محمدیونس قانونی؛ عضو شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان در یک نشستِ مجازی میان رهبران مخالف طالبان گفت: «در سال جاری میلادی مردم افغانستان شاهد یک تحول بزرگ و سرنگونی طالبان خواهند بود.»
او تصریح کرد که این تحول احتمال دارد که از طریق اتحاد میان نیرو‌های سیاسی، نظامی و جامعه بین‌المللی به اجرا درآید.
آقای قانونی این اظهارات را در یک نشست مجازی میان رهبران مخالف طالبان که به یادبود خیر‌محمد خیر‌خواه؛ فرمانده جبهه مقاومت و همراهانش برگزار شده بود مطرح کرده است.
محمد یونس قانونی از معدود رهبران سیاسی افغانستان است که پس از سقوط افغانستان به دست طالبان به ندرت درباره مسائل سیاسی و امنیتی کشور ابراز نظر کرده است.
آقای قانونی اگرچه از اعضای اصلی برخی جریان‌های مخالف طالبان محسوب می‌شود؛ اما به باور ناظران، او در طول نزدیک به ۴ سال گذشته همواره رویکردی محافظه‌کارانه و محتاطانه نسبت به تحولات سیاسی کشور اتخاذ کرده و با وجود مشارکت در نشست‌های مجازی و مستقیم رهبران مخالف طالبان، از ابراز نظرهای احساسی، خصمانه و خشونت بار درباره طالبان و حاکمیت این رژیم بر افغانستان پرهیز کرده است.
از جانب دیگر، آقای قانونی با وجود عقبه سیاسی و جهادی، یک چهره نظامی محسوب نمی‌شود. او در دوره جمهوریت حتی زمانی که سهم و نقشی در دولت نداشت و عملاً یک رهبر اپوزیسیون به حساب می‌آمد همواره تلاش می‌کرد تا رویکرد اعتدالی خود نسبت به مسائل سیاسی را حفظ کند و این علیرغم انتقادات مخالفان و منتقدانش علیه او به عنوان یک رهبر سیاسی منفعل، محافظه‌کار، محتاط و منفعت اندیش بود.
با این حال، پیش بینی نمی‌شد که آقای قانونی حتی نسبت به تسلط طالبان بر افغانستان نیز محافظت کارانه برخورد کند و در شرایطی که زادگاه او و پایگاه افسانه‌ای مقاومت یعنی ولایت استراتژیک پنجشیر نیز تحت سلطه طالبان درآمده و این گروه با اعمال سیاست مشت آهنین، مردم این ولایت و حامیان مقاومت را به شدت سرکوب کرده، آقای قانونی همچنان محتاط و محافظه کار باقی بماند و از ابراز نظرهای صریح درباره حاکمیت رژیم طالبان و چشم انداز سیاسی و امنیتی افغانستان پرهیز کند.
با توجه به این واقعیت‌ها وقتی چهره‌ای مانند محمد یونس قانونی درباره احتمال وقوع یک تحول غیرمترقبه درباره وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان و خطر سرنگونی رژیم طالبان هشدار می‌دهد، این هشدار را باید جدی گرفت و نسبت به آن تامل کرد؛ زیرا همانگونه که در بالا نیز اشاره شد آقای قانونی کسی نیست که تحت تاثیر احساسات، عواطف یا ارزیابی‌های عجولانه و عوامل عاطفی موضع‌گیری کند.
درست به همین دلیل است که اظهارات هشدارآمیز او درباره احتمال وقوع یک حادثه غیرمترقبه در راستای سرنگونی رژیم طالبان در طول سال جاری میلادی، اهمیت فراوانی دارد و بدون شک مورد توجه بسیاری از ناظران و کارشناسان قرار خواهد گرفت.
این اظهار نظر نشان می‌دهد که به احتمال قوی، نشانه‌هایی واضح و تقریباً قابل اطمینان از آغاز پایان رژیم طالبان بروز کرده و چهره‌هایی مانند محمد یونس قانونی با ارزیابی وضعیت و شاید حتی دسترسی به برخی اطلاعات و تمهیدات و برنامه‌ریزی‌ها درباره آینده سیاسی و امنیتی افغانستان در مقطع کنونی به این نتیجه رسیده‌اند که با ابراز این موضع، زمینه سازی ذهنی و آمادگی جانبی برای این تحول بزرگ را انجام دهند.
در این میان، نکته قابل تامل این است که آقای قانونی حتی به اختلافات روزافزون رهبران طالبان و اظهار نظرها و ارزیابی‌هایی که درباره خطر بروز کودتا یا وقوع جنگ داخلی میان طالبان مطرح می‌شود اشاره‌ای نمی‌کند؛ بلکه به یک عامل مهم‌تر می‌پردازد و آن اینکه سرنگونی رژیم طالبان در طول سال جاری به احتمال قوی از طریق اتحاد میان جریان‌های سیاسی و نظامی کشور و جامعه بین‌المللی صورت خواهد گرفت.
به این ترتیب، اگر ارزیابی و تحلیل آقای قانونی درست و مبتنی بر اطلاعات دقیق باشد طالبان تنها با خطر جنگ داخلی و تقابل‌های درون سازمانی مواجه نیستند؛ بلکه برنامه‌هایی بیرون از تشکیلات طالبان نیز برای سرنگونی این رژیم در حال طراحی و عملیاتی شدن است که خروجی نهایی آنها به احتمال قوی، پایان دادن به سیطره ۴ ساله آنان بر سرنوشت افغانستان خواهد بود.
آگاهان می‌گویند که اگر آنچه از سوی محمد یونس قانونی درباره فروپاشی قریب الوقوع رژیم طالبان مطرح شده درست باشد به معنای آن است که رهبران این رژیم که به شدت درگیر جنگ قدرت، رقابت‌های قبیله‌ای و خصومت‌های درون سازمانی هستند و از جانب دیگر، ناتوانی‌ها و ضعف‌های غیر قابل انکار طالبان در مواجهه با چالش‌های امنیتی از جمله داعش نیز آشکار شده، به نظر نمی‌رسد که آمادگی و توانایی کافی برای مقابله موثر با یک خطر خارجی به منظور سرنگونی رژیم حاکم را دارا باشند و این همان چیزی است که مردم افغانستان و دشمنان طالبان را به وقوع یک تحول بزرگ که در نهایت به فروپاشی و سرنگونی این رژیم منجر شود، امیدوارتر می‌کند.
نرگس اعتماد - جمهور
