داعش، طالبان و همسایگان

اداره مبارزه با تروریزم پاکستان «سی‌‌تی‌دی» می گوید دو مهاجم انتحاری داعش را که در افغانستان آموزش دیده‌اند، بازداشت کرده است.
 
به گفته این نهاد، این افراد از شهر پیشاور پاکستان بازداشت شده‌اند.
 
اداره مبارزه با تروریزم پاکستان گفته که این افراد قصد حمله بر مولانا فضل‌الرحمان؛ رهبر حزب جمعیت علمای اسلام و ایمل ولی خان؛ رهبر حزب ملی عوامی پاکستان را داشتند.
 
نجم‌الحسنین لیاقت؛ یک مقام ارشد اداره مبارزه با تروریزم پاکستان در یک کنفرانس خبری گفت که این افراد توسط شاخه‌ خراسان داعش در ولایت پکتیای افغانستان برای انجام حملات انتحاری آموزش دیده بودند.
 
او گفته که از نزد افراد بازداشت‌شده دو جلیقه‌ انتحاری، سه بمب دستی و یک تفنگچه کشف و ضبط شده است.
 
این در حالی است که ایران نیز اخیرا شاهد دو حمله انتحاری در سالگرد شهادت جنرال قاسم سلیمانی بود که مسئولیت آن را داعش به عهده گرفت.
 
وزیر دفاع طالبان اما ادعا کرد که اکثر اعضای داعش در افغانستان، اتباع تاجیکستان و پاکستان هستند.
 
طالبان همچنین بارها این ادعای بزرگ را تکرار کرده اند که داعش در افغانستان «سرکوب» شده و تنها چند ده نفر تحت تعقیب باقی مانده اند که به زودی معدوم می شوند.
 
وضعیت در میدان و خیابان از پایتخت افغانستان تا شهرهای دیگر کشور و حتی کشورهای همسایه اما خلاف این ادعا را ثابت می کند. حملاتی که به نام داعش صورت می گیرد، روز به روز، افزایش می یابد. در کابل شیعیان، به طور سیستماتیک، آماج کشتار بی رحمانه قرار می گیرند که مصداق بارز نسل کشی است و داعش مسئولیت اغلب آنها را می پذیرد.
 
مردم اما انگشت اتهام را به سمت طالبان نشانه می روند؛ گروهی که از یکسو ادعا می کند داعش را سرکوب و امنیت را تامین کرده و از سوی دیگر، یک رژیم تحقیرآمیز سرکوب را علیه زنان و دختران عمدتا شیعه و هزاره به راه انداخته تا نفرت و تعصب خود را علیه این اقلیت قومی و مذهبی نشان دهد.
 
به باور بسیاری از شهروندان، کشتارهای اخیر در خیابان های کابل، یک برنامه هدفمند امنیتی برای منزوی کردن شیعیان و سرکوب روحیه سازش پذیری و مدنیت فرهنگی و اجتماعی آنان است که از سوی رژيم حاکم، اعمال می شود.
 
بربنیاد این باور، داعش در دوره طالبان نیز درست مانند دوران سلطه امریکا و دولت دست نشانده آن در کابل، به مثابه یک ابزار و یک آدرس گمراه کننده استفاده می شود تا پروژه های قومی حاکمان به خوبی و بی درد سر اجرایی شود.
 
درباره ناامنی های رو به گسترش از مبدأ افغانستان در کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان اما وضعیت اندکی متفاوت است. به بیان روشن تر، این یک بازی پیچیده، چندلایه و بسیار خطرناک امنیتی و استخباراتی است که طالبان تنها یک طرف آن هستند و داعش هم نقش تبهکار بدنام را بازی می کند.
 
اگرچه طالبان به طور مکرر، حملات خونین تروریستی در پاکستان و ایران را محکوم کرده اند؛ اما این رویکرد، تغییری در نگاه این کشورها نسبت به افغانستان به مثابه مبدأ و خاستگاه تروریزم و به طالبان به عنوان حامی و پشتیبان آن ایجاد نخواهد کرد.
 
مساله نگران کننده برای این کشورها این است که شاید حلقات قدرتمندی در درون طالبان وجود داشته باشند که تحت تاثیر نفوذ سازمان های استخباراتی امریکا و اسراییل و... با داعش ارتباط دارند و یا از نام داعش برای پیشبرد پروژه های تروریستی خود در داخل افغانستان و کشورهای منطقه استفاده کنند. اینکه تروریست های تاجیکستانی توانسته اند مرزها و سرزمین ها را درنوردند و خود را به ایران برسانند و دست به کشتار مهیب ده ها نفر بزنند، رویدادی نیست که بدون حمایت حاکمان محلی و سازمان های اطلاعاتی منطقه ای و بین المللی امکان پذیر باشد.
 
درباره پاکستان نیز آموزش دو تروریست داعشی در پکتیا و گسیل آنها به پاکستان، سرنخ های قابل توجهی درباره احتمال ارتباط آنها با یک حلقه قدرتمند در درون طالبان ارائه می دهد. پکتیا به طور سنتی، حوزه قدرت و نفوذ شبکه حقانی محسوب می شود که در حال حاضر، وزارت داخله رژيم طالبان را کنترل می کند.
 
این شبکه همچنین به داشتن ارتباط نزدیک با طالبان پاکستانی متهم است؛ نیرویی که گفته می شود به طور مستقیم با داعش پیوند دارد.
 
تروریست های داعشی دستگیرشده در پاکستان هم قصد ترور مولانا فضل الرحمان را داشتند که اخیرا برای میانجیگری میان طالبان و پاکستان به کابل و قندهار سفر کرد تا طالبان را متقاعد کند دست از حمایت تی تی پی بردارند.
 
از سوی دیگر، شبکه حقانی به بی رحمی، سبعیت و عطش شدید برای ریختن خون، شهرت دارد و یک «کندک» اختصاصی متشکل از صدها انتحاری دارد. آیا ممکن است که این شبکه در عقب کشتارهای اخیر کابل و نیز حمایت لجستیکی از بمب گذاری های انتحاری در کرمان ایران و گسیل تروریست های داعش به پاکستان داشته باشد؟
 
هیچ پاسخ قطعی و محکمی برای این پرسش ها وجود ندارد؛ اما درباره ارتباط حقانی ها با تی تی پی شکی نیست و تی تی پی هم با داعش مرتبط است. سراج حقانی همچنین به داشتن رویکردهای ضد ایرانی و ضد شیعی شهرت دارد و حملات اخیر کرمان را نیز محکوم نکرد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور