جوامع انسانی بر مبناي يك سلسله ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی تعریف‌شده‌ی استوار است که موردپذیرش خاص و عام جامعه قرارگرفته است مبنای این ارزش‌ها می‌توان الهام گرفته از منابع دینی باشد یا منابع عرفی. براین اساس زمانی یک جامعه دچار فروپاشی می‌شود که در آن معیار و ارزش‌ها به نحوی نادیده گرفته شود. و هرقدر ارزش‌های اخلاقی دچار فروپاشی گردد به همان اندازه مردم از دایره انسانیت فاصله می‌گیرند و به‌جای ارزش‌های دینی، خرد انسانی و معیارهای اخلاقی، تباهی، فتنه و بدی برایشان عادی می‌شود و مردم به شر به‌عنوان یک ارزش نگاه می‌کنند.
دردمندانه بعد از فروپاشی جمهوریت مخلوع و حاکمیت رژیم طالبان موسوم به امارت اسلامی جامعۀ نیمه‌جان و قومی افغانستان دچار سقوط گردیده است و یکی از علائم و نشانه‌های بارز سقوط یک جامعه درگیر شدن نخبگان و عقول جامعه به امور سلبی است.
این روزها همه به جان هم افتاده‌اند که نماز تروایح چند رکعت است جمعی با گردن‌فرازی تعداد رکعات سنت تروایح را بیست رکعت می‌دانند و هر نوع کوتاهی در انجام آن را بغاوت و طغیان در برابر امارت اسلامی می‌دانند و کسی را که نماز تراویح را هشت رکعت ادا کند مستحق کتک‌کاری و زندان می‌دانند.
بدین سبب اخطاریه‌های رسمی به مساجد می‌فرستند و رسماً تفتیش عقاید را شروع کرده‌اند اما در جانب مقابل، مخالفان ادای بیست رکعت سنت ترویح، گروه اولی را به نادانی و تمرد در برابردستورات پیامبر اسلام(صل الله علیه و آله و سلم ) متهم می‌کنند
به گفته‌ی شاملو:
روزگار غریبی است نازنین
نور را در پستوی خانه نهان باید کرد
عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
آنک قصابانند بر گذرگاهان مستقر با کُنده و ساطوری خون‌آلود
سقوط در کجا است؟
بیشتر از دو سال می‌شود زنان افغانستان از آموزش محروم‌اند و هیچ چشم‌انداز روشنی در زندگی آینده‌ی شان وجود ندارد دردمندانه تا اکنون هیچ منبری با صدای بلند، بالای ملا هبت الله آخوند فریاد نزده است که‌ای چهره‌ی مجهول و ای انسان پرده‌نشین همانند رهبران فرقه‌های باطنیه قرون‌وسطی به کدام حجت و برهانی خلق خدا را از آموزش محروم کرده‌اید؟
مطمئناً هیچ شیخ الحدیث، جامع المنقول و معقولی، محدث و مفسری، مفتی و ملا صدای خویش را بلند نخواهد کرد زیرا منافع خود را در رضایت این رژیم بدوی می‌دانند.
دقت کنيد: امور سلبی بدین معنا است که امروزه در ترک واجبات، فرار مردم از افغانستان، فقر، بیکاری، ظلم و ستم سازمان‌یافته احدی نگرانی ندارد. اما در امور درجه دوم و سوم چنان گیر مانده‌اند که انگار صور حضرت اسرافیل دمیده است و کرام‌الکاتبین به دنبال تارکان بیست رکعت نماز سنت تروایح اند.
اینروزها منکران اسلام و نبوت مخالفان آموزه‌های دینی لبخند جذابی بر مؤمنان می‌زنند و انگار دعای اللهم اشغل الظالمين بالظالمين واخرجنا من بين أيديهم سالمين را بر ما قرائت می‌کنند.
در ضمن کسانی که روزه ماه مبارک رمضان را به هر دلیلی نمی‌گیرند، دغدغه نماز تروایح را ندارند خیلی خوشحال‌اند چون شامل هیچ‌گونه عتاب و عقابی نیستند.
به گفته بیدل( رح)
گفته‌ها بسیار بود اما زجهل مستمع
هرچقدر بی‌پرده شد در پرده‌های ساز ماند
دکتر احمدشعیب آموزگار- خبرگزاری جمهور
