صلح آمدنی و حکومت رفتنی است

تحولات تازه در روند گفتگوهای صلح نشان می‌دهد که عمر حکومت کنونی همانگونه که از لحاظ قانونی به پایان رسیده است،‌ از لحاظ جایگاه و اعتبار نیز نفس‌های آخرش را می‌کشد. از لحاظ قانونی اگر حکومت اراده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را در وقت و زمان آن می‌داشت، باید زمینه برگزاری آن را در زمان قانونی آن فراهم می‌کرد. حداقل اگر با کمسیون‌ها و اعضای آن بازی صورت نمی‌گرفت، ما امروز شاهد این همه سکتگی‌ها در روند انتخابات ریاست جمهوری نبودیم.

از لحظ سیاسی و پشتوانه مردمی هم حکومت کنونی بنابر ضعف‌های مدیریتی خویش به شدت دچار مشکل شده است، زیرا دامنه ناامنی روز به روز گسترش می‌یابد و فساد هم در ادارات دولتی و سکتورهای وابسته به حکومت بیداد می‌کند، درحدی که هزینه‌های هنگفتی از طریق دفتر بانوی اول به مقاصد شخصی و کمپاینی به مصرف می‌رسد.
 از این که بگذریم در کارزارهای گفتگوهای صلح با طالبان هم حکومت هیچ سهمی ندارد و طالبان نیز به هیچ صورت حاضر نیستند با حکومت کنونی(حکومت غنی) وارد گفتگو شوند.

بدیهی است که حکومت کنونی اوضاع را برای خود نابسامان دیده و در هفته‌های اخیر نهایت تلاش به خرچ داده است که روند گفتگوهای صلح را از مسیر اصلی آن منحرف سازد.

حمدالله محب مشاور امنیت ملی رییس جمهور؛ زلمی خلیل‌زاد نماینده خاص وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان را متهم ساخت که در تلاش منزوی ساختن حکومت است؛ موردی که به شدت خشم امریکا را در پی داشت. علاوه بر این رئیس جمهورغنی با وجود شورای عالی صلح که یک تشکیل اضافی با مصارف اضافی بر دوش دولت می‌باشد، هیأت ویژه‌ی دیگری را‌ طبق میل خودش،‌ برای گفتگوهای صلح ایجاد کرده و می‌خواهد از این طریق روند گفتگوهای صلح را مختل سازد.

پنجمین دور گفتگوهای امریکایی‌ها با طالبان در دوحه به خاطری بسیار طولانی شد که زلمی خلیل‌زاد سعی داشت طالبان را به گونه‌ای قانع سازد تا با حکومت افغانستان وارد مذاکره شوند. اما طالبان هنوز هم اصرار دارند که حکومت کنونی افغانستان نه از لحاظ قانونی مشروعیت دارد و نه از لحاظ مردمی،‌ از این رو آنان لزومی به گفتگو با این حکومت نمی‌بینند. بااینهم زلمی خلیل‌زاد با پایان یافتن نشست ۱۶ روزه قطر که میان امریکایی‌ها و طالبان صورت گرفت، از طریق حساب تویتری خود،‌ از یک سلسله توافقات میان امریکایی‌ها و طالبان خبرداده است.

آقای خلیل‌زاد نوشته است که همه جوانب خواهان پایان جنگ می‌باشند و شرایط برای دست‌یابی به صلح فراهم شده است: «صلح به چهار مورد توافق نیاز دارد، اطمینان از مبارزه با تروریزم، خروج نیروها، گفتگوهای بین‌الافغانی و آتش‌بس فراگیر و جامع.»

اما خلیل‌زاد افزوده که در نشست قطر روی تهیه مسوده دو مورد نخست یعنی اطمینان از مبارزه با تروریزم و خروج نیروها از افغانستان توافق صورت گرفته است. خلیل‌زاد گفته است که او با طالبان دوباره دیدار می‌کند و هیچ موردی تا رسیدن به توافق، نهایی نیست.

طالبان نیز با نشر اعلامیه‌ای تأیید کرده‌اند که با نماینده‌های امریکا در قطر، به پیشرفت‌های دست یافته اند. ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان تایید کرده است که درمورد خروج نیروها و این‌که افغانستان به قصد حمله علیه کشور دیگری استفاده نمی‌شود، پیشرفت‌های قابل توجهی صورت گرفته ‌است.

اما طالبان علاوه براینکه گفتگو با حکومت کنونی را تاکنون هرگز نپذیرفته اند، حملات شان را نیز علیه دولت افزایش داده اند. بر اساس گزارش‌هایی که از طریق رسانه‌ها به نشر رسیده است، در چند روز اخیر دهها تن از نیروهای امنیتی در ولایت‌های بادغیس، غزنی و بغلان در نتیجه حملات طالبان مسلح شهید شده‌اند و ده‌ها تن دیگر هم زخم برداشته اند. رسانه‎های غربی گزارش می‌دهند که طالبان به‌خاطر گفتگوهای‌شان با هیأت امریکایی در قطر، عملیات بهاری را اعلام نکرده‌اند و در عوض فشارها را بر نیروهای امنیتی افغان بیشتر ساخته اند.  

با وجود افزایش ناامنی‌ها در سطح کشور، حکومت کنونی اما هرگونه توافق با طالبان را به زیان خود می‌داند و نگرانی دارد که توافقات در روند گفتگوهای صلح منجر به ایجاد یک نظام نوین در افغانستان شود. زیرا رئیس جمهورغنی اعلام کرده است که این صلح (صلح با طالبان) به سود افغانستان نیست و «من» برای رسیدن به صلح برنامه پنج ساله دارم.

 اگر کمی به این سخنان آقای غنی دقت صورت گیرد، این سخنان او به این معنا است که او می‌خواهد پنج سال دیگرهم با تمام ضعف‌های مدیریتی‌اش درارگ باقی بماند تا برنامه صلح را عملی سازد. ازاین لحاظ او هرگونه گفتگوهایی را که رهبران سیاسی افغانستان در مسکو با طالبان داشته‌اند و همین طور امریکایی‌ها در قطر با طالبان انجام داده‌اند، مردود می‌داند و بر گفتگوهای حکومت‌محور با طالبان تأکید دارد.

درهر صورت گفتگوهای صلح روز به روز درحال رونق بیشتر می‌باشد، زیرا بدنبال نشست مسکو که طی تقریباً دو دهه اخیر اولین گفتگوی بین‌الافغانی بود، آهسته آهسته راه برای نشست‌های بعدی بین افغان‌ها، هموار گردیده است. در این میان آنچه از حکومت و طالبان انتظار می‌رود این است که طالبان دست از حملات خونین شان بردارند و غنی دست از سنگ‌اندازی‌هایش؛ تا مردم نسبت به روند صلح اعتماد بیشتری حاصل کنند.

سباوون حسن- ارسالی به خبرگزاری جمهور