رابطه امریکا و افغانستان، فصل نو، انتظارات تازه

بارک اوباما رئیس جمهوری امریکا، با اشرف‌غنی احمدزی؛ رئیس حکومت و عبدالله عبدالله؛ رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان صحبت کرده است.
کاخ سفید با انتشار اطلاعیه‌ای گفته که در کنفرانس ویدیویی بین این سه نفر، آقای اوباما بار دیگر از توافق بین آقایان احمدزی و عبدالله برای حل اختلاف انتخاباتی، ستایش کرد و بر تعهد امریکا برای پشتیبانی از دولت وحدت ملی افغانستان تاکید ورزید.
آقای اوباما همچنین عملکرد ماه اول حکومت وحدت ملی را "سازنده" توصیف کرده و به همین مناسبت به آقایان احمدزی و عبدالله تبریک گفته است.
او از اشرف غنی و عبدالله دعوت کرد اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی به امریکا سفر کنند.
دفتر ریاست جمهوری افغانستان هم در خبرنامه‌ای کوتاه گفته است که این گفتگوی ویدیویی شام روز گذشته انجام شد؛ اما جزئیاتی در مورد موضوعات بحث شده، ارائه نکرده است.
در خبرنامه کاخ سفید آمده که رئیس جمهوری آمریکا به وضعیت امنیتی افغانستان اشاره کرده و گفته که برای بهبود شرایط امنیتی در افغانستان باید نیروهای امنیتی افغانستان نیرومندتر شوند.
این در حالی است که به دنبال امضای پیمان امنیتی با امریکا و نیامدن هیچگونه بهبودی در روند رو به وخامت وضعیت امنیتی افغانستان، انتقادها از امریکا و دولت نوبنیاد افغانستان، به شکل ملموسی در حال افزایش است.
نمایندگان شورای ملی، همه روزه در نشست های عمومی و علنی خود، امضای پیمان امنیتی با امریکا و ناتو را مورد پرسش قرار می دهند و می گویند که امضای این سند امنیتی، هیچ تاثیری بر کاهش ناامنی در افغانستان نداشته است.
در همین حال، قرار است طی روزهای آتی، این سند امنیتی، از سوی شورای ملی مورد ارزیابی قرار گیرد.
کارشناسان می گویند که برخلاف تبلیغات اولیه که سعی می شد امضای پیمان امنیتی را راه حل انحصاری و غیر قابل جایگزین همه مشکلات افغانستان به ویژه در ابعاد امنیتی و مبارزه با تروریزم معرفی کنند، نه در مراسم امضای آن و نه پس از این اقدام، هرگز از آن شعارها خبری نبود و نیست.
به عقیده آگاهان، مراسم امضای این پیمان، بسیار ساده، عجولانه و فارغ از تشریفات حاشیه ساز برگزار شد.
دو مقام دون پایه امنیتی و سیاسی دو کشور؛ مشاور تازه منصوب شده امنیت ملی افغانستان و سفیر امریکا در کابل آن را امضا کردند و با وجود آنکه حین امضای آن، خیل عظیمی از سران حکومت وحدت ملی هم حضور داشتند؛ اما برخلاف تبلیغات پیشین، شیوه امضای آن، هرگز حاکی از میزان اهمیت آن نبود.
این از دید کارشناسان به معنای آن بود که امضای این پیمان نیز نباید سطح انتظارات از امریکا و نیروهای خارجی را بالا ببرد که بر پایه آن، تغییر بزرگی در این زمینه ایجاد شود.
در ادامه روزهای پس از این رویداد نیز هم طالبان و تروریست ها به اقدامات خونین خود در کشور ادامه دادند و هم پاکستان، کماکان مناطقی در مرز بین دو کشور را آماج صدها راکت قرار داد.
امریکا و ناتو در این میان، مثل گذشته تماشاچی باقی ماندند.
با این حساب، انتظار می رود سفر آتی رییس جمهور و رییس اجرایی به امریکا حامل این پیام مهم به ایالات متحده باشد که مردم، بی صبرانه منتظر تبعات ملموس و عملی امضای پیمان امنیتی اند، در غیر آن، امضای آن، از سوی افکار عمومی، یک امتیاز یکجانبه و فراقانونی به امریکا تلقی خواهد شد و بر حجم انتقادها و اعتراض های سیاسی در این خصوص با توجه به افزایش شاخص ناامنی ها و رویدادهای خونین تروریستی در کشور و استمرار مداخلات و تجاوزهای پاکستان، افزوده خواهد شد و این نه به نفع امریکاست و نه به نفع دولت وحدت ملی افغانستان.
سران حکومت وحدت ملی همچنین این پیام را باید با همتای امریکایی خود در میان بگذارند که افغانستان، نمی تواند تکرار سرنوشت عراق را برتابد؛ بنابراین، از هم اکنون باید تدابیری گسترده برای تقویت واقعی ارتش و نیروهای امنیتی کشور روی دست گرفته شود، با تروریزم به صورت جدی و قاطعانه مبارزه شود، کمک به دولت و مردم افغانستان، باید هدفمند، شفاف و مؤثر باشد و از همه مهم تر، حاکمیت ملی، ارزش ها، قوانین و هنجارهای ملی افغانستان از سوی کشورهای خارجی، مورد توجه قرار گیرد.
در غیر آن، ادامه رابطه کژدار و مریزی که آقای کرزی با امریکا بنیان گذاشت نمی تواند منافع و نیازهای ملی کشور را تامین و تضمین کند. این رابطه همان گونه که ادعا می شود که وارد فصلی نو شده، انتظارات تازه ای نیز برانگیخته است؛ بنابراین، دستاوردهای این گونه مراودات هم باید بر پایه این انتظارات تازه، قابل سنجش و اندازه گیری قناعت بخش باشد.
فراموش نمی شود که موافقان پیمان امنیتی طی سال های تنش با امریکا، استدلال می کردند که امضای آن می تواند افغانستان را به الگویی دیگر شبیه جاپان یا کوریای جنوبی تبدیل کند؛ اکنون نوبت آنهاست تا این خیال پردازی خوش بینانه را در عمل نشان دهند.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور