موسسه اقتصاد و صلح در گزارشی درباره شاخص جهانی تروریزم اعلام کرد که پس از به قدرت رسیدن طالبان، سطح تروریزم در افغانستان کاهش یافته، در حالی که در پاکستان با ۴۵ درصد افزایش، جان هزار و ۸۱ نفر را گرفته است. امسال افغانستان در رده نهم این شاخص قرار دارد؛ اما پاکستان دوم است.
افغانستان برای دومین سال متوالی در میان پنج کشوری که بیشترین تأثیر را از تروریزم پذیرفته‌اند، قرار نگرفته و دلیل آن حذف حملات طالبان از فهرست، پس از تسلط این گروه بر افغانستان، عنوان شده است.
این گزارش می‌افزاید که تروریزم از زمان به قدرت رسیدن دوباره طالبان، به‌طور قابل توجهی در پاکستان افزایش یافته و تعداد حملات تروریستی در پاکستان از سال ۲۰۲۱ تاکنون پنج برابر شده است.
نکته اول این است که کاهش حملات تروریستی در افغانستان با حذف نام طالبان و حملات منسوب به این گروه از فهرست مورد ارزیابی موسسه اقتصاد و صلح در گزارش شاخص جهانی تروریزم روی داده و این بدان معنا نیست که افغانستان دیگر با خطر تروریزم روبه‌رو نیست؛ بلکه با تسلط طالبان به عنوان یک گروه تروریستی و تشکیل یک رژیم حامی تروریزم در افغانستان، این کشور نه تنها با تهدید تروریزم روبرو است؛ بلکه در حال حاضر چه بسا بیش از هر کشور دیگری در جهان به بستر امن و بهشت آرام تروریست‌های فراملیتی تبدیل شده که طی سال‌های آینده، امنیت این کشور و فراتر از آن، امنیت کشورهای پیرامون و حتی منطقه و جهان را هدف قرار خواهد داد.
به بیان دیگر، این برداشت که افغانستان با تسلط طالبان دیگر در فهرست ۵ کشور در معرض تهدیدهای تروریستی قرار ندارد با واقعیت‌های جاری و رویدادهای میدانی کشور منطبق نیست؛ زیرا افغانستان نه تنها همچنان با خطر تروریزم روبه‌روست؛ بلکه تروریست‌ها بدون هیچ چالشی اکنون بر سرنوشت سیاسی و امنیتی کشور مسلط شده اند، و با راه‌اندازی هزاران مدرسه جهادی به عنوان کارخانه‌های تولید تروریست، تغییر نظام‌های آموزشی و تحمیل ایدئولوژی افراطی و تکفیری خود بر نسل‌های امروز و آینده در حال آفرینش و پرورش نسخه‌های خوفناک‌تر از تروریزم هستند.
از جانب دیگر، بر بنیاد گزارش‌ها و ارزیابی‌های معتبر از سوی سازمان‌های بین‌المللی، در حال حاضر چندین گروه بزرگ تروریستی فرامطقه‌ای از جمله داعش، القاعده، طالبان پاکستانی، طالبان تاجیکستانی، طالبان ازبک، جنبش ترکستان شرقی و... به طور آزادانه در افغانستان زیر سلطه طالبان فعال هستند و از سوی رژیم حاکم، تامین مالی و تسلیحاتی می‌شوند، اردوگاه‌های آموزشی برپا کرده اند و در حال انتقال تجربیات خود به تروریست‌های نسل نو هستند.
با این حال، قابل تامل است که پاکستان بر اساس شاخص جهانی تروریزم به عنوان دومین کشور قربانی حملات تروریستی شناخته می‌شود. این نشان می‌دهد که تیر ترور به سمت حامی تروریزم کمانه کرده و پاکستان که سال‌ها با استفاده از حربه تروریزم، سلطه و هژمون نامشروع خود را بر ملت‌های دیگر تحمیل می‌کرد اکنون در مقام قربانی حملات تروریستی ظاهر شده و هر روز شاهد خون‌ریزی‌های بیشتر در خانه‌ها و خیابان‌های خود است.
صرف نظر از زمینه‌ها، عوامل و دلایل این رویداد، تشدید حملات تروریستی در پاکستان یک بار دیگر بر این واقعیت صحه می‌گذارد که بازی با کارت تروریزم حتی برای بازیگران اصلی آن نیز خطرناک و پرهزینه خواهد بود. به بیان دیگر، دولت‌ها، رژیم‌ها و سازمان‌هایی که در طول سال‌ها سرگرم آموزش، پرورش و تسلیح و توسعه گروه‌های تروریستی و جریان‌های افراطی و تکفیری بوده اند هرگز نباید تصور کنند که از پیامدهای خونین و مرگبار بازی با کارت تروریزم در امان هستند و تروریست‌های دست آموز خودشان هیچگاه علیه حامیان و ولی نعمتان دیروزشان اقدام نمی‌کنند.
این قاعده را به سادگی می‌توان به فراتر از پاکستان به امریکا، انگلیس، اسرائیل، ترکیه، عربستان سعودی و همه رژیم‌هایی توسعه و تعمیم داد که با استفاده بی‌رحمانه از حربه تروریزم اقدام به راه‌اندازی جنگ‌های نیابتی در منطقه می‌کنند تا به بهای سرنگونی دولت‌های درمانده، فروپاشی ارتش‌های ملی و تحمیل وحشت و خشونت‌های لجام گسیخته بر ملت‌های مستاصل و مستضعف، اهداف و منافع نامشروع خود را تامین کنند.
شاید در این زمینه، اوضاع حاکم بر افغانستان، پاکستان، لیبی، سوریه، سودان، سومالی و تمام کشورهایی که در سال‌های اخیر درگیر نبردهای نیابتی و جنگ‌های جنایتکارانه قدرت‌های بزرگ و مزدوران منطقه‌ای آنها بوده‌اند، نمونه‌های عبرت آموز برای پرهیز از پرورش تروریزم و تعهد راسخ و راستین به صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی با تمرکز بر مبارزه مسئولانه، صادقانه و واقعی با تمام اشکال و ابعاد تروریزم در هر نقطه از جهان باشد؛ زیرا تروریزم نه خوب و بد دارد و نه دوست و دشمن می‌شناسد. افراطگرایان تکفیری که دیروز در مدارس پاکستانی آموزش «جهاد» در افغانستان می‌دیدند، امروز با استفاده از همان آموزه‌ها امنیت پاکستان را آماج قرار داده‌اند و این می‌تواند به سراسر منطقه و جهان تعمیم و تسری پیدا کند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
