ابعاد تازه جنگ سوریه؛ رویارویی کردها و ارتش

با وجود هشدار امریکا جنگ در شهر حسکه در شمال شرق سوریه بین نیروهای دولت سوریه و کردهای وابسته به یگان‌های مدافع خلق ادامه دارد.
شاهدان محلی گفته اند که جنگ زمینی سنگینی در جریان است.
در حال حاضر بخش های عمده ای از حسکه در کنترل کردهای مورد حمایت امریکا است.

امریکا روز گذشته اعلام کرد که برای حمایت از نیروهای ویژه امریکایی و یگان های مدافع خلق که هدف حملات هوایی نیروهای ارتش سوریه قرار گرفته اند، جنگنده هایی را به این منطقه اعزام کرده است.
جف دیویس؛ سخنگوی پنتاگون گفت از روسیه خواسته شده تا به نیروهای دولت سوریه بگوید که جنگنده های امریکایی از نیروهای این کشور که در معرض تهدید باشند، حمایت خواهند کرد.

فرمانده ارتش سوریه نیروهای کرد را متهم کرد که به "مراکز دولتی حمله کرده، نفت این منطقه را به غارت برده، غیرنظامیان را به گروگان گرفته و باعث بی ثباتی و اغتشاش شده اند."
او گفت که چنین اقداماتی پاسخی مناسب را از سوی ارتش می طلبید.
این بعد تازه ای از جنگ پیچیده سوریه است.

این نخستین بار است که نیروهای کرد مورد حمایت امریکا که علیه تروریست های داعش می جنگند، مورد حمله نیروهای ارتش سوریه قرار می گیرند.

کردها که تقریبا ده درصد جمعیت سوریه را تا پیش از آغاز جنگ های خانمان برانداز آن کشور تشکیل می دادند، پس از آن قدرت گرفتند که نیروهای ارتش سوریه به منظور تمرکز روی نبرد با تروریست های تکفیری در سایر مناطق، از حوزه های کردنشین این کشور، عقب نشینی کردند.
پس از این رویداد، رزمندگان کرد به یکی از بازیگران اصلی در نبردهای میدانی سوریه علیه تروریزم تبدیل شدند.
این امر، نگرانی های وسیعی را در میان کشورهای منطقه به ویژه ترکیه برانگیخت.

ترکیه از همان ابتدا خطر قدرتگیری کردها را بیشتر از توسعه دامنه قدرت تروریستهای تکفیری دانسته و به همین دلیل، در بسیاری از موارد که جنگهای خونین و شدیدی میان تروریست های تکفیری و کردها در جریان بوده، ترکیه مظنون به حمایت از تروریزم در مقابل کردها بوده است.

کردها همچنین پس از آنکه ترکیه مدعی شد به منظور مقابله با داعش به سوریه حملات هوایی و راکتی می کند، مدعی شدند این آنها هستند که آماج این حملات قرار می گیرند.
با این وصف، هرگز بعید نیست که حملات هوایی اخیر نیروهای ارتش سوریه بر مواضع کردها در شهر حسکه، بی ارتباط به تغییر موضع دولت ترکیه نسبت به روسیه و بحران سوریه نباشد.

در این زمینه حتی این گمانه وجود دارد که ممکن است در پی سفر اخیر رجب طیب اردوغان؛ رییس جمهور ترکیه به روسیه و در پی آن، سفر رسمی وزیر امور خارجه ایران به ترکیه و نیز سفر غیر رسمی و سرزده وزیر امور خارجه ترکیه به ایران، این محورها به توافقی تازه در مورد سوریه دست یافته باشند که بر اساس آن، ترکیه مواضع خود را نسبت به حمایت از تروریزم تکفیری در سوریه، تغییر داده باشد و در قبال آن، دولت سوریه و متحدان آن نیز متعهد به جلوگیری از میدان داری کردها و قدرت گیری روزافزون آنها در عرصه نبردهای میدانی سوریه شده باشند.

اگر این تحلیل درست باشد، نشانگر یک تغییر جدی و عمیق دیگر نیز هست و آن، تغییر نقش ترکیه در ائتلاف به اصطلاح ضد داعش به رهبری امریکا در سوریه است.

ترکیه که از اعضای کلیدی این ائتلاف است تا مدت ها از واگذاری پایگاه هوایی اینجرلیک به این نیروها به منظور انجام عملیات نظامی در سوریه امتناع می کرد؛ به این دلیل که سرکوب نیروهای دولتی سوریه در دستور کار این ائتلاف قرار ندارد.

اینک اما به نظر می رسد این خواسته به سرکوب نیروهای کرد، تغییر یافته؛ چیزی که امریکا هرگز حاضر به پذیرش آن نبوده و نیست؛ اما تصور می شود روسیه و سوریه و همچنین ایران، می خواهند و می توانند این پیش شرط را بپذیرند و پیگیری کنند.

در اوج بحران رابطه دوجانبه ترکیه و روسیه، روس ها دفتر سیاسی کردهای سوری را در مسکو افتتاح کردند تا به این ترتیب، اردوغان را بیشتر از پیش عصبانی کرده و تحت فشار قرار دهند؛ اما اینک که ارتش سوریه وارد نبردی سنگین و مستقیم با کردها شده است و از آنسو روابط روسیه و ترکیه در حال بهبود و توسعه دوباره است، به نظر می رسد کردها روزگار سختی در پیش خواهند داشت.

اینکه حمایت های نظامی امریکا از این نیروها تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد، اینکه آیا امریکایی ها حاضر اند برای حمایت از کردها با نیروهای دولتی سوریه وارد نبرد مستقیم شوند، اینکه واکنش کشورهایی مانند روسیه و ایران در این میان چه خواهد بود و اینکه ترکیه چقدر حاضر است از امریکا و ناتو فاصله بگیرد و به روسیه و سوریه و ایران نزدیک شود، مسایلی است که در ادامه نبردهای جاری در حسکه روشن خواهد شد؛ اما آنچه در حال حاضر، مشخص است این نکته است که جنگ سوریه وارد مرحله ای سخت، پیچیده و در عین حال تعیین کننده و حیاتی شده است.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور