وزارت امور خارجه طالبان سرانجام اعلام کرد که ترکیب هیات این گروه برای شرکت در نشست سوم دوحه مشخص شده است.
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگو، نوراحمد آقا؛ معاون بانک مرکزی، عبدالحق همکار؛ معاون مبارزه با مواد مخدر وزارت کشور و مشاوران وزارت صنعت و تجارت، ترکیب هیات طالبان را تشکیل می‌دهند.
این ترکیب نشانه‌های زیادی از وجود تنش‌های شدید در مناسبات داخلی طالبان، جنگ جدی قدرت میان کابل و قندهار و تلاش‌های مضاعف ملا هبت الله آخوندزاده برای تثبیت و تحمیل قدرت خود بر سیاست خارجی طالبان دارد.
ذبیح الله مجاهد که سرپرستی هیات طالبان در نشست دوحه را به عهده خواهد داشت از ماه‌ها پیش تاکنون به دستور ملا هبت الله آخوندزاده در قندهار مستقر است.
این در حالی است که پیش بینی می‌شد هیات طالبان عمدتاً از سوی وزارت خارجه این رژیم تشکیل شود و سرپرستی آن نیز به امیرخان متقی یا یکی از مهره‌های شاخص وزارت خارجه واگذار گردد.
با این حال نه تنها این اتفاق نیفتاد؛ بلکه ترکیب هیات طالبان نیز نشان می‌دهد که نقش کابل در این هیات بسیار اندک است. هیچیک از وزرای طالبان و چهره‌های شاخص و سرشناس آنها در کابل در ترکیب هیات تشکیل شده از سوی ملا هبت الله آخوندزاده حضور ندارد.
از جانب دیگر، افراد و مهره‌هایی که در این هیات حضور دارند نیز عمدتاً مقام‌های رده میانی نهادهای اقتصادی طالبان هستند؛ نشانه‌ای دیگر از اینکه برای ملا هبت الله آخوندزاده و حلقه قندهار نشست دوحه اهمیتی ندارد.
این در حالی است که سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و سرپرست وزارت داخله طالبان که پیش از این در سفری ناگهانی راهی امارات متحده عربی شده بود به احتمال زیاد مایل بود تا از نشست دوحه به عنوان محملی برای بهبود روابط خود با جامعه جهانی، حذف تحریم‌های بین‌المللی علیه خود و مهره‌های نزدیک به خود و مهم‌تر از همه انتقال قدرت از قندهار به کابل استفاده کند؛ تلاشی که تصور می‌شود از سوی ملا هبت الله آخوندزاده خنثی شد.
به این ترتیب، رهبر طالبان نه تنها ابتکار عمل را از اختیار دستگاه دیپلماسی طالبان و دولت مستقر در کابل خارج کرد؛ بلکه چشم انداز نشست سوم دوحه را نیز در هاله‌ای از ابهام فروبرد؛ زیرا به باور کارشناسان ترکیب هیات طالبان نشان می‌دهد که این نشست برای او اهمیت حیاتی ندارد و تنها انتظاری که او از این نشست دارد جلب کمک‌های بشردوستانه بیشتر و ترمیم روابط اقتصادی رژیم طالبان با جامعه جهانی است.
این در حالی است که برای آن دسته از رهبران طالبان که مخالف ملا هبت الله آخوندزاده و حلقه قندهار هستند و در راس همه آنها سراج الدین حقانی قرار دارد، برقراری روابط همه جانبه سیاسی و امنیتی با جامعه جهانی، کسب مشروعیت بین‌المللی و تضعیف و منزوی کردن حلقه قندهار و به طور مشخص رهبر تندرو طالبان ملا هبت الله آخوندزاده از اولویت‌های اصلی بود که انتظار داشتند در نشست سوم دوحه عملیاتی شود.
اکنون اما نه تنها دستاوردهای هدف گذاری شده سفر ناگهانی و از پیش اعلام نشده سراج الدین حقانی به امارات متحده عربی با شکست روبرو می‌شود؛ بلکه پیش بینی می‌شود که دامنه این شکست حتی به سومین نشست دوحه نیز سرایت کند و ارزیابی‌های راهبردی سازمان ملل متحد، آمریکا و جناح غرب‌گرای دولت طالبان به طور ناامید کننده‌ای نادرست از آب دربیاید.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در دو ماه گذشته که رایزنی‌های پیدا و پنهانژ زد و بندهای پشت پرده و امتیازگیری‌ها و امتیازدهی‌های متقابل در جریان بود، رهبر طالبان و حلقه قندهار در هیچ یک از این لابی‌ها جایی نداشت.
او که همچنان سعی کرده است در سایه بماند، غیر قابل دسترس باشد و همچنان از دیدگان نهان است، به ندرت به مقام‌های خارجی اجازه می‌دهد تا با او دیدار کنند و درباره مسائل حیاتی و راهبردی افغانستان و جهان با وی وارد مذاکره شوند.
شاید به همین دلایل هم بود که آمریکا و سازمان ملل متحد حداکثر تلاش خود را به خرج دادند تا حلقه قندهار را دور بزنند و با مطرح کردن جناح حقانی به عنوان جریانی «اصلاح طلب» و دگراندیش در درون دولت طالبان، دایره انزوای حلقه قندهار به رهبری ملا هبت الله آخوندزاده را تنگ‌تر سازند و به این ترتیب اهداف و مطالبات خود از نشست آینده را به سادگی عملیاتی کنند؛ طرحی که با اقدام پیشگیرانه رهبر طالبان و قرار دادن جناح حقانی و سایر مخالفان او در مقابل عملی انجام شده با شکست روبرو شده و این شکست بدون تردید بر سومین نشست دوحه نیز سایه خواهد افکند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
