سران بریکس؛ اجلاسی علیه امپراتوری اقتصادی غرب

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، این هفته در نشست گروه بریکس، متشکل از قدرت‌های اقتصادی نوظهور که در شهر کازان برگزار شده، میزبان بیش از ۲۰ رئیس دولت است. 

 

کرملین این اجلاس را یکی از «بزرگ‌ترین رویدادهای سیاست خارجی» در تاریخ روسیه توصیف کرده است. 

 

 پوتین گفت که بیانیه نهایی اجلاس بریکس شامل ارزیابی های کلی از وضعیت جهان و اهداف بلندمدت است.

 

او همچنین گفت: از دالر به عنوان یک سلاح استفاده می شود - این یک اشتباه بزرگ است.

 

کاملا واضح است که اجلاس سران گروه اقتصادهای نوظهور موسوم به بریکس برای روسیه یک مزیت بزرگ سیاسی در دوره‌ای است که این کشور در حال نبرد با نیروهای نیابتی غرب و ناتو در خاک اوکراین و پیامدهای سیاسی و اقتصادیان در ابعاد بزرگتر است.

 

در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، همانگونه که انتظار می رفت تحریم های اقتصادی غرب علیه این کشور تشدید شد، خصومت میان دو بلوک رقیب قدرت در معادلات جهانی پس از جنگ سرد به طور کم سابقه‌ای تشدید گردید و غربی‌ها با استفاده از سازوکارهایی که در اختیار دارند فشارهای مضاعف سیاسی را به منظور منزوی کردن رهبران روسیه از جمله شخص ولادیمیر پوتین راه‌اندازی کردند.

 

اکنون روسیه می تواند ادعا کند که اهرم تحریم و جنگ ترکیبی غربی‌ ها را درهم شکسته و نه تنها توانسته خود را از انزوای مورد انتظار امریکا خارج کند؛ بلکه با تقویت و توسعه یک بلوک اقتصادی قدرتمند با حضور اقتصادهای نوظهور و آینده‌دار از چندین قاره جهان در حال مبارزه‌ای فراگیر با امپراتوری غرب در تمامی جبهه‌ ها به ویژه سیطره منحصر به فرد دالر بر بازارهای مالی و اقتصادی بین‌ المللی است.

 

صاحب نظران نیز می‌ گویند که علیرغم اختلافات سیاسی میان شماری از اعضای گروه بریکس که ممکن است غرب را به بروز شکاف‌ های بزرگتر و در نهایت تضعیف این بلوک نوظهور اقتصادی امیدوار کند، حذف دالر از مبادلات تجاری و پایان دادن به امپراتوری مالی به رهبری امریکا که در آن از دالر به مثابه سلاح استفاده می‌شود از معدود محورهایی است که تقریباً تمام کشورهای عضو گروه بریکس و نیز کشورهایی مانند ترکیه که تمایل به پیوستن به این گروه دارند با آن موافق هستند و در راستای تحقق آن تلاش می‌کنند.

 

از جانب دیگر، شماری از بنیانگذاران اصلی گروه بریکس شامل روسیه، چین، هند، افریقای جنوبی و برازیل اختلافات موجود میان اعضای جدید و قدیم این گروه را نه تنها تهدیدی برای چشم انداز آینده آن به حساب نمی‌آورند؛ بلکه از آن به عنوان فرصتی برای گفتگوهای بیشتر، تعاملات نزدیک‌تر و بستری تازه برای دریافت راه حل‌های منطقی و مبتنی بر منافع دوجانبه طرف‌های درگیری و اختلاف استفاده می‌کنند و به همین دلیل، بریکس را یک نهاد پویا برای ایجاد آینده بهتر برای جهان و غلبه بر چالش‌های تهدیدکننده کنونی می‌ دانند.

 

به عنوان نمونه، هند در صدد است تا با استفاده از بستر بریکس نقش خود به عنوان یک میانجی خیرخواه برای پایان دادن به مناقشه اوکراین میان مسکو و کیف و حتی در ابعاد بزرگتر، روسیه و غرب را تقویت کند.

 

یا هند و چین که اختلافات ارضی و مرزی بارها آنان را تا آستانه جنگ تمام عیار پیش برده، اکنون با استفاده از بستر بریکس در حال گفتگو برای پایان دادن به مناقشات دیرینه و تاریخی خود و ایجاد فرصت‌های تازه برای تعامل تعاملات بیشتر میان دو قطب عظیم اقتصادی در آسیا و چه بسا جهان هستند و در این زمینه به پیشرفت‌های میدوارکننده ای نیز دست یافته‌اند.

 

ایران به عنوان یکی دیگر از اعضای گروه بریکس که همچنان از تحریم‌های یکجانبه و طولانی امریکا و غرب رنج می‌برد و از جانب دیگر، در این روزها به دلیل جنگ‌های جاری در خاورمیانه در آستانه یک درگیری تمام عیار با دشمن دیرینه خود رژیم اسرائیل قرار دارد، بریکس را فرصتی بی‌نظیر برای ایجاد بلوک‌های موازی در برابر غرب و در هم شکستن تحریم‌های یکجانبه قدرت‌های غربی بر کشورهای هدف و استفاده از دالر به مثابه سلاح علیه این کشورها می بیند و به شدت نسبت به چشم انداز آینده آن و نقش تعیین کننده بریکس در شکل دادن به یک جهان پویا و رها از سیطره انحصاری غرب و امریکا امیدوار است.

 

برای روسیه نیز میزبانی از رهبران قدرت‌های بزرگ جهانی از چین و هند تا ترکیه و ایران و برازیل و دیدارهای دوجانبه‌ای که میان آنها و ولادیمیر پوتین برنامه‌ریزی شده، صرف نظر از اینکه به چه توافقات و تفاهم‌نامه‌هایی برای توسعه روابط خواهد انجامید، یک پیام روشن برای غرب و در راس آن امریکا دارد: اینکه عصر جهان تک قطبی به رهبری ایالات متحده به سر رسیده و جهان آماده ظهور قطب‌های جدید قدرت و انتقال مدیریت انحصاری آن از غرب به کانون‌های نوظهور در قاره‌های دیگر است.

 

محمدرضا امینی - جمهور