قطعنامه شورای امنیت؛ مخالفان طالبان چه می‌گویند؟

 

قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت که روز جمعه به تصویب رسید در مورد «یک نقشه راه» گفتگو با طالبان و «ادغام کامل افغانستان» در جامعه بین‌المللی است که با ۱۳ رای موافق و دو رای ممتنع روسیه و چین به تصویب رسید.

 

حمایت قوی و قاطع غرب و امتناع روسیه و چین از اعطای رأی مثبت به این قطعنامه هم به معنای آن است که قدرت های جهانی نیز مانند جناح های افغان درباره این قطعنامه، اختلاف نظر دارند و همین امر چشم انداز موفقیت آن را با تردید و تزتزل رو به رو می کند.

 

«جبهه آزادی افغانستان» متشکل از شماری از اعضای نیروهای امنیتی دولت پیشین که حملاتی را علیه نیروهای طالبان انجام می‌دهد، در بیانیه‌ای قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت را یک «نشانه مثبت» خوانده؛ اما گفته است که «افزایش» تعامل با طالبان «هیچ کمکی به حل مساله و کاهش بحران نکرده» است.

 

در بیانیه این جبهه آمده است: «سازمان ملل متحد بایست، بدون اتلاف وقت گفتگو و تعامل با نیروهای سیاسی- نظامی مخالف طالبان، جنبش زنان و دیگر جریان‌های باورمند به دموکراسی، اصول و ارزش‌های مندرج در منشور سازمان ملل متحد را در پیوند با آیندۀ افغانستان آغاز کند.»

 

واکنش دوگانه «جبهه آزادی» به قطعنامه شورای امنیت، بیشتر ریشه در هراس این جبهه درباره نیت قدرت های عضو این شورا از «تعامل» بیشتر با طالبان دارد. این نگرانی مشترک تمام جریان های ضد طالبان است؛ زیرا از دید آنها جهان در یک بازی دوگانه، در حالی که از یکسو طالبان را به رسمیت نمی شناسد، از سوی دیگر، بر لزوم «تعامل» با این رژیم پافشاری می کند و این رویکرد، امیدها به تغییر رویه طالبان برای کسب مشروعیت ملی و بین المللی را از میان می برد و به این گروه، اطمینان خاطر می دهد که بدون نیاز به شناسایی رسمی، سلطه خود را استحکام بخشیده و تقویت کند و به درخواست های مشروع مخالفان و مردم افغانستان، توجهی نداشته باشد.

 

با این وجود، «جبهه آزادی» بر ضرورت گفتگو و تعامل با نیروهای سیاسی و نظامی مخالف طالبان تاکید کرده و آن را برای تعیین نقشه راه آینده افغانستان، مهم ارزیابی کرده است؛ چیزی که در قطعنامه شورای امنیت، هیچ اشاره ای به آن نشده؛ اگرچه تصریح شده که فرستاده ویژه سازمان ملل روند گفتگو میان طالبان و طرف های مخالف را نیز تسهیل خواهد کرد.

 

همچنین «جبهه مقاومت ملی» به رهبری احمد مسعود نیز گفته است که از «واکنش بین المللی یکپارچه‌تر و ساختارمندتر» و تعیین نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان، استقبال می‌کند.

 

این جبهه که به مقاومت نظامی با حکومت طالبان رو آورده است، در بیانیه دیگری گفته است که «در ٦ ماه گذشته، طى ٩٠ عمليات نظامى جبهه مقاومت ملى، نزديك به ٢٤٠ جنگجوى طالب كشته و زخمى شده‌اند.»

 

اگرچه واکنش این جبهه نظامی با «جبهه آزادی» درباره قطعنامه مورد اشاره، اختلافی جزئی دارد؛ اما «جبهه مقاومت ملی» با انتشار آمار حملات خود و تلفات طالبان، سعی کرده این واقعیت را برجسته نشان دهد که نادیده گرفتن جناح های ضد طالبان، ممکن نیست و اگر آنها در هرگونه تعامل سیاسی، نادیده گرفته شوند حضور و قدرت خود را در میدان نبرد نشان می دهند؛ چیزی که «جبهه آزادی» هم به گونه ای دیگر بر آن پافشاری کرده است.

 

حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین که در کابل زندگی می‌کند هم در بیانیه‌ای در ایکس (توییتر سابق) قطعنامه شورای امنیت را «نشان‌دهنده همسویی مجامع جهانی برای يک افغانستان آرام، باثبات و مترقی» خوانده و استقبال کرده است و خواستار «تفاهم ملی» و آموزش «دختران و پسران» و «سهیم بودن زنان در همه امور جامعه» شده است.

 

در واکنش کرزی، دو نکته قابل تأمل وجود دارد: یکی اینکه او این بار برخلاف دستگاه سیاست خارجی طالبان موضع گرفته و از قطعنامه شورای امنیت، استقبال کرده و دوم اینکه بر مواضع پیشین خود در زمینه لزوم آموزش دختران، تاکید ورزیده است. این نشان می دهد که آقای کرزی، اگرچه زیر بیرق طالبان زندگی می کند؛ اما دیدگاه های او دست کم در زمینه تغییرات سیاسی، به جناح های ضد طالبان، نزدیک تر است.

سرور دانش؛ معاون پیشین رئیس جمهور که در تبعید تشکل سیاسی موسوم به «حزب عدالت و آزادی» را ایجاد کرده نیز در بیانیه‌ای قطعنامه تازه شورای امنیت سازمان ملل را «یک گام مثبت» خوانده و خواستار در نظر گرفتن یک نظام «جمهوری فدرال» در افغانستان شده است.