اهداف و پیام‌های ترور مشاور رهبر طالبان در کویته

یک عضو «ارشد» طالبان به ضرب گلوله افراد مسلح ناشناس در کویته مرکز ایالت بلوچستان پاکستان کشته شده است. پولیس ایالت بلوچستان گفته است که او «تابعیت پاکستانی» داشت.

ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان ترور عمرجان آخوندزاده، استاد «مدرسه جهادی» در قندهار و عضو «اداره عالی نظارت» حکومت طالبان را «جنایت بزرگ» و «ضایعه غیرقابل جبران» خوانده است.

گفته شده که او «مشاور» رهبر طالبان در قندهار بوده است.
به گفته پولیس محلی، این مولوی ۵۵ ساله مدت طولانی امام جماعت مسجدی در کویته بوده است.

به گفته پولیس، پدر مولوی آخوندزاده هم امام جماعت این مسجد بوده است و بعد از او در بیش از یک دهه گذشته این مسئولیت به پسرش سپرده شده بود.

شماری از اعضای طالبان هنوز به پاکستان رفت و آمد دارند و بستگان شان در آنجا زندگی می‌کنند.

پیش از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، شماری از رهبران آن در پاکستان در خفا زندگی می‌کردند.

هنوز هیچ گروهی مسئولیت حمله به این فرد را برعهده نگرفته است؛ اما طالبان پاکستانی، سازمان جاسوسی ارتش پاکستان را به دست داشتن در این حمله متهم کرده اند. واضح است که این ادعا از سوی منابع مستقل، قابل تایید نیست؛ اما به عنوان یک فرضیه مورد توجه صاحب نظران قرار خواهد گرفت.

اهمیت این موضوع البته نه ناشی از ادعای طالبان پاکستانی؛ بلکه برآمده از تنش هایی است که اخیرا میان دولت پاکستان و رژیم طالبان تشدید شده و روابط دوطرف را تحت تاثیر قرار داده است.

بسیاری از ناظران معتقد اند که دولت جدید پاکستان، رویکرد رادیکال تری نسبت به رژيم طالبان حاکم بر افغانستان در مقایسه با دولت های پیشین حاکم بر اسلام آباد دارد و می خواهد با اعمال فشار به خواسته های خود از جمله در زمینه مبارزه با تروریزم و مهار گروه های تروریستی ضد پاکستانی دست یابد.

به جز حملات هوایی مستقیم و مرگبار ارتش پاکستان بر نقاطی در ولایت های پکتیا و خوست و نیز یک حمله انتحاری بسیار خونین در قندهار که به داعش نسبت داده شد و طالبان مدعی شدند که عنصر داعشی از کویته پاکستان آمده بود، گزارش های تایید نشده ای درباره افزایش پرواز هواپیماهای بی سرنشین در آسمان شهرهای مختلف افغانستان به ویژه در قندهار و بر فراز دفتر ملا هبت الله آخوندزاده؛ رهبر طالبان هم منتشر شده بود.

حتی ادعا شد که او در پی این پروازها محل کارش را ترک کرده و به یک پایگاه نظامی در ولسوالی پنجوایی این ولایت، گریخته است.

شماری از ناظران در همان زمان گفتند که پاکستان در این اقدامات نقش دارد تا به رهبران تراز اول طالبان، پیامی بفرستد.

اگر این برداشت درست باشد، ترور یکی از نزدیک ترین مشاوران او در کویته طالبان هم در همین راستا صورت گرفته تا این پیام را دوباره یادآوری کند و مورد تاکید مجدد قرار دهد که امتیازات اعطایی پاکستان به طالبان، بلاعوض، ابدی و بدون تاریخ انقضا نیست و اگر رهبران قندهار، بیش از این بر مواضع پیشین خود تاکید کنند و به خواسته های مشروع یا نامشروع پاکستان، تمکین نکنند، دامنه این اقدامات، گسترش خواهد یافت و از حلقه یاران نزدیک ملا هبت الله به شخص او خواهد رسید.

البته در این میان، بعید نیست که امریکا نیز در این ترورها نقش داشته باشد؛ زیرا طالبان می گویند که پاکستان در هماهنگی با امریکا در حال اعمال فشار بر این گروه است و حتی برای این منظور در نزدیکی مرزهای ایران و افغانستان به امریکا پایگاه نظامی داده است.

از سوی دیگر، امریکا به صراحت بر اتحاد راهبردی خود با پاکستان در زمینه «مبارزه با تروریزم» تاکید کرده و از این طریق به طالبان پیام داده است که در صورت تشدید تنش میان دوطرف، امریکا جانب پاکستان را خواهد گرفت؛ درست همان‌گونه که در دوره دولت سرنگون شده مورد حمایت امریکا در کابل نیز واشنگتن با کابل پیمان استراتژيک و امنیتی امضا کرده بود؛ اما عملا در طرف پاکستانی تنش قرار داشت و از مواضع افغانستان علیه پاکستان، حمایت نمی کرد.

امریکا حتی اعلام کرده است که دیورند را نه یک «خط فرضی»؛ بلکه مرز رسمی و بین المللی میان دو کشور می داند و به این ترتیب، ادعاهای طالبان در این باره را قبول ندارد.

بنابراین ترور مشاور ارشد رهبر طالبان در کویته پاکستان با وجود اینکه او شناسنامه پاکستانی داشته و در آن کشور از خانه شخصی و اشتغال رسمی در مسجد محلی برخوردار بوده، حاوی این پیام قوی به رهبر طالبان است که آی اس آی و سی آی ای، ابزارهای زیادی برای اعمال فشار دارند؛ بنابراین، سران طالبان اگر می خواهند هزینه های کمتری بپردازند، هرچه سریع تر باید به خواسته های آنان تمکین کنند.

محمدرضا امینی - جمهور