جنرال امریکایی در مناطق مرزی پاکستان چه می‌کرد؟

جنرال میچیل کوریلا؛ فرمانده نیروهای مرکزی امریکا(سنتکام) در سفر به پاکستان از ایالت خیبرپشتونخواه نیز دیدار و درباره وضعیت امنیتی در نوار مرزی افغانستان با جنرال عاصم منیر؛ فرمانده جدید ارتش پاکستان گفتگو کرده است.
 
این جنرال امریکایی از ۱۴ تا ۱۶ دسامبر به پاکستان سفر و با مقام‌های نظامی پاکستان دیدار داشته و با فرمانده ارتش پاکستان درباره نیروها، همکاری امنیتی دوجانبه و تلاش برای بهبود امنیت منطقه بحث و تبادل نظر کرده است.
 
در اعلامیه سفارت امریکا در اسلام آباد از همکاری ۷۵ ساله دو کشور سخن گفته شده و امریکا ۹۷ میلیون دالر را برای بهبود امنیت غذایی و مبارزه با حوادث طبیعی به پاکستان کمک کرده است.
 
شماری از مقامات طالبان پاکستان متهم کرده‌اند که به نیروهای امریکایی اجازه می‌دهد که از خاک این کشور علیه افغانستان استفاده کند و پهپادهای امریکایی از پاکستان وارد قلمرو افغانستان می‌شوند.
 
حمله پهپادی به ایمن الظواهری؛ رهبر شبکه القاعده در کابل نیز توسط پهپادهایی صورت گرفت که از پاکستان برخاسته بودند.
 
این دیدار در زمانی بسیار حساس، صورت می گیرد؛ زمانی که تنش میان طالبان و پاکستان به طور خطرناکی اوج گرفته و درگیری های خونین مرزی، علیرغم تاکید مقام های دوطرف بر مهار آن همچنان رخ می دهد، قربانی می گیرد و تکرار می شود.
 
روز جمعه، پاکستان اعلام کرد که کاردار سفارت طالبان در اسلام آباد را به وزارت خارجه آن کشور فراخوانده و حملات اخیر مرزی را محکوم کرده است.
 
به این ترتیب، دیدار فرمانده سنتکام از ایالت خیبرپختونخواه ممکن است حاوی این پیام قدرتمند به طالبان باشد که واشنگتن همانگونه که در دوره نظام جمهوری، اسلام آباد را بر کابل، ترجیح داد، اکنون نیز مصمم است که در صورت تشدید تنش ها میان طالبان و پاکستان، جانب پاکستان را بگیرد.
 
این سفر در عین حال، تاکیدی دوباره بر این موضع امریکا است که از نظر ایالات متحده، دیورند مرز رسمی میان افغانستان و پاکستان است و رویکرد طالبان در این زمینه غیرقابل قبول می باشد.
 
از جانب دیگر، بعید نیست که این سفر، اولویت های دیگری نیز داشته باشد. به ویژه از این حیث که ایالت خیبرپختونخواه، از زمان جنگ مجاهدین افغان علیه شوروی، کانون اصلی اجتماع گروه های «جهادی» فراملیتی بوده که از حمایت قوی امریکا برخوردار بوده اند.
 
این ایالت در طول سال های گذشته هم این جایگاه را حفظ کرد؛ به گونه ای که در زمان سلطه نظام جمهوری در افغانستان، کانون اصلی حضور و فعالیت تندروهای طالبان بود و اردوگاه ها، آموزشگاه ها و پناهگاه های اعضا و رهبران طالبان عمدتا در این منطقه واقع بود.
 
اکنون که سراسر افغانستان، تبدیل به یک خیبرپختونخواه بزرگ شده، بدون شک، خیبرپختونخواه پاکستان، کارکرد پیشین خود را دست کم درباره طالبان از دست داده؛ اما این وضعیت در مورد فعالیت دیگر گروه های تروریستی فراملیتی تغییر نکرده است؛ گروه هایی که همچنان به عنوان نیروهای نیابتی امریکا در منطقه عمل می کنند و پاکستان نیز از رهگذر این پروژه های ویرانگر، سود می برد. چه بسا اعطای ۹۷ میلیون دالر «کمک» امریکا به بهبود امنیت غذایی و مبارزه با حوادث طبیعی در پاکستان نیز در قبال میزبانی پاکستان از گروه های تروریستی مورد حمایت امریکا صورت گرفته باشد.
 
به عنوان نمونه، داعش یک پروژه پیچیده و مخوف است که از سوی امریکا کنترل می شود و طالبان می گویند که از پاکستان وارد افغانستان می شود. تصور می شود که در پی تضعیف این گروه در عراق و سوریه، اکنون تمرکز اصلی امریکا بر توسعه و تقویت آن در افغانستان است. حمله های مرگبار اخیر در کابل و سایر شهرها بر اهداف طالبان و حامیان آن، تایید می کند که داعش با حمایت امریکا به مرحله عملیاتی رسیده و اکنون می تواند افغانستان را به کانون اصلی فعالیت های هراس افکنانه خود بدل کند.
 
البته واضح است که این پروژه تنها در افغانستان متوقف نمی ماند و اهدافی فراتر از افغانستان دارد. با اینهمه بازهم مانند همیشه، پاکستان در مقام تسهیل کننده پروژه های ضد امنیتی امریکا در منطقه عمل می کند و در این میان، ایالت خیبرپختونخواه همان نقشی را ایفا می کند که پیش از این داشت: کانون بزرگ تولید و پرورش و صدور تروریزم در پاکستان و منطقه.
 
محمدرضا امینی - جمهور