پاسخ طالبان به مخالفان: مثل کرزی و عبدالله باشید

 

او که در مراسم فارغ التحصیلی «نیروهای ویژه» طالبان صحبت می‌‌کرد، از هیچ کدام از افراد و گروه‌های مخالف طالبان نام نبرد و گفت: «کسانی برای تضعیف امنیت کشور به این‌جا و آن‌جا می‌روند، و تبلیغات پوچ می‌کنند، پیام ما به همه آن‌ها این است که به کشورشان برگردند.»

 

ملا یعقوب اما در مورد امکان گفتگو با مخالفان صحبتی نکرد.

 

این در حالی است که اخیرا شماری از چهره‌های مخالف طالبان به دعوت حزب «روسیه عادل» در نشستی در مسکو شرکت کردند و همچنین هفته گذشته در کنفرانس امنیتی هرات در دوشنبه تاجیکستان گردهم آمدند.

 

پیش‌تر نیز طالبان از نشست مخالفان که در مسکو برگزار شد، انتقاد کرده و گفته بود «این اقدام خوبی نیست، ما به روسیه اعتراض کرده‌ایم.»

 

بدیهی است که طالبان از آنچه در کشورهای همسایه و منطقه جریان دارد، نگران اند و آن را تهدیدهایی برای بقا و ثبات قدرت شان می دانند؛ اما واکنش وزیر دفاع طالبان به نشست های اخیر در مسکو و دوشنبه نشان می دهد که طالبان، هنوزهم به این نتیجه نرسیده اند که یک راه حل معقول و صلح آمیز و سیاسی برای این چالش، استقبال از گفتگوهای ملی و کاملا داخلی صلح است که در آن، تمام اقشار و اقوام کشور، سهمی برابر داشته باشند و برای آینده سیاسی و امنیتی کشور در چارچوب یک اجماع عادلانه تصمیم بگیرند. 

 

فراخوان تکراری ملا یعقوب به معنای آن است که رهبران مخالف فراری و در تبعید می توانند به کشور برگردند و با دریافت تضمین های امنیتی به عنوان شهروندان عادی کشور در سایه پرچم رژيم «امارت» زندگی کنند. 

 

این همان رویکردی است که آنها پیش از این در قبال آن دسته از رهبران سیاسی که بنا به هر دلیلی همچنان در داخل کشور مانده و زندگی زیر سایه رژیم را پذیرفته اند نیز به کار بسته اند. کرزی و عبدالله، دو نمونه نامدار از این سبک زندگی هستند. آنها اما به جز دیدارهای گاه به گاه دو نفره، رفت و آمد در محدوده کابل و گاه سفرهای خارجی مشروط و محدود، حق هیچ کنش سیاسی دیگری را ندارند. البته می توان بیانیه های فیسبوکی و انتشار عکس ملاقات های دونفره در شبکه های اجتماعی را نیز بر دایره تنگ فعالیت های سیاسی شان افزود.

 

صرف نظر از اینکه طالبان، گاهی تصمیم می گیرند که کرزی یا عبدالله با کدام رسانه خارجی مصاحبه نکنند و برنامه دیدارشان با فرستادگان سیاسی کشورهای دیگر چگونه باید تنظیم شود.

 

این سبک زندگی که بی شباهت به حصر خانگی نیست، مطلوب ترین شیوه زیست سیاسی مخالفان برای طالبان است و فراخوان ملا یعقوب نیز چیزی فراتر از این ندارد.

 

با این وجود، رهبران سیاسی ضد طالبان، دست کم آنگونه که در موضع گیری های رسمی، نشست های منطقه ای و جلسات آنلاین ابراز می شود، نه تنها زندگی زیر سلطه رژیم طالبان را قبول ندارند؛ بلکه موجودیت این رژيم را تهدیدی هولناک برای امروز و فردای کشور می دانند و خواستار تغییرات رادیکال، انقلابی و بنیادین هستند.

 

این خواسته ها – دست کم روی کاغذ – بسیار بزرگ اند و سران رژيم طالبان نمی توانند با تکرار فراخوان های مضحک شان، پیامدهای بی اعتنایی خود نسبت به آن را مهار کنند و استمرار بقا و سلطه شان را تضمین کنند.

 

نشست های اخیر در مسکو و دوشنبه نشان داد که رهبران سیاسی مخالف رژيم به نتایج امیدبخش در رایزنی با کشورهای منطقه و همسایه برای ایجاد تغییرات ملموس میدانی در داخل افغانستان نزدیک شده اند و در صورتی که رژيم طالبان، با هوشمندی برای این تغییرات به شیوه ای عادلانه و صلح آمیز آماده نشود، تکرار یک فراخوان تحقیرآمیز نمی تواند مانع رویدادهای رادیکال در آینده شود.

 

نکته مهمی که طالبان باید دریابند این است که زندگی تحقیرآمیز کرزی و عبدالله و محدودیت های آزاردهنده ای که از سوی رژيم بر آنها اعمال می شود، به اندازه ای جذابیت ندارد که حتی رهبران رده میانی مخالف طالبان را به بازگشت ترغیب کند؛ بنابراین، رویکرد مطلوب طالبان، پیشاپیش محکوم به شکست است و آنها اگر به راستی نگران پیامدهای آینده همایش ها و همبستگی رهبران مخالف خود هستند یا باید راهکارهای بهتری را تدبیر کنند یا با عواقب بی اعتنایی شان نسبت به خواسته های مخالفان، رو به رو شوند.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور