دورنمای فعالیت یوناما در گرو رقابت‌های چین و امریکا
سه شنبه ۳۰ دلو ۱۴۰۳ ساعت ۲۲:۱۳
اختلاف درباره تمدید ماموریت یوناما در افغانستان و اینکه چه کسی باید مسئولیت پرونده افغانستان در شورای امنیت سازمان ملل متحد را به عهده بگیرد تازه‌ترین تقابل امریکا و چین بر سر یکی از مهم‌ترین مناطق مورد مناقشه است.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره پیش‌نویس‌های قطعنامه تمدید مأموریت هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گفتگو می‌کنند. براساس اعلام شورای امنیت، دو پیش‌نویس قطعنامه برای تمدید این مأموریت تهیه شده است؛ یکی از سوی ایالات متحده و کره جنوبی و دیگری از سوی چین و پاکستان.
مأموریت یوناما در ۲۷ حوت به پایان می‌رسد.
پیش از این، یک نهاد امریکایی از اختلاف‌ها میان چین و امریکا بر سر اینکه چه کشوری مسئولیت پرونده افغانستان در شورای امنیت را به عهده بگیرد، خبر داده بود؛ اختلاف‌هایی که باعث بن‌بست در تهیه پیش‌نویس مأموریت یوناما شده بود.
قبل از پرداختن به پرونده ماموریت یوناما در افغانستان باید به این نکته اذعان کرد که جهان در حال پوست اندازی است؛ زیرا تحول در مدیریت و رهبری جامعه جهانی از سال‌ها پیش آغاز شده و قدرت امریکا به عنوان رهبر بلامنازع جهان پس از جنگ جهانی دوم به وضوح رو به افول گذاشته است.
در این میان، شورای امنیت سازمان ملل متحد یکی از مهم‌ترین عرصه‌های تقابل قدرت‌ها برای کنترل بر کانون رهبری جهان تبدیل شده است و چین که هماورد مستقیم امریکا در این جدال محسوب می‌شود به طور سیستماتیک، قدرت ایالات متحده را به چالش می‌کشد و در تلاش تثبیت حاکمیت خود بر قلمروهای مورد مناقشه بیشتر است.
به دنبال خروج غیرمسولانه و فاجعه بار نیروهای امریکایی و غربی از افغانستان، نقش چین در معادلات امنیتی، سیاسی و اقتصادی کشور به طرز قابل توجهی تقویت شده است و این چیزی است که به نظر می‌رسد از نگاه رهبران امریکایی نیز دور نمانده است؛ زیرا دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور کنونی امریکا پیش از این بارها ادعا کرده بود که با عقب نشینی نیروهای امریکایی، چینی‌ها بر پایگاه استراتژیک بگرام مسلط شده‌اند.
این ادعا هم از سوی طالبان و هم از سوی پکن تکذیب شده؛ اما هیچکس تردید ندارد که چین در افغانستان در حال تقویت نفوذ خزنده خود است و سیطره پکن بر سرنوشت سیاسی، امنیتی و اقتصادی افغانستان یکی از مواردی است که ایالات متحده نسبت به آن احساس خطر می‌کند و علیرغم عقب نشینی نیروهای امریکایی از افغانستان، واشنگتن همچنان مصمم است که سیطره چین بر افغانستان را به چالش بکشد.
بنابراین، اختلاف درباره تمدید ماموریت یوناما در افغانستان و اینکه چه کسی باید مسئولیت پرونده افغانستان در شورای امنیت سازمان ملل متحد را به عهده بگیرد تازه‌ترین تقابل امریکا و چین بر سر یکی از مهم‌ترین مناطق مورد مناقشه است.
چینی‌ها پیش از این بارها نشان داده‌اند که از نظم کنونی حاکم بر افغانستان حمایت می‌کنند و حکمرانی طالبان بر سرنوشت مردم افغانستان در غیاب نیروهای اشغالگر امریکایی را فرصتی برای توسعه نفوذ پکن ارزیابی می‌کنند.
از جانب دیگر، رهبران چین از این واقعیت آگاه اند که سازمان ملل متحد و نمایندگی‌های آن در کشورهای هدف، همواره در خدمت نظام سلطه به رهبری امریکا بوده است و ماموریت یوناما در افغانستان نیز از همین قاعده پیروی می‌کند. از دید چینی‌ها گزارش‌های گاه به گاه یوناما در زمینه‌های حقوق بشر، وضعیت زنان، رسانه‌ها، امنیت و سایر عرصه‌های افغانستان نیز بازتاب دهنده مواضع و تامین کننده منافع ایالات متحده و سایر کشورهای بلوک غرب است.
این در حالی است که چین پیوسته بر این موضع تاکید کرده که مایل به دخالت در امور داخلی افغانستان نیست، به تصمیمات و اقدامات حاکمان کنونی کابل به مثابه مسایل داخلی افغانستان کاری ندارد و روابط خود با افغانستان را بر اساس اصل احترام متقابل بنا می‌کند؛ رویکردی ریاکارانه که سکوت چین در قبال سرکوب‌های رژیم طالبان و ماهیت تروریستی آن را توجیه می‌کند تا پکن بدون پذیرش مسئولیت‌های اخلاقی خود در قبال یک رژیم سرکوبگر، حامی تروریزم و ناقض حقوق بنیادین بشر، منافع جاه طلبانه و معاملات منفعت اندیشانه خود با رژیم طالبان را موجه و مشروع جلوه دهد.
چینی‌ها حتی به این هم بسنده نمی‌کنند. آنها در نشست‌های بین‌المللی که عمدتاً نمایندگان طالبان به دلیل عدم برخورداری از مشروعیت بین‌المللی غایب هستند از مواضع رژیم طالبان دفاع می‌کنند و در برابر انتقادات و اعتراض‌ها علیه سیاست‌های سرکوبگرانه این رژیم می‌ایستند؛ رویکردی که بارها مورد ستایش و تمجید طالبان قرار گرفته است.
به این ترتیب، تمدید ماموریت نمایندگی سازمان ملل متحد در امور افغانستان - یوناما به زمینه و بهانه تازه‌ای برای تقابل ابرقدرت‌های چین و امریکا برای بر سر یکی از مهم‌ترین مناطق مورد مناقشه جهان تبدیل شده است و چشم انداز این ماموریت را نتیجه این تقابل تعیین خواهد کرد.
نرگس اعتماد - جمهور
کد مطلب: 180305
