از نتانیاهو تا ملا هبت‌؛ کریم خان در جستجوی عدالت

 

اگرچه قضات دادگاه کیفری بین‌المللی در لاهه تاکنون درباره این درخواست تصمیم نگرفته اند؛ اما درخواست این حکم از سوی دادستان دادگاه لاهه واکنش‌های گسترده‌ای را در داخل و خارج از افغانستان برانگیخته و امیدها به محاکمه رهبران طالبان به جرم ارتکاب جنایات علیه بشریت، آپارتاید جنسیتی و اعمال شنیع‌ترین رژیم‌های سرکوب علیه آحاد و اقشار مختلف مردم افغانستان را در پی داشته است.

 

بسیاری از فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان از این درخواست استقبال کرده و خواستار تصمیم گیری قضات دادگاه لاهه در این باره شده‌اند. به باور آنها انتظار می‌رود که صدور حکم بازداشت بین‌المللی رهبر و رئیس دستگاه قضایی رژیم طالبان محدودیت‌ها علیه این رژیم را تشدید کند، دامنه انزوای بین المللی آن را افزایش دهد و تعامل نامحدود و بی‌حد و حصر شماری از کشورها با رژیم نامشروع طالبان را مختل سازد.

 

اگرچه انتظار نمی‌رود که صدور این حکم با توجه به انزوای رهبر طالبان و پرهیز او از سفرهای خارجی، عملاً پیامد کیفری برای او به دنبال داشته باشد؛ اما کارشناسان می‌گویند که اگر این حکم صادر شود برای همه کسانی که در طول ده‌ها سال گذشته و به ویژه در بیش از سه سال گذشته، قربانی سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم طالبان و دستورات، فرامین و فتواهای رهبر این رژیم شده‌اند یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود و راه را برای محاکمه، مجازات و پیگرد قضایی دیگر دست‌اندرکاران جنایات طالبان در سال‌های گذشته هموار خواهد کرد.

 

علاوه بر این، صدور حکم بازداشت رهبر طالبان دست کم به لحاظ سیاسی و اخلاقی حامل این پیام مهم است که هرگونه تعامل و ارتباط با این رژیم نه تنها مشروعیت ندارد؛ بلکه طرف تعامل با رژیم طالبان را نیز به دلیل حمایت و تقویت مستقیم یا غیر مستقیم رژیم حاکم عنوان شریک حامی جنایات طالبان معرفی می‌کند و بخشی از هزینه‌های حکم بازداشت بین‌المللی رهبران جنایتکار طالبان را بر کشورهای حامی تروریزم و ناقض حقوق مشروع و مسلم مردم افغانستان تحمیل خواهد کرد.

 

به این ترتیب، اگر درخواست دادستان دادگاه کیفری بین المللی در لاهه از سوی قضات این دادگاه تایید شود و حکم بازداشت بین المللی رهبر و رئیس دادگاه عالی طالبان رسماً صادر گردد انتظار می‌رود که دامنه تعاملات بی‌پروای کشورها با این رژیم نیز محدودتر شود و ملاحظات حقوق بشری و سوابق سیاه رهبران طالبان به عنوان موانع جدی در مسیر تعامل سیاسی، اقتصادی و امنیتی با این رژیم مطرح گردد.

 

نکته دیگر این است که با صدور این درخواست و در صورت تایید آن توسط قضات دادگاه لاهه ملا هبت الله آخوندزاده در کنار چهره‌های جنایتکار و خون آشامی مانند بنیامین نتانیاهو قرار می‌گیرد که پیشتر از سوی همین دادگاه متهم به نسل کشی و ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت شده و حکم بازداشت جهانی اش صادر گردیده است.

 

این خود به وضوح نشان می‌دهد که در برابر قانون و عدالت هیچ تفکیک و توفیری میان جنایتکاران و مرتکبان جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت وجود ندارد حتی اگر فاصله آنها از قندهار تا تل آویو و از ملا هبت الله تا بنیامین نتانیاهو باشد. 

 

بنابراین با صدور حکم بازداشت بین‌المللی رهبر طالبان، او درست به اندازه عناصر جنایتکار و بدنامی مانند بنیامین نتانیاهو، هدف عدالت کیفری قرار می‌گیرد و از این نظر چهره واقعی طالبان به جامعه جهانی و افکار عمومی افغانستان و جهان نشان داده می‌شود.

 

اگرچه همانگونه که انتظار می‌رفت طالبان در واکنش به این درخواست آن را غیرعادلانه، سیاسی و مبتنی بر استندردهای دوگانه دادگاه لاهه ارزیابی کردند؛ اما به باور منتقدان این درخواست نه تنها تعارضی با درخواست‌های مشابه علیه افرادی مانند بنیامین نتانیاهو ندارد؛ بلکه بر این حقیقت تاکید می‌کند که از نظر ارتکاب جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و دست داشتن در نقض مستقیم و مستمر حقوق بشر توسط اقتدارگرایان قانون گریز هیچ تفاوتی میان ملا هبت الله آخوندزاده و بنیامین نتانیاهو وجود ندارد.

 

موضوع دیگر این است که درخواست حکم بازداشت بین‌المللی رهبر طالبان از سوی یک دادستان مسلمان صادر شده و این امر به خودی خود به آن مشروعیت می‌بخشد و افکار عمومی جامعه مسلمانان را نسبت به چهره واقعی ملا هبت الله آخوندزاده و رژیم طالبان آگاه خواهد کرد.

 

بنابراین حتی اگر حکم بازداشت بین‌المللی ملا هبت الله آخوندزاده و رئیس دستگاه قضایی رژیم طالبان از سوی دادگاه لاهه تایید نیز نشود نفس درخواست این حکم که تا همین جای کار با واکنش‌های گسترده در داخل و خارج از افغانستان همراه شده یک شکست مفتضحانه سیاسی و اخلاقی برای طالبان است و بیش از سه سال تلاش مذبوحانه و ریاکارانه رهبران این رژیم برای تغییر چهره کریه و زننده آنان و ارائه تصویری مخدوش، دستکاری شده و دروغین به جامعه جهانی و افکار عمومی جهان را با شکستی فضیحت بار روبرو می‌کند.

 

نرگس اعتماد - جمهور