سران ناتو در وارسا (ورشو) پایتخت کشور پولند، توافق کردند تا شمار نیروهای این سازمان در افغانستان را تا سال ۲۰۱۷ در سطح کنونی نگه دارند و تا سال ۲۰۲۰ سالانه ۴.۵ میلیارد دلار به نیروهای امنیتی افغانستان کمک کنند.
کشورهای عضو ناتو بار دیگر تعهد کرده اند تا افغانستان را برای دوام حیات سیاسی اش، کمک مالی کنند، اما مشروط بر اینکه جانب افغانستان هم برنامه هایی را برای محو فساد اداری، تلاش برای ارتقای اقتصادی، مبارزه علیه خشونت با زنان و اطفال، حمایت از آزادی بیان و حساب دهی شفاف روی دست بگیرند. غنی و عبدالله نیز متعهد شده اند که شروط ناتو را می پذیرند و برای عملی سازی آن در افغانستان کار خواهند کرد. حال سئوال اساسی این است، تا چه زمانی افغانستان با تگدی گری به حیاتش ادامه خواهد داد؟
افغانستان سه دهه جنگ را پشت سر گذاشته و پا به وضعیت نامطلوب فعلی گذاشت، یک و نیم دهه از عمر نظام جدید در کشور می گذرد، ولی تا هنوز کشور خود را باز نیافته است که هیچ، بل تا گلو غرق در بحران شده و نفسهایش به شماره افتاده است.
یک دهه قبل ناتو به رهبری آمریکا حکومت بنیادگرای طالبان را با حمله نظامی مستقیم، مغلوب ساخت، ولی طالبان قدرتمندتر از آن بودند که تصور شده بود و حکومت نوپای افغانستان ناتوان تر از آن که فکر شده بود. گروه طالبان آرام آرام به بازیابی قدرتش پرداخت و بار دیگر برای امنیت و ثبات افغانستان تبدیل به خطر جدی گردید. پروسه صلح را هم نپذیرفتند و به تشدید نا امنی در کشور ادامه دادند، فساد اداری در کشور مروّج شد و حالا افغانستان از جمله فاسدترین کشورهای جهان به شمار می رود. وضعیت اقتصادی شهروندان هر روز بحرانی تر می شود، فرار از کشور نیز رونق گرفته است. خلاصه هرچه بیش‌تر از عمر نظام جدید در کشور می گذرد، به فهرست ناکامیهایش نیز افزوده می شود.
جهان بیش از یک دهه از افغانستان حمایت همه جانبه کرد، میلیاردها دالر هزینه شد و انسان های بسیاری از نقاط مختلف جهان برای امن سازی افغانستان از بین رفتند، اما حکومت افغانستان تحت رهبری آقای کرزی، مصروف تقسیم این دالرهای بادآورده شد و هیچگاه در فکر ساختن منبع برای رفع نیازهای بزرگ اقتصادی کشور نشد. ارتشا و فساد در ادارات دولتی کشور تبدیل به یک امر معمول و طبیعی شده است، و ابتدائی ترین مشکل مراجعین در ادارات بدون هزینه کردن مبلغی، قابل حل نخواهد بود.
کرزی در دو دوره ریاست جمهوری اش، با تگدی گری حکومتش را به سر رساند، و برای خودکفایی افغانستان پلان مؤثری را طرح و عملی نکرد، حالا حکومت وحدت ملی به همین دلیل نیاز مبرم به کمک اقتصادی کشورهای عضو ناتو دارد. اگر در حکومت قبلی کمکهای جهانی، پله ای برای صعود به قله فساد نمی شد، و روی زیربناهای مهم اقتصادی کشور هزینه می‌شد، غنی و عبدالله امروز مجبور نبودند تا برای دوام حیات سیاسی حکومت شان دست گدایی به سران کشورهای ناتو دراز کنند.
برای ختم این روند نامطلوب لازم است غنی و عبدالله گام بلند بردارند، و پولهایی که همه ساله از جانب کشورهای عضو ناتو به حساب افغانستان می آید، به منابع فساد و خزانه های مافیایی دخیل در حکومت و یا خارج از حکومت واریز نشود. مدیریت کمکهای جهانی برای افغانستان به حدی جدی و ضروری است که می توانیم آن را آزمون مرگ و زندگی برای افغانستان بنامیم.
حکومت وحدت ملی مکلف است، از اشتباهات حکومت کرزی عبرت بگیرد و برای عدم تکرار دوباره آن برنامه منطقی بسنجد. تمرکز روی ساخت زیربناهای اقتصادی، ریشه کن کردن فساد اداری از دوایر دولتی و مبارزه جدی و قاطع با تروریسم؛ می‌تواند پیش زمینه های ساخت یک افغانستان خودکفا و آباد باشد.
اگر قرار است افغانستان به عنوان یک کشور مستقل، دارای تشکیلات اداری، جغرافیایی مشخص و قدرت نظامی درخور وجود داشته باشد، باید از این آزمون نمره قبولی بگیرد و تنها راه ممکن، حرکت به سوی خودکفایی افغانستان است. اگر غنی و عبدالله مانند کرزی با پولهای بدون حساب خارجی حکومت شان را بدون درگیر کردن در کارهای بنیادی به انجام برسانند، افغانستان مانند امروز یک مصرفگرای محض باقی خواهد ماند، زندگی و مرگ کشور وابسته به کمک های بیرونی خواهد ماند و حکومت افغانستان در این میان مترسکی بیش نخواهد بود.
محمدآصف دادگر- خبرگزاری جمهور
