رابطه امریکا و پاکستان، آیا تغییری در راه است؟

بروس ریدل؛ یک تحلیلگر امریکایی در امور امنیتی در مؤسسه بروکینگز می گوید که برای موفقیت در پیکار با تروریزم، واشنگتن باید فشارهای سیاسی بر پاکستان را افزایش دهد.
به گفته او، پناهگاه های تروریزم در خاک پاکستان باید نابود شوند.
در گزارشی که از سوی این تحلیلگر و چند تحلیلگر دیگر در این باره تهیه شده، پیشنهاد می شود که اگر پاکستان سیاستش را در برابر گروه های تروریستی تغییر ندهد، باید از سوی واشنگتن، حامی تروریزم شناخته شود.
بروس ریدل گفته است: "پناهگاه های امن طالبان در پاکستان، یک چالش بزرگ در برابر نیروهای خارجی در افغانستان است و نشانه ای از تلاش ها برای بی ثبات ساختن افغانستان محسوب می شود."
در این گزارش، تأکید شده که واشنگتن باید پاکستان را به قطع پیوندش با طالبان و گروه های تروریستی دیگر وادارد.

اینکه پاکستان با تروریزم رابطه دارد و اینکه امریکا از این حقیقت آگاه است و باید بر علیه آن اقدام کند تا در مبارزه با تروریزم در افغانستان، توفیقی به دست آورد، کشف جدیدی به حساب نمی آید و بدون شک، نه تنها تحلیلگران مؤسسه بروکینگز که یک انسان معمولی با ضریب هوشی متوسط هم می تواند تشخیص دهد که وضعیت امنیتی افغانستان، ریشه در چه عوامل و مسایلی دارد؛ اما آنچه در این میان، اهمیت دارد میزان توجه دولتمردان امریکا به این حقایق و مهم تر از آن، اقدام عملی به منظور به کاربستن یافته ها و توصیه های تحلیلگران و کارشناسان در این زمینه است.

بدون تردید، واشنگتن امکانات وسیعی برای اعمال فشار بر پاکستان به منظور قطع رابطه رژیم اسلام آباد با تروریست ها در اختیار دارد که می تواند از آنها استفاده کند؛ اما نکته پرسش برانگیز این است که امریکا هیچگاه علاقه ای به این مساله نشان نداده و سعی نکرده است که تروریزم را از مسیر اعمال فشار بر حامیان شناخته شده آن از جمله پاکستان، آماج قرار دهد.

کشوری که به اتهام های واهی و تنها به دلیل اختلاف دیدگاه های سیاسی و ایدئولوژیک، به آسانی کشورهای مستقل را تحت عناوینی چون حمایت از تروریزم، نقض حقوق بشر و... مورد تحریم و مجازات قرار می دهد و چه بسا آن را تهدید به حمله نظامی می کند، چگونه است که در برابر یک رژیم حامی تروریزم که به صورت گسترده و آشکار در ناامنی های ضد امریکایی و ضد دولتی در افغانستان دست دارد و در این راستا بی باکانه و بی هراس از گروه های تروریستی و دهشت افکن، استفاده ابزاری می کند، سکوت و انفعال اختیار می کند و هیچ کاری نمی کند؟

این پرسش ها و ابهام ها بارها پیش از این مطرح شده و پاسخی نیافته است؛ با این وصف، اکنون که دولت جدید به رهبری دونالد ترامپ و رادیکال های جمهوری خواه همسو با او، در امریکا روی کار آمده، امیدهای تازه ای مبنی بر احتمال تغییر رفتار امریکا در قبال پاکستان نیز ایجاد شده است.

هنوز اما هیچ چیزی در این زمینه مشخص نیست و کسی به درستی نمی داند که ترامپ با جنگ افغانستان، رابطه با پاکستان، مبارزه با تروریزم و... چه خواهد کرد؟ آیا او سیاست دولت های پیشین امریکا را در این عرصه ها ادامه خواهد داد‌ یا نه به منظور تحقق شعارهای تندش در حوزه مبارزه با تروریزم و سرکوب و انهدام هسته های تروریستی در منطقه، اقدامات تازه ای انجام خواهد داد؟

آنچه تاکنون مشخص شده، این است که ترامپ از دولت کنونی افغانستان و نیروهای امریکایی مستقر در کشور در راستای مبارزه با تروریزم، حمایت کرده است. شاید از این موضع کلی و مبهم، نتوان برنامه مشخص رییس جمهوری جدید امریکا در قبال پاکستان و سیاست هایش در حمایت از تروریزم را استخراج کرد؛ اما بدیهی است که لازمه حمایت صادقانه از دولت افغانستان و نیز تحقق «پیروزی» نیروهای امریکایی مستقر در کشور ما در جنگ علیه تروریزم، مصاف صریح و بی پرده ترامپ با پاکستان و رژیم حامی تروریزم مسلط بر اسلام آباد است.

ترامپ تاکنون یک پیام قوی، صریح و محکم به پاکستان، ارسال نکرده است؛ اما این لزوما تعیین کننده سیاست خارجی جدید واشنگتن در قبال اسلام آباد نیست.

ترامپ تاکنون نشان داده است که موضع گیری هایش در قبال مسایل بین المللی، غیر قابل پیش بینی است. او همواره با تصمیم های آنی و بحث برانگیزش، موجی از واکنش های گوناگون را برانگیخته است؛ واکنش هایی که اغلب ناشی از نبود یک زمینه ذهنی پیشین و غافلگیری افکار عمومی بوده است.

آیا در مورد پاکستان هم این اتفاق خواهد افتاد؟

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور