سراج الدین حقانی اکنون ماموریت جدید خود را شروع کرده است. او به امارات و سپس به بهانه حج به عربستان سعودی رفت تا دستورالعمل مرحله تازه این پروژه پیچیده را از امریکا و اعراب دریافت کند و در افغانستان به اجرا درآورد. هرگز بعید نیست که انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان نیز بخشی از همین مأموریت باشد.
سرگئی شویگو؛ دبیر شورای امنیت ملی روسیه اخیرا در نشست دبیران شورای امنیت ملی سازمان پیمان امنیت جمعی هشدار داد که ترویستها از سوریه و عراق در حال انتقال به کمپهای آموزشی جدید در افغانستان هستند.
آقای شویگو تبدیل شدن افغانستان به پایگاه تروریستها را تهدیدی علیه کشورهای آسیای میانه و اعضای این سازمان خواند.
او وضعیت افغانستان را نگرانکننده خواند و افزود: «ما در حال ثبت ظهور کمپهای آموزشی جدید شبهنظامیان و انتقال مداوم تروریستها از سوریه و عراق به افغانستان هستیم.»
به گفته این مقام روس، احتمال گسترش تروریزم به خارج از افغانستان در حال افزایش است. او به کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی گفت که وضعیت افغانستان، مستلزم اقدامات موثر در منطقه است که «بدون مشارکت کامل مقامات فعلی افغانستان به سختی امکانپذیر است.»
پیشتر آندری ولاسوف؛ وزیر دفاع جدید روسیه هم درباره تبدیل شدن افغانستان به پناهگاه تروریستها هشدار داده بود.
این هشدارها در حالی ابراز می شود که دولت روسیه در حال بازبینی مواضع خود در قبال طالبان و حذف نام این گروه از لیست سازمان های تروریستی است؛ اقدامی عجیب، حیرت انگیز و غیرقابل انتظار که حتی طالبان را نیز در شگفتی فروبرده و به ستایش های اغراق آمیز از روس ها برانگیخته است.
با توجه به مواضع تناقض آمیز مقام های روس، این کشور در حال راه رفتن روی لبه تیغ است؛ زیرا از یکسو با طالبان در حوزه روابط اقتصادی و تعاملات دیپلماتیک، نرد عشق می بازد و از سوی دیگر، نگران وضعیتی است که در شمال افغانستان جریان دارد و روز به روز امنیت شکننده کشورهای آسیب پذیر آسیای مرکزی را که به دلیل سلطه حکومت های توتالیتر و دست نشانده استعمار که مبتنی بر اراده معطوف به قدرت رهبران خودکامه، به شدت مستعد افراط گرایی و واکنش های افراط گرایانه به نظم مبتنی بر مشت آهنین هستند، در معرض خطر قرار می دهد.
از جانب دیگر، روس ها با اشراف اطلاعاتی گسترده ای که در افغانستان و کشورهای پیرامون آن دارند به درستی می دانند که پروژه امریکا برای امنیت افغانستان و منطقه، هرگز با خروج نیروهای امریکایی به پایان نرسیده؛ بلکه طالبان، بخشی از همین پروژه هستند و بازگرداندن آنها به قدرت، تصادفی نبوده است.
تحول مهمی که شاید حتی مقام های روسی نیز از بیان آن پرهیز کنند این است که در ترکیب حکومت طالبان، تقسیم قدرت به ویژه در پست های امنیتی، کاملا حساب شده و بر وفق مراد و اراده واشنگتن و بازیگران منطقه ای است.
به عنوان نمونه، سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه مخوف حقانی همواره رابط میان گروه های بنیادگرای فراملیتی با جهادگران افغان بوده است. او همزمان، مهره معتمد و دست آموز سازمان های استخباراتی منطقه و فرامنطقه است که در ترکیب کابینه طالبان، سمت وزارت امور داخله را در اختیار گرفته است.
این یک تقسیم کار ساده براساس تشخیص مصالح نظام به واسطه «امیر» نبود و نیست؛ بلکه هدف اصلی این است که یکی از مهم ترین گلوگاه های امنیتی افغانستان همچنان در اختیار کسی باشد که روند اجرای پروژه های ضد امنیتی غرب، پاکستان و اعراب را تسهیل کند.
سراج الدین حقانی اکنون ماموریت جدید خود را شروع کرده است. او به امارات و سپس به بهانه حج به عربستان سعودی رفت تا دستورالعمل مرحله تازه این پروژه پیچیده را از امریکا و اعراب دریافت کند و در افغانستان به اجرا درآورد.
به این ترتیب، هرگز بعید نیست که انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان نیز بخشی از همین مأموریت باشد که بدون شک، حقانی هم به تبع نفوذ دیرینه خود بر جریان های جهادگرای فراملیتی، سهم مهمی در این روند ایفا می کند.
مهره مهم دیگر، فصیح الدین فطرت؛ رییس ستاد ارتش طالبان است. او یک تاجیک بدخشانی است؛ اما در عمل، کارگزار داعش در درون رژيم طالبان محسوب می شود. او و برادرش در ابتدا از فرماندهان محلی القاعده در افغانستان بودند که سپس به داعش گرایش پیدا کردند. او برای انجام مأموریت های بزرگتر و نیز به منظور نجات داعش در تقابل های درون سازمانی تروریست ها به طالبان پیوست.
یکی از دلایل عمده جذب گسترده جوانان تاجیک توسط داعش، کار زیربنایی فصیح فطرت و تشکیلات اوست.
در بخش ازبک ها نیز فرماندهان بومی طالبان علیرغم محدودیت قدرت و تبعید به ولایت های پشتون نشین، همچنان روابط سازمانی و پیوندهای ایدئولوژيک بسیار نیرومندشان با گروه های تروریستی فراملیتی مانند داعش و القاعده را حفظ کرده اند.
بنابراین طالبان در آستانه سومین نشست دوحه، چراغ سبزهای امیدبخشی از امریکا دریافت کرده اند و در حال فاصله گرفتن از متحدان منطقه ای خود هستند؛ اما در مقابل، داعش در صلحی نانوشته با طالبان به افغانستان بازمی گردد؛ شاید با این پیش شرط ساده که به جای تضعیف قدرت طالبان و تثبیت حاکمیت خود بر سرزمین، مأموریت های فرامرزی امریکا را در آسیای مرکزی، روسیه، چین و ایران، عملیاتی کند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور