ترامپ و رویای بازگشت به بگرام

دونالد ترامپ می‌گوید که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌ جمهوری ۲۰۲۴ کنترل میدان‌ هوایی بگرام را از طالبان پس می‌گیرد و هدف از بازگشت به این پایگاه استراتژیک در شمال کابل را زیر نظر گرفتن چین عنوان کرده است.

 

ترامپ همچنین گفته که این پایگاه از جایی که چین موشک‌های هسته‌ای خود را می‌سازد، یک ساعت فاصله دارد و «اکنون توسط آن‌ها اشغال شده است.»

 

او با تاکید بر اینکه «ما می‌خواستیم بگرام را حفظ کنیم» افزوده که حالا کنترل دوباره این پایگاه هوایی را برای حضور در افغانستان نمی‌خواهد؛ بلکه قصد دارد چین را زیر نظر داشته باشد.

 

ترامپ با اشاره به موقعیت استراتژیک پایگاه هوایی بگرام گفته: «[این پایگاه هوایی] درست در نزدیکی جایی موقعیت دارد که چین موشک‌های خود را می‌سازد. حالا می‌دانید چه کسی آن را اشغال کرده؟ چین.»

 

میدان هوایی بگرام پیش از خروج نیروهای خارجی از افغانستان در سال ۲۰۲۱، بزرگ‌ترین پایگاه نظامی امریکا در افغانستان بود.

 

ترامپ یک پوپولیست است. او به خوبی می داند که چگونه افکار عمومی را به شورش و هیجان وادارد و با راه اندازی موج های سهمگین تبلیغاتی حداکثر توجه را به خود جلب کند.

 

بازپس گیری پایگاه استراتژيک بگرام بدون حضور نظامی مستقیم و گسترده امریکا در افغانستان نیز یکی از همین موج سواری های عوام گرایانه ترامپ است؛ زیرا او به خوبی می داند که بایدن رقیب او به دلیل مدیریت فاجعه بار روند خروج از افغانستان، بیش از هر پرونده دیگری در معرض انتقاد افکار عمومی قرار دارد و ترامپ هم با هوشمندی از این پاشنه آشیل برای ضربه زدن به رقیب، بهره می گیرد.

 

او در این زمینه به اندازه ای مصرانه موضع می گیرد که حتی نقش مستقیم خود در تحمیل طالبان بر مردم افغانستان و تسهیل روند خروج کامل و سریع نظامیان امریکایی را نیز نادیده می گیرد و این تصمیم بحث برانگیز و تمام پیامدهای فاجعه بار آن را به بایدن و تیم او نسبت می دهد.

 

موضوع دیگری که او می داند برای رأی دهندگان امریکایی جذابیت دارد، دمیدن بر آتش تنش و تخاصم با چین است. استراتژيست های امریکایی به طور آشکار نسبت به این حقیقت هشدار می دهند که اگر یک تهدید بزرگ، بالفعل و مستقیم علیه قدرت رهبری جهانی امریکا وجود داشته باشد، کسی نیست جز چین. بنابراین، رسانه های جریان اصلی در امریکا پیوسته به این تبلیغ دامن می زنند که خطر چین برای قدرت امریکا روز به روز، نزدیک و نزدیک تر می شود و رییس جمهور بعدی امریکا باید برای مهار آن، تدابیری جدی اندیشه کند.

 

یکی از تدابیر ترامپ، دست کم در حوزه تبلیغاتی، بازپس گیری پایگاه استراتژیک بگرام برای نظارت بر چین است. او حتی معتقد است که این پایگاه پس از خروج نظامیان امریکایی به دست چین افتاده؛ اتهامی که در گذشته هم مطرح شده بود؛ اما طالبان آن را رد کرده بودند.

 

در عمل اما راه امریکا برای بازگشت به بگرام، آنگونه که ترامپ، توهم می زند، سهل و سلیس و ساده نیست. نیروهای امریکایی، شبانه از بگرام گریختند و در این زمینه حتی به دولت دست نشانده خود در کابل نیز خبر ندادند. 

 

اکنون این پایگاه راهبردی به دست طالبان افتاده و حتی بعید نیست که آنها برای استحکام مواضع خود در آن، از متحدان سنتی شان مانند پاکستان و چین، کمک گرفته باشند.

 

بنابراین، حتی اگر ترامپ، واقعا مصمم به بازپس گیری بگرام باشد، این مهم نیازمند تقبل هزینه های سنگین و چه بسا جنگی خونین خواهد بود؛ زیرا در صورتی که اتهامات ترامپ درست باشد، صاحبان و ساکنان جدید بگرام، تنها طالبان نیستند که با یک معامله پنهانی و استخباراتی در دوحه، بگرام را در ازای امتیازات بزرگ مالی، نظامی و سیاسی به امریکا واگذار کنند. در این میان، چین هم هست که روابط راهبردی پیچیده ای با پاکستان و طالبان دارد، حضور نظامی امریکا در همسایگی اش را یک خطر آنی می داند و برای تحکیم و تحمیل هژمونی خود بر افغانستان، به طالبان کمک های زیادی کرده، آنهم در زمانی که آنها از سوی امریکا هدف شدیدترین فشارهای مالی و سیاسی قرار داشتند و رژيم شان به دلیل فقدان منابع در خطر فروپاشی قرار داشت.

 

با توجه به این واقعیت ها، ادعای ترامپ درباره بازپس گیری پایگاه هوایی بگرام از طالبان و چین برای نظارت بر پروژه های موشکی چینی ها در حال حاضر یک رویابافی، خیال پردازی و عوام گرایی تبلیغاتی است؛ مگر اینکه او در صورت پیروزی، راه های پرهزینه رسیدن به این رویا را عملا بیازماید.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور