داعش در افغانستان چگونه قدرت می‌یابد؟

ریاست امنیت ملی اعلام کرده که دو نفر از "کلیدی‌ترین" سازماندهندگان حملات داعش را در کابل بازداشت کرده است.
این نهاد می‌گوید که عمر؛ مسؤول نظامی داعش در کابل و احسان‌الله؛ مسؤول جلب و جذب داعش در این شهر که در سازماندهی حملات به مساجد و اماکن شیعی در کابل دست داشتند، بازداشت شدند.

امنیت ملی می‌گوید که احسان‌الله و عمر "طراح اصلی حمله به مسجد امام زمان در خیرخانه کابل بوده" و آنها دو مهاجم انتحاری به نام مستعار "ابوزبیر خراسانی" و "ابوجندالله ازبکی" را از ننگرهار تا نزدیکی این مسجد رساندند.
همچنین در ویدئویی که از اعترافات این افراد منتشرشده، یکی از بازداشت‌شدگان مشخصا چگونگی حمله به مسجد امام زمان در خیرخانه کابل را توضیح می‌دهد.

بر اساس معلومات منبع، عمر فارغ التحصیل رشته کمپیوترساینس بوده و فعالیت‌های زیاد سایبری نیز داشته است.
بازداشت شدگان در اعترافات خود گفته‌اند که توانسته اند دست کم ۲۰ نفر از دانشجویان و دیگر اعضای نسبتا تحصیلکرده جامعه را در کابل در نتیجه تبلیغ، عضو داعش کنند.

این رویداد در حالی اتفاق می افتد که مبارزه با قدرت نرم داعش، یکی از مهم ترین راهکارهای غلبه بر این گروه است؛ زیرا دسترسی آزاد و نامحدود تروریست های داعش به تریبون های تبلیغات جمعی مانند رادیو، اینترنت، شبکه های فراگیر اجتماعی و کانون‌های دانشجویی، به آنها امکان می دهد تا قدرت سخت خود را بیشتر از آنچه هست، نشان دهند و این از نقطه نظر روانی، این گروه را در جایگاه برتر و موقعیت بهتری نشان می دهد.

این رویداد در حالی واقع می شود که از ابتدای ظهور گروه های تروریستی جدید به ویژه گروه داعش که به ظاهر مهم ترین و پرقدرت ترین آنها بوده است، تسلیحات جدید و مدرن امریکایی، قدرت نظامی این گروه را تشکیل می داده، دسترسی به منابع سرشار نفتی در عراق و سوریه و تجارت ارزانی که حول این محور با کشورهایی مانند ترکیه و اسراییل راه اندازی کرده بود و نیز برخورداری از حمایت های بی دریغ مالی و انسانی رژيم های عربی برخوردار از دالرهای بادآورده نفتی، رکن اقتصادی قدرت این گروه را شکل می داده و استفاده نامحدود و آزادانه از اینترنت، افکت های حرفه ای هنر سینما و پشتوانه تبلیغاتی رسانه های غربی نیز قدرت نرم این گروه تروریستی را می ساخته است.

این گروه با استفاده از وجوه سه گانه قدرت در هر سه عرصه تسلیحات و امور سخت افزاری، اقتصاد و ثروت مالی و همچنین رسانه، اینترنت، شبکه های اجتماعی و افراد نخبه و تحصیلکرده توانسته خود را به عنوان پرقدرت ترین و ترسناک ترین گروه تروریستی در سراسر جهان، معرفی کند و از این طریق و با برخورداری از نوعی برتری و غلبه روانی بر دشمنانش، بسیاری از اهداف خود را به پیش ببرد.

به باور آگاهان، عرصه فرهنگ و رسانه، رسانه ها و کانون‌های تحصیلی مستعد افراط گرایی و ایدئولوژی‌های رادیکال، به تروریست ها و شبکه های عظیم و جهانی هراس افکنی، این امکان را داده اند که به آسانی از آن در این جهت استفاده کنند و با توسل به ابزارهای تبلیغاتی از طریق رسانه ها، حضور خویش را اعلام کنند، از طریق کانون های دانشگاهی، اعضای جدید جلب کنند، احساسات جوانان را تهییج کنند و عقاید و باورهای مردم را به سود نیات شوم تروریستی خود، منحرف و دستکاری نمایند و در نهایت، بزرگتر از آنچه هستند خود را نشان دهند.

شبکه های اجتماعی هم که غالبا تحت نظر سازمان های استخباراتی و آژانس های امنیت ملی کشورهای قدرتمند غربی اداره می شوند نیز این امکان را به تروریست ها داده اند که به سرعت، در یک لحظه، پیام های کتبی، صوتی و تصویری خود را به سراسر جهان مخابره کنند و به یک معنا از این طریق، در یک لحظه، میلیون ها نفر را در دورترین نقطه های زمین، آماج بمباران اطلاعاتی و موج تبلیغات مسموم و منحرف کننده خود قرار دهند.
این نشانگر قدرت غیر قابل انکار رسانه است.

داعش در افغانستان نیز مانند داعش در عراق و سوریه و سایر بخش های جهان، از قدرت نرم و پشتوانه رسانه ای و فرهنگی خیلی نیرومندی برخوردار است.

این قدرت نرم به داعش امکان می دهد که با موضع گیری های تبلیغاتی، تصویری انحرافی و دستکاری شده از این گروه مخوف به نمایش بگذارد و به این ترتیب، امکان یارگیری و استحکام پایگاه های اجتماعی آن در میان توده های فرهنگی و اجتماعی معتقد که از نظر ایدئولوژيک خود را در آیینه رویکرد بازگشت گرایانه داعش می بینند را تسهیل و تسریع کند.

با این حال، دستگیری عمر و احسان الله نباید پایان پیکار ضد داعش در افغانستان تلقی شود؛ زیرا به همان اندازه که مبارزه سخت با قدرت نرم این گروه تروریستی، از اهمیت راهبردی و تعیین کننده ای برخوردار است، استمرار مبارزه سخت با قدرت سخت این گروه نیز از اهمیتی حیاتی و به سزا برخوردار می باشد.

زمینه های حضور و نفوذ داعش در افغانستان باید کاملا از میان برده شود، استوانه های اصلی قدرت انسانی و تسلیحاتی این گروه درهم شکسته شود و مهم تر از همه آنکه به همان میزان که داعش برای استفاده از قدرت تبلیغاتی مانند اینترنت و رادیو و دانشگاه و مدرسه و... تمایل نشان می دهد و روی آن، سرمایه گذاری می کند، دولت نیز باید متقابلا برنامه های منظم، دقیق و کارشناسی شده ای را برای معرفی ذات، ماهیت، هدف و قدرت واقعی داعش و تفکر وهابیت تکفیری برای مردم افغانستان با استفاده از امکان گسترده ای که در اختیار دارد، تدوین و ارائه نماید تا به این ترتیب، نه داعش دیگر امکان غلبه و برتری تبلیغاتی و روانی داشته باشد و نه مردم، به آسانی فریب تبلیغات رسانه ای این گروه منحط تکفیری و تروریستی را بخورند.

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور