شماری از مقام‌های طالبان در شهر تالقان؛ مرکز ولایت تخار در محفلی که با عنوان «ملت آسوده و نظام مسئول» برگزار شده بود، سخنرانی کردند.
مهاجر فراهی؛ معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در این مراسم گفت: «حکومت ما حکومت همه شمول نه، حکومت افغان‌شمول است که از هر گوشه کشور مردم در آن سهیم هستند.»
همچنین وزارت دفاع طالبان می‌گوید فصیح الدین فطرت؛ رئيس ستاد ارتش طالبان در این نشست گفته است: «ملت مسلمان و آزاده این کشور تحمل استعمار بیگانگان را ندارند، خواست ما از دنیا این است که دست از مداخله در امور افغانستان را بردارند.»
حکومت طالبان را هیچ کشوری به رسمیت نشناخته است. یکی از شرایط اصلی برای به رسمیت شناختن این حکومت از سوی جامعه بین‌المللی و کشورهای همسایه افغانستان «تشکیل حکومت فراگیر با شرکت نمایندگان اقوام مختلف افغانستان، گروه‌های متعدد سیاسی، زنان، فعالان جامعه مدنی» است.
در حال حاضر تمام اعضای کابینه طالبان را مردان میان‌سال سنی‌مذهب تشکیل می‌دهند که اکثرشان از قوم پشتون هستند.
طالبان درخواست جامعه بین المللی برای تشکیل دولت فراگیر را «مداخله در امور داخلی» خود می خوانند و پیوسته به کشورها هشدار می دهند که از این کار دست بکشند؛ زیرا به گفته خودشان، طالبان نیز در امور داخلی دیگران، دخالت نمی کنند.
این در حالی است که مطالبه تشکیل دولت فراگیر، یک مطالبه بین المللی و پیش شرطی برای به رسمیت شناختن رژيمی است که در حال حاضر فاقد مشروعیت است و جهان می تواند هرگونه مراوده و تعامل و تعاطی با آن را متوقف کند.
از سوی دیگر، رژيمی که در آن به جز پشتون ها، هیچیک از اقوام بزرگ کشور، سهم و نقشی اساسی، مشروع و مؤثر ندارند و صرفا اعضای طالبان آنهم عمدتا پشتون ها آن را کنترل می کنند، چگونه مدعی است که فراگیر و همه شمول است؟
در این میان، اگرچه معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به زعم خود سعی کرده به این درخواست، پاسخ بدهد و در جمله ای حکمت آمیز (!) مدعی شده که حکومت طالبان، همه شمول نه؛ بلکه افغان‌شمول است(!) اما این پاسخ، پیش از آنکه درستی ادعای طالبان درباره فراگیر بودن حکومت شان را احراز کند، مردم افغانستان و کشورها و سازمان های بین المللی را به واقعیت دیگری رجعت می دهد و آن اینکه حکومت طالبان به واقع «افغان شمول» است؛ یعنی در آن صرفا پشتون ها (افغان ها) قدرت و صلاحیت دارند و سایر قومیت های کشور، سهم و نقشی ندارند.
اعتراض اصلی نیز همین است که چرا حکومتی که ادعا می کند که یک «نظام خالص اسلامی» است صرفا به پشتون ها اختصاص دارد و سایر اقوام کشور در آن نقشی ندارند؟ آیا صرفا پشتون ها مسلمان اند و سایرین مسلمان نیستند؟
افزون بر این، معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان که ادعا می کند در حکومت آنها مردم از هر گوشه کشور، عضویت دارند، باید به این مهم توجه داشته باشد که برقراری عدالت در میان پشتون های قندهار و میدان وردک و هلمند و هرات و پکتیا و خوست و غزنی و فراه و... در زمینه توزیع قدرت، متضمن فراگیر بودن حکومت نیست. زمانی که وزارتخانه ها و ولایات و ولسوالی ها و فرماندهی مراکز بزرگ نظامی و سایر سمت های حساس و مهم و کلیدی حکومتی میان شایستگان و نخبگان همه اقوام و مذاهب کشور، بربنیاد شایستگی یا انتخاب مردم، تقسیم شد، آنگاه می توان ادعا کرد که این حکومت فراگیر است.
به عنوان مثال، حکومتی که در آن حتی یک وزیر یا حتی والی یا فرمانده امنیه هزاره حضور ندارد، بدون شک «همه شمول» نیست و قطعا «افغان شمول» است!
و نکته آخر اینکه طالبان نمی توانند با بازی با کلمات و لفاظی های خودفریبانه، چشم خود را بر پیش شرط اساسی مشروعیت بین المللی حاکمیت شان ببندند و یا با هشدار و اخطار و تهدید و زورگویی، مذبوحانه تلاش کنند که بر رؤوس راهبردی سیاست خارجی کشورها در قبال افغانستان، اثر بگذارند و مطالبه تشکیل دولت فراگیر را حذف کنند.
دو سال حاکمیت نامشروع بر سرنوشت میلیون ها نفر از اقوام غیرپشتون کشور، این درس بزرگ را به حکومتی که نه مشروعیت داخلی دارد و نه مشروعیت بین المللی می دهد که ادامه این رویکرد، نمی تواند بقا و دوام آن را تضمین کند؛ کما اینکه همین اکنون، شماری از کشورها صریحا اعلام می کنند که انتظارات از رژيم طالبان، برآورده نشده و دیدار قدرت های منطقه با رهبران ضد طالبان، پیام های معناداری را به کابل ارسال می کند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
