مرزهای ناامن طالبان

در درگیری روز چهارشنبه، ۱۵ سنبله بین نیروهای طالبان و مرزبانان پاکستان در ولسوالی مومنددره ولایت ننگرهار در گذرگاه تورخم، ۴ کودک اهل افغانستان، ۲ جنگجوی طالبان و ۲ نظامی پاکستانی کشته شده‌اند.
 
گفته می‌شود که در این درگیری همچنین ۱۶ شهروند مسافر افغانستان و ۴ شهروند پاکستانی زخمی شده‌اند.
 
در این درگیری به تاجران افغانستان خسارات مالی نیز وارد شده؛ اما میزان دقیق آن هنوز مشخص نیست.
 
این در حالی است که وزارت داخله طالبان درگیری نیروهای این گروه در مرز تورخم با مرزبانان پاکستانی را تایید کرده و گفته: «نیروهای ما به حمله پاکستانی‌ها در تورخم پاسخ دادند.»
 
عبدالمتين قانع؛ سخنگوی وزارت داخله طالبان با نشر پیامی در شبکه ایکس گفت که این درگیری در شهرک تورخم در ولسوالی مومنددره ننگرهار رخ داده است.
 
او همچنین گفت که هر دو طرف از این درگیری آگاه هستند و تلاش می‌کنند تا از تکرار چنین حوادثی در آینده جلوگیری کنند.
 
بربنیاد اعتراف یکی از سخنگویان طالبان، این گروه از زمان بازگشت به قدرت در دو سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰ بار با مرزبانان کشورهای پاکستان، ایران، ازبکستان و ترکمنستان، درگیری مرزی داشته است. این آمار نشان می دهد که مرزهای طالبان به شدت ناامن است.
 
اگرچه همسایگان تاکنون تلاش کرده اند تا با این نوع درگیری ها با مماشات و چشم پوشی برخورد کنند و آن را به حساب «سوء تفاهم» یا عدم آموزش حرفه ای مرزبانان طالبان بگذارند؛ اما خود طالبان هیچ گونه موضع گیری حاکی پشیمانی نسبت به این رویدادها نداشته و چه بسا آن را به نشانه قدرت و اراده خود در دفاع از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و استقلال افغانستان می دانند.
 
در یک مورد، وقتی ایران پس از یک درگیری مرگبار مرزی پیشنهاد داد که آماده آموزش مرزبانان طالبان است، طالبان در واکنشی تحقیرآمیز اعلام کردند که مرزبانان آنها آموزش دیده هستند و نیازی به آموزش ندارند. ایرانی ها می توانند به مرزبانان خودشان آموزش دهند.
 
یکی دیگر از مواردی که نشان دهنده ناامن بودن مرزهای طالبان است، رخنه تروریست های مورد حمایت آنها به کشورهای همسایه است. مواردی که درباره پاکستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان به تکرار رخ داده است.
 
در ازبکستان، نیروهای مرزی این کشور پس از آن‌که خاک شان هدف حمله راکتی «داعش» از داخل خاک افغانستان قرار گرفت، به این رویداد، واکنش نشان دادند و منجر به ساعت ها درگیری نظامی شد.
 
پاکستان هم بارها مدعی شده که تروریست ها از داخل خاک افغانستان، نیروهای امنیتی آن کشور را هدف حملات مرگبار قرار می دهند و دوباره به پایگاه های خود بازمی گردند.
 
در تازه ترین مورد پاکستان اعلام کرد که یک تهاجم گسترده طالبان پاکستانی از داخل خاک افغانستان را در منطقه مرزی «چترال» دفع کرده که در آن چند سرباز پاکستانی هم کشته شدند.
 
در ایران نیز در پی حملات خونین تروریستی بر زیارتگاه های مذهبی شیعه در مشهد و شیراز، منابع امنیتی تایید کردند که تروریست ها یا افغان بودند و یا مانند عامل حمله اخیر شیراز، در افغانستان، آموزش دیده بودند.
 
تاجیکستان هم چند روز پیش اعلام کرد که سه عضو حرکت «انصارالله» - یک گروه تروریستی- را در مناطق مرزی آن کشور با افغانستان از پا درآورده است. آنها از افغانستان به تاجیکستان نفوذ کرده بودند.
 
به این ترتیب، درگیری های مرزی طالبان یا تروریست های مورد حمایت آنها با همسایگان، نشان می دهد که مرزهای طالبان به شدت ناامن است و این امر، اگر ادامه پیدا کند می تواند نگاه کشورهای همسایه نسبت به طالبان را دستخوش تغییر کند و آنها رژيم طالبان را به عنوان یک دولت متخاصم، دسته بندی کنند.
 
از جانب دیگر، این درگیری ها به طور گسترده بر وضعیت اقتصادی افغانستان به مثابه کشوری که به شدت وابسته به واردات است، تاثیر منفی می گذارد، منجر به انسداد مرزها می شود و بازرگانان را از تجارت و ترانزیت با افغانستان برحذر می دارد.
 
بنابراین، درگیری های مرزی و ناتوانی از مدیریت معقول این تنش ها و فقدان اراده واقعی در مهار تروریست های فرامرزی، بیش از هر طرف دیگر به طالبان آسیب می رساند و بخشی از این آسیب را مردم افغانستان، تاجران، بیماران، ساکنان مناطق سرحدی و... متحمل می شوند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور