گفته می‌شود که در این نشست روی تهدیدهای بالقوه داعش و نیاز به تشدید مبارزه با این گروه بحث خواهد شد.

 

شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه‌ای پیش از برگزاری این نشست گفته که شاخه خراسان داعش تهدیدی مهم در آسیای مرکزی و جنوبی است و این گروه به جاه‌طلبی‌های خود برای انجام حملات در خارج از افغانستان ادامه داده است.

 

در نشست شورای امنیت سازمان ملل به حملات داعش بر مکان‌های دیپلماتیک و اقلیت‌ شیعه در افغانستان اشاره خواهد شد و براساس گزارش دبیر کل سازمان ملل، کشورهای عضو این سازمان در منطقه تخمین زده‌اند که این گروه در افغانستان بین یک تا سه هزار جنگجو دارد.

 

در همین حال، یکی از کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داده که شاخه خراسان داعش قاچاق مواد مخدر را آغاز کرده است.

 

در اینکه داعش یک تهدید جدی و بالفعل برای امنیت و ثبات در افغانستان و منطقه است، تردیدی وجود ندارد. از سوی دیگر، این واقعیت نیز واضح است که طالبان، اراده ای برای مقابله با داعش ندارند؛ زیرا با وجود اینکه طالبان از تعبیر «خوارج» درباره داعش استفاده می کنند؛ اما هر دو گروه صرف نظر از اختلاف و تعارض منافع شان درباره کنترل اراضی و برپایی دولت، از نظر ریشه ها و مبانی تفکر و ایدئولوژی به یک سرچشمه می رسند و آن ایدئولوژی تکفیر و ترور است.

 

از جانب دیگر، دسترسی داعش به تجارت تریاک هم در کنار کمک های خارجی به این گروه، چشم انداز قدرت گیری آن را بهبود می بخشد و امکان تبدیل آن به یک نیروی تروریستی قدرتمند و خطرناک را دوچندان خواهد کرد.

 

در زمینه دشمنی داعش با اقلیت شیعه افغانستان هم تردیدی وجود ندارد؛ اما آنچه نگرانی ها درباره این دشمنی را تشدید می کند عدم تعارض آن با رویکرد اصولی طالبان است. از نظر هر دو گروه، سرکوب شیعیان و تضعیف آن به عنوان یک اقلیت قومی همواره محروم و در حاشیه که محکوم به محرومیت دایمی از مشارکت و عدالت سیاسی است، مشروعیت دارد و برای ستیزه جویان تکفیری عضو آنها یک هدف مقدس محسوب می شود.

 

با این حال، در شرایط کنونی، پرسش اساسی این است که شورای امنیت سازمان ملل چگونه با داعش مبارزه می کند؟ راه هایی که در برابر این سازمان برای مهار داعش در افغانستان و آسیای مرکزی وجود دارد، چیست و ضریب موفقیت این سازمان در این زمینه چقدر است؟

 

آنچه به تردیدها در این باره دامن می‌زند این است که اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل، عملا هیچ زمینه‌ای برای مبارزه مستقیم با داعش در افغانستان در اختیار ندارند؛ زیرا افغانستان در نتیجه یک توطئه امریکایی به طالبان واگذار شده و پایگا‌ه‌های نظامی ناتو که طی ۲۰ سال به بهانه مبارزه با تروریزم در افغانستان ایجاد شده بودند، برچیده شده‌اند.

 

از سوی دیگر، شاخه خراسان داعش، درست در اوج سلطه استعماری امریکا بر افغانستان، ایجاد شد و قوای امریکایی و ناتو در آن زمان، نه تنها با این پروژه، مبارزه نکردند؛ بلکه به کمک متحدان منطقه‌ای‌شان مانند پاکستان و اعراب، مزدوران محلی و دولت دست‌نشانده کابل به تقویت و تجهیز آن پرداختند و آن را فربه و فربه‌تر کردند.

 

بنابراین، داعش پیش از آن‌که یک نیروی تروریستی خشن و سرکش و وحشی باشد، یک پروژه استخباراتی بسیار خطرناک و پیچیده است که بر راهبردهای امنیتی امریکا و ناتو به کمک ایادی منطقه‌ای آن‌ها مانند پاکستان و اعراب و اسراییل، استوار است.

 

با توجه به این واقعیت‌ها نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی راه‌های مبارزه با داعش، بدون وجود امکان‌های عملی مقابله با این نیروی اهریمنی، صرفا یک کارزار تبلیغاتی برای بزرگنمایی تهدید داعش برای افغانستان و آسیای مرکزی و جنوبی است و به قدرت‌هایی که همچنان از طریق بازی با کارت مبارزه با تروریزم در پی تحقق اهداف امپریالیستی‌شان هستند، امکان می‌دهد از این زمینه تازه برای این هدف سود ببرند.

 

با این حال، تردیدی وجود ندارد که برخی اعضای شورای امنیت مانند روسیه و چین، شاید با اطلاع از برنامه‌های امریکا و ناتو برای تقویت شاخه خراسان داعش، نگران گسترش تروریزم از افغانستان به آسیای مرکزی و چین باشند و به همین دلیل، نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره بررسی خطر امنیتی داعش برای افغانستان و منطقه، همزمان فرصتی برای ابراز این نگرانی از سوی کشورهای یادشده به حساب می‌آيد؛ چیزی که البته با توجه به عدم امکان مبارزه مستقیم و عملی با داعش در افغانستان از جانب این کشورها، پیامد ملموسی برای داعش و چشم‌انداز تروریزم در افغانستان و منطقه به همراه نخواهد داشت.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور