آیا پاسخ سرکوب، تعامل است؟

دیبرا لاینز؛ رییس پیشین یوناما و سفیر سابق کانادا در افغانستان در مصاحبه با یک رسانه‌ کانادایی گفته که طالبان طی دو سال گذشته گروه‌های خاص قومی را سرکوب کرده‌اند.

 

خانم لاینز افزوده که پیدا کردن راه به جلو یک مبارزه است؛ اما باید به آن ادامه دهیم.

 

خانم لاینز افزوده که داستان افغانستان تمام نشده است. فصل سختی است؛ اما همه ما باید بسیار تلاش کنیم.

 

به گفته او، طالبان طی دو سال گذشته گروهای خاص قومی را سرکوب کرده‌اند و کارمندان حکومت پیشین به‌ویژه نظامیان نیز هدف اقدامات انتقام‌جویانه این گروه قرار گرفته‌اند.

 

خانم لاینز هرچند از گروه‌های قومی سرکوب شده توسط طالبان سخن نگفته؛ اما این گروه در دو سال گذشته هزاره‌ها و تاجیک‌ها را به شدت زیر فشار قرار داده‌است.
 

این دیپلمات کانادایی همچنین خواستار «تعامل» با طالبان شده و گفته: «شما می‌توانید با آن‌ها ملاقات کنید، با آن‌ها کار کنید، با آن‌ها صحبت کنید، سعی کنید راه‌هایی را بیابید که به مردم افغانستان کمک کند».

 

دیبرا لاینز به خوبی طالبان را می شناسد. او می داند که رویکردهای قومی طالبان چیست و اگرچه در گفتگوی اخیرش هیچ اشاره ای به اقوام سرکوب شده، نکرده؛ اما بی تردید آگاه است که اقوام هدف ستم و سرکوب رژیم طالبان کدام اند و چرا از سوی این رژيم آپارتاید آماج قرار می گیرند.

 

این نیز نکته مهمی است که از نظر این دیپلمات کارکشته غربی، علیرغم خروج غیرمسئولانه نیروهای امریکایی و غربی، داستان افغانستان هنوز به پایان نرسیده، و این به معنای آن است که مسئولیت غرب هم در قبال این بحران، تمام شده نیست.

 

با اینهمه، راهکاری که او علیرغم درک درستی که از ابعاد گوناگون بحران دارد، ارائه می دهد، بسیار ناامیدکننده، کلیشه ای، غیرمؤثر و سراسر به نفع طالبان است.

 

او هم مانند همه رهبران و دیپلمات هایی که این روزها درباره وضعیت حاکم بر افغانستان و چشم انداز آینده آن، ابراز نگرانی می کنند و نسبت به پیامدهای آن پیوسته هشدار می دهند، تنها یک راه حل ساده و در دسترس دارد: تعامل با طالبان.

 

یکی دیگر از نمونه های آن، برایند نشست اخیر فرمت مسکو بود که در آن از توسعه تروریزم و رشد تولید مواد مخدر تا عدم تعهد طالبان به تشکیل دولت فراگیر، انتقاد و ابراز نگرانی شد؛ اما در نهایت، تنها راهکاری که ارائه شد، تعامل با طالبان بود!

 

یک دلیل عمده برای این همگرایی نانوشته جهان در قبال طالبان می تواند وجود داشته باشد و آن اینکه امریکا چنین می خواهد.

 

با این حال، آیا به راستی پاسخ سرکوب و آپارتاید و ژنوساید و نقض سیستماتیک حقوق بشر و کشتار هدفمند نظامیان و کارمندان دولت پیشین و تشکیل یک حاکمیت تک قومی و حمایت از تروریزم و تولید و توسعه مواد مخدر و بی اعتنایی آشکار نسبت به خواسته های جامعه جهانی و محرومیت میلیون ها زن و دختر از حقوق بدیهی شان مانند کار و تحصیل، تعامل است؟

 

اگر گروهی غیر از طالبان، تنها یکی از این اقدامات را انجام می داد و مغضوب امریکا می بود، آیا بازهم همین راهکار برای مواجهه با آن ارائه می شد؟

 

واضح است که پاسخ منفی است؛ بنابراین، همه کسانی که امروزه از طالبان انتقاد می کنند و سیاست های ضد انسانی و ضد حقوق بشری آنها را به چالش می کشند؛ اما در عین حال بر تعامل با آنها تاکید می کنند، خواسته یا ناخواسته در زمین امریکا بازی می کند و در خدمت اهداف هژمونیک واشنگتن هستند.

 

شماری از توصیه گران تعامل با طالبان، از جمله دیبرا لاینز، در توجیه رویکردشان می گویند که تنها از این طریق است که می توان با طالبان در ارتباط بود، با آنها صحبت و کار کرد و برای ایجاد تغییر در مواضع شان، فشار آورد. واقعیت غیرقابل انکار اما این است که بهترین رویکرد برای طالبان، همین تعامل است؛ زیرا آنها از آن سود می برند، فربه می شوند، قدرت گیرند، بنیان های رژيم سیاسی خود را مستحکم می سازند و بدون ترس و هراس از بازخواست و مؤاخذه و مجازات و پاسخگویی در برابر عدالت، به سرکوب و کشتار و حمایت از تروریزم و نقض حقوق انسانی مردم افغانستان، ادامه می دهند. طالبان با اشاره به همین رویکرد تعاملی بارها به صراحت اعلام کرده اند که به رسمیت شناختن، شاخ و دم ندارد؛ وقتی همه کشورها با آنان ارتباط دارند و تعامل می کنند، هیات می فرستند و از هیات های طالبان، استقبال و میزبانی می کنند، این همان شناسایی رسمی است!

 

سکینه محمدی - جمهور