سراج‌الدین حقانی کجاست؟

ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان بار دیگر گفته است که سراج‌الدین حقانی پس از «درمان» به کابل بازگشته و در «استراحت» به سر می‌برد.

 

سفر او به امارات و عربستان به طول انجامید و غیبت او به گمانه زنی‌ها درباره اختلافات در بین طالبان بیشتر دامن زد. ذبیح‌الله مجاهد، ۱۶ دلو نیز گفته بود که حقانی پس از سفر خارجی به افغانستان بازگشته؛ اما منابع گفتند که سراج‌الدین حقانی همچنان در خارج از افغانستان است.

 

برخی منابع ۱۳ حوت گفتند که حقانی از دبی به خوست رفته و از بازگشت به کابل خودداری کرده است. برخی دیگر هم گفتند که او همچنان در دبی است و اصلا به افغانستان بازنگشته است.

 

ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی ارشد حکومت طالبان در حالی مدعی بازگشت سراج الدین حقانی به افغانستان می‌شود که آقای حقانی همچنان از انظار عمومی غایب است و از حدود دو ماه پیش تاکنون هیچ عکسی از او منتشر نشده است. از جانب دیگر، ادعای سخنگوی طالبان مبنی بر بازگشت سرپرست وزارت داخله این رژیم به کابل در شرایطی مطرح می‌شود که او پیش از این نیز ادعای مشابهی را مطرح کرده بود؛ اما از آن زمان تاکنون همچنان سراج الدین حقانی غایب است و پرسش‌ها، گمانه‌زنی‌ها و ابهامات درباره وضعیت و موقعیت او ادامه دارد.

 

نکته دیگری که ادعای ذبیح الله مجاهد درباره «درمان» سراج الدین حقانی و «استراحت» او در فغانستان را زیر سوال می‌برد این است که در زمان ترک افغانستان از جانب سرپرست وزارت داخله رژیم طالبان و سفر او به امارات متحده عربی و عربستان سعودی، نه طالبان ادعای سفر او به منظور درمان و دریافت خدمات پزشکی به امارات و عربستان را مطرح کرده بودند و نه شخص حقانی و نزدیکان او.

 

تنها چیزی که در این زمینه وجود داشت توضیح کوتاه کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد بود که مدعی شده بود سراج الدین حقانی به منظور ادای حج راهی عربستان سعودی شده و به طور موقت از فهرست تحریم‌های این شورا حذف و ممنوعیت سفر خارجی او برداشته می‌شود.

 

حتی خود ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در نخستین ابراز نظر خود درباره سفر سراج الدین حقانی به امارات متحده عربی و عربستان سعودی و سپس ادعای بازگشت او به افغانستان نیز هیچ اشاره‌ای به درمان او در امارات و نقاهت و استراحتش در افغانستان مطرح نکرده بود.

 

بنابراین علیرغم ادعای تازه سخنگوی طالبان مبنی بر بازگشت سراج الدین حقانی از سفر درمانی به کشورهای عربی و استراحت او در افغانستان، پرسش‌ها و ابهامات درباره اینکه او اکنون کجاست و در چه وضعیتی به سر می‌برد همچنان وجود دارد و بی پاسخ مانده است.

 

مساله دیگر این است که حتی ذبیح الله مجاهد نیز توضیح نمی‌دهد که سراج الدین حقانی اکنون دقیقاً در کجای افغانستان است و در غیاب او امور وزارت داخله رژیم طالبان توسط چه کسی رهبری می‌شود.

 

به همین دلایل، علیرغم تلاش های مذبوحانه سخنگوی ارشد حکومت طالبان درباره توضیح وضعیت و موقعیت سراج الدین حقانی، نگرانی‌ها درباره تشدید اختلافات رهبران طالبان و خطر وقوع جنگ داخلی همچنان بر فضای سیاسی و امنیتی کشور سایه افکنده و دورنمای ثبات و پایداری سیاسی را تحت تاثیر قرار داده است.

 

این وضعیت همچنین سبب شده تا مخالفان طالبان نیز به طور مکرر درباره چشم انداز امنیتی و سیاسی کشور ابراز نظر کنند و شماری از جریان‌ها حتی برای «افغانستان پساطالبان» آمادگی می‌گیرند.

 

در این میان البته چهره‌هایی مانند فصیح الدین فطرت؛ رئیس ارکان تاجیک تبار وزارت دفاع رژیم طالبان مدعی شده که «افغانستان پساطالبان وجود نخواهد داشت» تا به این ترتیب، تلاش‌های مخالفان برای فردای آزادی افغانستان از سلطه این رژیم را کم اهمیت جلوه دهد؛ اما ناظران می‌گویند که وضعیت بسیار پیچیده‌تر و خطرناک‌تر از آن چیزی است که طالبان بازتاب می‌دهند.

 

البته معادلات منطقه‌ای، روابط پرتنش طالبان با پاکستان، تغییر سیاست واشنگتن در قبال رژیم طالبان, تغییر اولویت‌ قدرت‌های بزرگ و بازیگران اصلی در قبال مسایل افغانستان و منطقه و احتمال تشدید تقابل‌های منطقه‌ای و جنگ نیابتی کشورهای ذینفع به ویژه تحت تاثیر تحولات سوریه و مناسبات پیچیده خاورمیانه بر وضعیت افغانستان و چشم انداز حاکمیت رژیم طالبان را نیز نباید نادیده گرفت؛ اما چیزی که در حال حاضر بیش از همه مورد توجه تحلیلگران قرار می‌گیرد غیبت معنادار، طولانی پرسش برانگیز و نگران کننده سراج الدین حقانی و شرایط شکننده حاکمیت نامشروع طالبان در افغانستان است.

 

درست به همین دلایل و علیرغم توضیحات گاه به گاه چهره‌هایی مانند ذبیح الله مجاهد این پرسش همچنان با جدیت مطرح می‌شود که سراج الدین حقانی کجاست و در پشت پرده حاکمیت رژیم طالبان دقیقاً چه می‌گذرد؟

 

نرگس اعتماد - جمهور