شمارش معکوس برای انتخابات سرنوشت ساز ریاست جمهوری در امریکا آغاز شده است. دونالد ترامپ یا کامالا هریس؟ نبردی سنتی میان دو جناح رقیب حاکم بر سیاست ایالات متحده.
مانند همیشه انتخابات امریکا برای بسیاری از مردم جهان مهم است؛ زیرا انتخاب هر یک از دو رقیب میتواند معادلات قدرت در ابعاد جهانی را دچار نوسان کند.
ترامپ یک آمریکاگرای افراطی است که از ماموریتهای جهانی ایالات متحده انتقاد میکند و معتقد است که منابع تخصیصی برای اقدامات امریکا در ورای مرزهای ایالات متحده بار سنگینی را بر مالیات دهندگان امریکایی تحمیل میکند و پروژههای زیربنایی در داخل ایالات متحده را مختل میسازد.
او در دورههای گذشته حتی از سهم بزرگی که امریکا برای تامین مالی بزرگترین سازمان نظامی جهان یعنی پیمان آتلانتیک شمالی به عهده دارد نیز به وضوح انتقاد کرده، ناتو را یک سازمان منسوخ دانسته و سایر اعضای این سازمان از جمله قدرتهای اروپایی را به پذیرش سهم بیشتر برای تامین مالی آن تحت فشار قرار داده است.
با این حال هنوز هم یکی از بحث برانگیزترین میراثهای دوره سلطه ترامپ بر امریکا امضای پیمان استعماری دوحه میان ایالات متحده و طالبان است. مذاکرات مستقیم امریکا با طالبان به منظور پایان دادن به طولانیترین جنگ تاریخ ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ آغاز و انجام یافت؛ مذاکراتی که در نهایت به سرنگونی دولت جمهوری و بازگشت مجدد طالبان به قدرت منجر شد و نظامیان امریکایی توانستند خاک افغانستان را به طور کامل و احتمالاً برای همیشه ترک کنند.
این بدون شک بزرگترین هدیه دونالد ترامپ به رهبران طالبان بود؛ رهبرانی که تا پیش از آن در فهرست سیاه گروههای تروریستی همه کشورها و سازمانهای بینالمللی قرار داشتند؛ اما ترامپ اعلام آمادگی کرده بود که از آنان در کمپ دیوید پذیرایی میکند تا توافقنامهای تاریخی میان ایالات متحده و طالبان را به امضا برساند.
افزون بر این هدیه با ارزش که افغانستان را با تمام تسلیحات امریکایی و ۲۰ سال دولت سازی، بدون جنگ و خونریزی به طالبان واگذار کرد، ترامپ در مناسبتهای مختلف از طالبان تمجید کرده است، آنان را جنگجویانی «باهوش» و «سختکوش» توصیف کرده که «از جنگ خسته شدهاند».
در انتخابات پیشین امریکا زمانی که دونالد ترامپ به کرونا مبتلا شده بود یک رسانه امریکایی گزارش داد که مقامات طالبان برای بهبودی او دعا میکنند و آرزو دارند که او بر جو بایدن؛ رقیب دموکرات خود غلبه کند و همچنان در کاخ سفید بماند.
اکنون که ترامپ بار دیگر به صحنه بازگشته و بر بنیاد نظرسنجیها شانه به شانه کامالا هریس؛ رقیب دموکرات خود در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری پیش میرود به گونهای که احتمال پیروزی او درست به اندازه رقیبش بالاست، آیا طالبان احساس مشابهی دارند و برای پیروزی ترامپ دعا میکنند؟
آگاهان میگویند که پاسخ قطعی برای این پرسش وجود ندارد؛ زیرا طالبان تاکنون از موضعگیری رسمی درباره انتخابات امریکا پرهیز کردهاند و ظاهراً همانند بسیاری از کشورها با بیم و امید به این روند نگاه میکنند و از جانب دیگر، مواضع ترامپ نیز نسبت به طالبان در طول سالهای پس از ریاست جمهوری او غالباً انتقادی، بعضاً انتقام جویانه و در برخی موارد تهدیدآمیز بوده است. ترامپ از اینکه دولت جو بایدن، تسلیحات امریکایی به ارزش میلیاردها دالر را به طالبان واگذار کرده خشمگین است. او بارها ادعا کرده است که اگر در کاخ سفید باقی میماند هرگز اجازه نمیداد که طالبان به سلاحهای امریکایی دسترسی پیدا کنند.
نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری امریکا همچنین از اینکه بر اساس ادعای او نظامیان امریکایی پایگاه استراتژیک بگرام در شمال کابل را به طالبان واگذار کرده و طالبان آن را به چینیها دادهاند نیز بارها انتقاد کرده است و میگوید که اگر همچنان رئیس جمهوری ایالات متحده باقی میماند هرگز بگرام را ترک نمیکرد؛ زیرا به تعبیر او از پایگاه هوایی بگرام تا سایتهای هستهای چین تنها یک ساعت فاصله است!
شاید همین انتقادات باعث شده باشد که طالبان موضع خود را نسبت به ترامپ تغییر داده و از بازگشت دوباره او به قدرت چندان خوشحال نباشند؛ همان حسی که مخالفان طالبان از جمله افغانهای فعال در امریکا را امیدوار کرده که با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، سیاست خارجی واشنگتن در قبال افغانستان به طور بنیادی تغییر کند و امریکا با حمایت از جریانهای ضد طالبان زمینه سقوط رژیم حاکم را فراهم سازد.
با این همه به باور بسیاری از کارشناسان فارغ از حملات لفظی و موضعگیریهای سیاسی جناحهای رقیب در داخل ایالات متحده، میان آنان درباره لزوم خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و عدم بازگشت دوباره آنان در آینده، اختلاف نظر عمیقی وجود ندارد و همین امر موجب میشود که بیتوجه به اینکه چه کسی مستاجر بعدی کاخ سفید خواهد بود انتظار تغییرات اساسی و بنیادین در زمینه سیاست خارجی و راهبردهای نظامی ایالات متحده در قبال افغانستان و طالبان وجود نداشته باشد.
اما این واقعیت را نیز نباید از نظر دور داشت که لاشهای مذبوحانه طالبان برای شناسایی رسمی این رژیم از سوی دولت دموکرات به رهبری جو بایدن با شکست روبرو شده و به همین دلیل شاید دست کم بخشی از رهبران طالبان انتظار داشته باشند که با پیروزی دونالد ترامپ موضع واشنگتن تغییر کند و رژیم آنان از سوی واشنگتن به رسمیت شناخته شود و به همین دلیل، همانند انتخابات قبلی امریکا برای پیروزی ترامپ «دعا» کنند.
محمدرضا امینی - جمهور