تروریزم فعال در افغانستان مرز رابطه میان چین و طالبان

فو کانگ؛ سفیر چین در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت داعش و چند گروه تروریستی دیگر در افغانستان فعال‌اند و با یک دیگر همکاری می‌کنند. او تاکید کرد که این گروه‌ها می‌توانند تهدیدی برای امنیت منطقه و جهان باشند.

 

سفیر چین در سازمان ملل به حضور داعش، القاعده و جنبش ترکستان شرقی در افغانستان کرد.

 

او از حکومت طالبان خواست که «اقدامات ملموس و مشخصی را برای از بین بردن گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان، روی دست گیرد.»

 

این شاید صریح‌ترین اظهارات یک مقام چینی درباره حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان باشد؛ اظهاراتی که نشان می‌دهد پکن علیرغم برقراری روابط دوستانه و تعاملات گسترده تجاری با طالبان همچنان نگران نفوذ و رخنه گروه‌های تروریستی و حضور پیکارجویان فراملیتی در افغانستان زیر سیطره طالبان است.

 

موضع‌گیری صریح سفیر چین در سازمان ملل متحد درباره حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان در حالی ابراز می‌شود که چین همواره در مجامع بین‌المللی از طالبان حمایت کرده است. 

 

به بیان دیگر، سفرا و نمایندگان چین در اجلاس و نشست‌های جهانی درباره افغانستان و طالبان همواره به طور غیر رسمی از این گروه نمایندگی کرده و از مواضع آن در قبال انتقادات و فشارهای جامعه بین‌المللی دفاع کرده‌اند. 

 

طالبان نیز به صراحت از موضع‌گیری‌های چین در جامعه جهانی تمجید کرده‌اند؛ اما این بار به نظر نمی‌رسد که اظهارات نماینده دائم چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد موجبات خوشنودی و رضایت طالبان را فراهم کرده باشد.

 

 چین این بار همصدا با سایر کشورها نگرانی صریح و جدی خود را از حضور گروه‌های تروریستی مشخص از جمله داعش، القاعده و جنبش ترکستان شرقی در افغانستان زیر حاکمیت طالبان اعلام کرد و رژیم حاکم را به اقدامات ملموس علیه گروه‌های مورد اشاره فراخواند.

 

معنای این موضع‌گیری آن است که حتی چین به عنوان نزدیک‌ترین متحد و حامی رژیم طالبان و شریک تجاری آن در پروژه‌های بزرگ نمی‌تواند نسبت به رشد روزافزون تروریست‌های فراملیتی و پیکارجویان فرامرزی در افغانستان بی‌اعتنا باشد.

 

کارشناسان می‌گویند که یکی از دلایل عدم رغبت چینی‌ها به افتتاح کریدور زمینی واخان با وجود پافشاری مکرر مقام‌های ارشد طالبان هم نگرانی پکن از رخنه و نفوذ تروریست‌های متحد طالبان به چین است.

 

به این ترتیب، مقامات چینی علیرغم تظاهر به دوستی و شراکت راهبردی با طالبان، نگرانی‌های سیاسی و امنیتی خود نسبت به وضعیت پیچیده افغانستان را از یاد نبرده‌اند و در مناسبت‌های مقتضی فشارهای لازم را بر رژیم حاکم برای قطع ارتباط با گروه‌های تروریستی و تضمین امنیت همسایگان اعمال می‌کنند.

 

نکته مهم دیگری که اظهارات سفیر چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد مشخص می‌کند مرز دوستی به ظاهر صمیمانه پکن با رژیم طالبان است

 

 

به عبارت دیگر، اینکه علیرغم ابراز اشتیاق مکرر مقام‌های طالبان، روابط چین با طالبان به داد و ستدهای مبتنی بر منافع کوتاه مدت اقتصادی محدود مانده و با وجود پذیرش رسمی سفیر چین توسط شی جین پینگ، پکن فاصله معنادار خود از رژیم طالبان در حوزه‌های سیاسی و امنیتی را حفظ کرده است. دلیل این امر چیزی نیست جز نگرانی‌های امنیتی و هراس چینی‌ها از پیوندهای مستحکم میان طالبان و تروریست‌های فراملیتی منطقه‌ای و بین‌المللی.

 

شماری از منتقدان می‌گویند که حتی در حوزه مسائل اقتصادی و روابط تجاری نیز چین با وجود انعقاد قراردادهای بلندمدت با طالبان سرمایه‌گذاری‌های سنگین و زیربنایی در افغانستان پرهیز می‌کند که یکی از عمده‌ترین دلایل آن عدم اطمینان درباره امنیت و ثبات افغانستان و احساس خطر نسبت به رشد روزافزون گروه‌های تروریستی مورد حمایت رژیم حاکم است.

 

اگرچه نماینده دایم چین در سازمان ملل از تعهد پکن در حمایت از همکاری سازمان شانگهای و کشورهای آسیای مرکزی در زمینه مبارزه با تروریزم با طالبان اطمینان داده؛ اما کاملاً مشخص است که طالبان هیچ اراده‌ای برای مبارزه واقعی با گروه‌های تروریستی ندارند؛ زیرا اساساً گروه‌های مورد اشاره را تروریستی نمی‌داند و این همان مساله‌ای است که از یک سو به رشد روزافزون تروریست‌ها در افغانستان دامن زده و از جانب دیگر، مانع جلب اعتماد جامعه بین‌المللی به وعده‌ها و شعارهای طالبان در زمینه مبارزه با تروریزم و عدم استفاده از خاک افغانستان برای حمله به کشورهای دیگر شده است.

 

به همین دلایل حتی نزدیک‌ترین متحدان و جدی‌ترین حامیان و شرکای مالی و اقتصادی رژیم طالبان نیز به خاطر ترس از تروریزم و سیاست‌های ایدئولوژیک رهبران رژیم نسبت به گروه‌های تروریستی فراملیتی از تعامل بی‌پروا گسترده و نامحدود با این رژیم، آگاهانه خودداری می‌کنند و روابط کنترل شده خود با آنها را در چارچوبی مشخص و محدود حفظ کرده‌اند.

 

محمدرضا امینی - جمهور