طالبان به دروازه اروپا رسیده‌اند

امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت خارجه طالبان در شهر استانبول با مقام‌های کنسولگری افغانستان دیدار و گفتگو کرده‌ است.

 

او از پذیرش سفیران این گروه در امارات و ازبکستان و کارداران این گروه در قزاقستان و ترکمنستان به عنوان دستاوردهای طالبان یاد کرده و گفته‌ که قرار است در آینده نزدیک کشورهای دیگر نیز سفیران طالبان را بپذیرند.

 

وزیر خارجه طالبان همچنین ترکیه را دروازه اروپا توصیف کرده و گفته‌ است که این گروه به سفیران افغانستان در اروپا سه سال فرصت داد تا با وزارت خارجه طالبان تعامل و از آن «اطاعت» کنند؛ اما آنان این کار را نکردند.

 

اظهارات امیرخان متقی در شرایطی ابراز می‌شود که بر بنیاد گزارش‌ها در پی اعلامیه وزارت خارجه طالبان مبنی بر غیرقانونی بودن خدمات کنسولی و تصمیمات و اقدامات سیاسی نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای اروپایی فشار بر این نمایندگی از سوی دولت‌های میزبان افزایش یافته است.

 

به طور مشخص گفته می‌شود که دولت آلمان به سفارت افغانستان در این کشور هشدار داده که یا مشکل خود را با طالبان حل کند و یا تعطیل شود. از سایر کشورهای اروپایی نیز خبرهای مشابه مخابره می‌شود؛ این همان چیزی است که به باور آگاهان طالبان را به گسترش نفوذ و سیطره خود بر نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای دیگر امیدوار می‌کند.

 

اگرچه شماری از فعالان حقوق بشری و رسانه‌های غربی نسبت به «تسلیم» غرب به فشارهای طالبان هشدار داده و پیامدهای فاجعه بار آن به ویژه در حوزه حقوق بشر و وضعیت رقت انگیز مردم افغانستان را بازگو کرده‌اند؛ اما به نظر نمی‌رسد که این هشدارها تاثیری بر مواضع سیاسی دولت‌های حاکم بر کشورهای اروپایی بگذارد و سرنوشت قابل انتظار برای نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در این کشورها را تغییر دهد.

 

به این ترتیب در صورتی که طالبان بتوانند سیطره خود بر نمایندگی‌های دیپلماتیک را افزایش دهند و این نمایندگی‌ها را به تمکین از دستورات خود وادار ساخته و درآمدهای آن را تصاحب کنند، از نظر این رژیم یک گام مهم و اساسی در جهت رسمیت یافتن محسوب می‌شود و بسیار حائز اهمیت است.

 

برای مخالفان طالبان اما این رویداد پایان آخرین امیدها برای اعمال فشار جامعه جهانی بر رژیم طالبان به منظور تغییر سیاست‌های ضد انسانی آن و تمکین به تعامل و گفتگو برای دستیابی به یک راه حل ملی و پایدار است.

 

به عبارت دیگر، کنترل نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان توسط سفرا و دیپلمات‌های منصوب شده در دوره جمهوریت همچنان یک پایگاه مهم سیاسی و یک پشتوانه امیدبخش برای جریان‌های مخالف طالبان محسوب می‌شد؛ اما در صورتی که حتی کشورهای اروپایی و غربی نیز با چراغ سبز امریکا تسلیم فشارهای طالبان شوند و به اراده این رژیم برای تصاحب این نمایندگی‌ها تمکین کنند این آخرین اهرم فشار نیز برداشته خواهد شد و طالبان یک گام دیگر تا شناسایی رسمی نزدیک می‌شوند.

 

با این حال بسیار ساده انگارانه خواهد بود اگر تصور کنیم که پذیرش سفرا و دیپلمات‌های گماشته شده از سوی رژیم طالبان توسط کشورهایی مانند ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان و امارات متحده عربی بدون چراغ سبز امریکا صورت گرفته است؛ زیرا بر اساس قواعد حاکم بر نظام بین الملل امریکا همچنان تعیین کننده روابط خارجی کشورهای تحت سیطره خود با رژیم‌های نامشروعی مانند طالبان است و در صورتی که واشنگتن چراغ سبز نشان ندهد این اتفاق هرگز رخ نخواهد داد.

 

این قاعده درباره تصمیم طالبان برای غیرقانونی اعلام کردن خدمات کنسولی و اقدامات سیاسی نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای اروپایی و به دنبال آن اعمال فشار این کشورها بر سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های افغانستان نیز صدق می‌کند. به بیان دقیق‌تر این امریکاست که کشورهای غربی را به سمت تعامل مستقیم با طالبان هدایت می‌کند؛ اما برای اینکه وجهه ریاکارانه حمایت از حقوق بشر و دموکراسی توسط این کشورها مخدوش نشود و آسیبی به آبروی لیبرال دموکراسی وارد نگردد بهانه این رویداد را اعلامیه وزارت خارجه طالبان قرار داده که بر اساس آن خدمات کنسولی نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در این کشورها غیرقانونی اعلام شده است.

 

نکته دیگر این است که دستگاه دیپلماسی طالبان با استفاده از تجربه‌ای که در تصاحب کنسولگری افغانستان در مشهد مقدس به دست آورد و در آن نیز از همان الگویی بهره گرفت که اکنون درباره نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای اروپایی به کار گرفته در حال تحمیل سلطه خود بر نمایندگی‌های سیاسی کشور در سایر نقاط جهان است.

 

با این حال این یک شکست شرم آور برای جامعه جهانی است که تاکنون تظاهر به عدم شناسایی رژیم طالبان می‌کرد و برای این امر پیش شرط‌های مشخصی تعیین کرده بود. این در حالی است که به تعبیر امیرخان متقی، طالبان به دروازه‌های اروپا رسیده اند و به زودی قاره سبز را نیز فتح خواهند کرد؛ اما در داخل افغانستان سیاست‌های زن ستیزانه تشدید شده، قانون امر به معروف و نهی از منکر به اجرا درآمده و محدودیت‌های ضد انسانی علیه اقوام و اقلیت‌ها و مذاهب و زنان روز به روز افزایش پیدا می‌کند.

 

محمدرضا امینی - جمهور