پاکستان با بستن راههای زمینی خود به روی هند، دسترسی این غول در حال ظهور اقتصاد آسیایی به بازار اقتصاد، تجارت و سرمایه گذاری افغانستان را دشوار و محدود کرده است.

تهران امروز میزبان اشرف غنی؛ رییس جمهوری افغانستان و ناریندا مودی؛ نخست وزیر هند است. دو رهبر قرار است در کنار حسن روحانی؛ رییس جمهوری ایران، در مراسمی مشترک، طرح همکاری ها و سرمایه گذاری های مشترک اقتصادی در بندر استراتژيک چابهار را کلید بزنند.
سه کشور به فرصت های بی نظیری که در چابهار وجود دارد، چشم دوخته اند.
در این میان، به نظر می رسد اهمیت این بندر راهبردی برای اقتصاد و امنیت اقتصادی افغانستان، یک فرصت بی مانند و تعیین کننده است.
افغانستان انتظارهای فراوانی دارد.
آغاز عملی بهره برداری از این بندر، یک گام امیدبخش در راستای تغییر مسیر اقتصاد افغانستان به سمت روزنه های اقتصادی امن، مطمئن و فارغ از تاثیرپذیری از جو روابط سیاسی و امنیتی حاکم بر منطقه است.
بندر چابهار ایران این ظرفیت را دارد که به آسانی جایگزین مسیر ناامن، نامطمئن و عمیقا تحت تاثیر تنش های سیاسی و امنیتی افغانستان و پاکستان گردد.
سرمایه گذاری های مشترک در بندرچابهار، تاسیس نمایندگی بانک‌های خصوصی جهت تسهیل معاملات تجاری و ایجاد خطوط هوایی میان کابل- چابهار- دبی از موضوعاتی بوده که پیش از این، از سوی هیئت های مذاکره کننده سه کشور ایران، افغانستان و هند مورد بحث قرار گرفته است.
افغانستان یک کشور محصور به خشکی است و برای تجارت با جهان به شدت به بنادر کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان نیازمند است.
در سالهای اخیر بخش بزرگ تجارت افغانستان از طریق بندرهای کراچی و گوادر پاکستان انجام می شد؛ اما روابط بی ثبات سیاسی و امنیتی میان دو کشور، بارها بر روابط تجاری نیز تاثیر گذاشته و این مساله سبب شده که پاکستان بارها برای مدت طولانی اموال تاجران افغانستانی را در این بنادر متوقف کند.
این امر، افغانستان را واداشته تا از طریق بندر چابهار ایران، در صدد گزینه ای جایگزین برای بنادر پاکستان برآيد و به این ترتیب به آبهای آزاد و محیط امنی برای تجارت، ترانزیت و داد و ستد اقتصادی دست پیدا کند.
افغانستان از سال ۲۰۰۵میلادی به اینسو تلاش کرده است شاهراههایی را که افغانستان را از طریق شهر زابل ایران به شبکه شاهراه‌های ایران و در نهایت بندرچابهار وصل میکند، آسفالت کند.
شماری از تاجران افغانستان پیش از این،در بندر چابهار زمین خریده اند و به این ترتیب، نقش این بندر مهم و استراتژیک در آینده اقتصادی افغانستان، بیش از پیش تقویت شده است.
از سوی دیگر بندر چابهار، دسترسی هند به افغانستان و در نهایت آسیای میانه را بدون استفاده از خاک پاکستان، فراهم میکند.
پاکستان با بستن راههای زمینی خود به روی هند، دسترسی این غول در حال ظهور اقتصاد آسیایی به بازار اقتصاد، تجارت و سرمایه گذاری افغانستان را دشوار و محدود کرده است.
با توجه به وضعیت نابسامان و به شدت ناامیدکننده اقتصاد افغانستان که عمیقا تحت تاثیر جو سیاسی و امنیتی داخلی و منطقه ای قرار گرفته، راه اندازی بندر چابهار، به مثابه گشایش روزنه تازه ای به روی اقتصاد افغانستان و متقابلا بازگشایی مسیری امن و قابل اطمینان به روی اقتصاد جهان برای صادرات و واردات کالا به افغانستان، می تواند حیاتی و بسیار قابل اهمیت باشد.
هند و ایران نیز طی سال های اخیر دو کشور مهم منطقه ای بوده اند که به میزان قابل اعتنایی از توسعه اقتصادی دست یافته و از سوی دیگر، هردو کشور در همه سطوح به ویژه در زمینه داد و ستد اقتصادی، روابط گسترده ای با دولت افغانستان دارند.
به همین دلیل، راه اندازی بندر استراتژیک چابهار، توسعه هرچه بیشتر روابط اقتصادی و تجاری افغانستان با هند و ایران را در پی خواهد داشت و این فرصت بی نظیر اقتصادی را در اختیار افغانستان خواهد گذاشت که با کاهش وابستگی به بازار تولید، تجارت و ترانزيت پاکستان، شرکای تازه و قابل اطمینانی در میان کشورهای منطقه در زمینه های اقتصاد، تجارت و ترانزیت پیدا کند و به این ترتیب، شکوفایی و بهار اقتصادی افغانستان را شاهد باشیم.
در مقابل، دو شریک بزرگ اقتصادی و تجاری افغانستان در محور چابهار یعنی هند و ایران نیز متقابلا می توانند با استفاده از بازار کار، تقاضا و سرمایه گذاری افغانستان، زمینه ها و فرصت های تازه ای برای محصولات و تولیدات خویش جستجو نموده و به این ترتیب، بر شکوفایی هرچه بیشتر اقتصاد و سرمایه گذاری خویش بیافزایند.
ضمن آنکه نباید از یاد برد که برای کاهش وابستگی اقتصادی به پاکستان، همزمان با بندر چابهار، به دیگر مسیرهای ترانزیتی نیز باید توجه کرد.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور