نیروهای ناتو مستقر در افغانستان، مبارزه طالبان علیه داعش را یک دروغ بزرگ خوانده و به حکومت هشدار داده که مشروعیت دادن به طالبان تنش ها را در کشور افزایش خواهد داد.
چارلز کلیفلند؛ سخنگوی ناتو در افغانستان گفته است که طالبان یک گروه "نامشروع" است و آنان افغانستان را ویران می‌کنند.
کلیفلند همچنین گفته: "مبارزه طالبان در مقابل داعش دروغ و افسانه است. طالبان مردم افغانستان را می ترسانند و بیشتر افراد ملکی را می‌کشند. بنابراین مشروعیت بخشیدن به آنان باعث ایجاد چالش میشود".
این جنرال امریکایی در حالی این سخنان را مطرح کرده که حدود دو هفته پیش، جنرال نیکلسون؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان گفته بود که روسیه به صورت آشکارا از طالبان در افغانستان "حمایت" می‌کند تا با "مشروعیت" بخشیدن به این گروه نیروهای ناتو و حکومت مرکزی افغانستان را تضعیف کند.
در واکنش به این گفته‌ها، الکساندر مانتیتسکی؛ سفیر روسیه در افغانستان گفت:"روسیه بدون دادن جنگ افزار و حمایت مالی از طالبان، با این گروه رابطه برقرار کرده است و بسیاری از کشورهای دیگر نیز رابطه مستقیم با این گروه دارند".
صرف نظر از انگیزه سخنگوی ناتو از بیان اظهارات هشدارآمیز او در خصوص مشروعیت بخشیدن به طالبان، واقعیت این است که طالبان همواره در یک بازی دوگانه، سعی کرده اند افزون بر فعالیت فزونی یابنده در میدان جنگ و ترور و خشونت، نسبت به «دیپلماسی» نیز دلگرمی نشان داده و اینگونه وانمود کنند که در تلاش هستند تا راه های تازه ای را برای ایفای نقش در افغانستان آینده، برای خود جستجو کنند.
با این حال، هنوز کسی به درستی نمی داند که ایده واقعی طالبان برای آینده سیاسی افغانستان، دقیقا چیست و شامل چه مواردی می شود.
نکته ای که البته نمی توان نادیده گرفت این است که طالبان نسبت به سیاست های رسمی دولت افغانستان، هنوز به اندازه کافی، اطمینان پیدا نکرده اند. بحث صلاحیت تام و کامل نمایندگان دولت نیز به نظر می رسد چیزی است که هنوز برای طالبان به اندازه کافی، قابل اتکا و اطمینان بخش نیست.
به همین دلیل، آنها بارها در گذشته گفته اند که دولت، صلاحیت کافی ندارد و آنان برای صلح، با امریکایی ها گفتگو می کنند. این موضع را اخیرا نیز بیان کرده و تأکید کردند که صلح دولت یک بازی سیاسی است و آنها تمایل دارند که مستقیما با امریکا مذاکره کنند.
همچنین تجربه نشان داده است که نمایندگان این گروه، به یک گفتگوی وسیع بین الافغانی بیشتر از گفتکوهای پنهانی دوجانبه با دولت، تمایل نشان می دهند و نشست هایی که پیش از این، در فرانسه، جاپان و امارات میان این گروه و نمایندگانی از طیف های مختلف سیاسی و مدنی از افغانستان، برگزار شده شواهدی بر این رویکرد طالبان محسوب می شود.
همچنین به عقیده منتقدان، دولت به دلیل پنهانکاری و تلاش های یکجانبه برای ارتباط با طالبان، طیف های سیاسی فعال در چارچوب نظام کنونی را نسبت به روند صلح، بدگمان کرده است و این کاملا طبیعی و قابل انتظار است که آنها وقتی احساس می کنند که آگاهانه و عامدانه، بیرون از دایره صلح دولت با طالبان، واقع شده اند، نسبت به نیات پشت پرده دولت در این خصوص، ابراز تردید کنند و به این ترتیب، صلح با طالبان، به یک مسأله بحث انگیز و به لحاظ سیاسی تنش زا تبدیل شده است. همچنین این رویکرد دولت و ابهامی که در زمینه برنامه صلح یا جنگ دولت با طالبان وجود دارد، شماری از گروه های داخلی و همچنین کشورهای خارجی و قدرت های منطقه ای را مجبور کرده است تا خود رأسا اقدام به برقراری ارتباط با طالبان و ارسال سیگنال های مثبت به آن گروه کنند.
طالبان هم به نظر می رسد به این نتیجه رسیده اند که گفتگوی دوجانبه با دولت، راه حل اصلی و نهایی نیست؛ زیرا امتیازاتی را که آن گروه در پی دست یافتن به آن است نیازمند حمایت های وسیع همه بازیگران مهم سیاست افغانستان شامل دولت، احزاب جهادی ضد طالبان، جریان های سیاسی مخالف طالبان و نهادهای مدنی و اجتماعی از یکسو و اجماع و حضور و مشارکت و موافقت قدرت های مهم و مؤثر منطقه ای مانند روسیه، هند، چین، ایران و... از سوی دیگر است؛ در غیر آن صورت، امکان آسیب پذیری توافقات آن گروه با دولت، بسیار بالا خواهد بود.
تنش طالبان با داعش هم البته پیش از آنکه یک دروغ بزرگ باشد، ممکن است تاکتیکی سیاسی از سوی این گروه برای جلب نظر و رضایت قدرت های ضد داعش مانند روسیه از یکطرف و تثبیت قدرت و برتری بلامنازع نظامی و سیاسی خود در داخل افغانستان در برابر سایر گروه های تروریستی رقیب از جانب دیگر باشد.
با این حال، در تلاش پنهان دولت برای مشروعیت بخشیدن به طالبان، افزون بر تشدید تنش سیاسی در داخل نظام، این خطر نیز وجود دارد که این امر، به تطهیر تروریزم منتهی شود که برآیند آن، مشروعیت یافتن ضمنی فعالیت های تروریستی و حرکت های مسلحانه ضد نظام باشد که در نتیجه آن، هیچکس از آینده کاری که در این زمینه می کند، احساس خطر نکند و این هم برای امنیت و حاکمیت ملی افغانستان خطرناک است و هم انتظارها در زمینه اعمال عدالت، تأمین حقوق بشر و قباحت جنایت علیه بشریت را به محاق خواهد برد.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور
