تروریزم در افغانستان و انفعال ابرقدرت‌ها

مقامات دولت روسیه می‌گویند: وجود گروه‌های تروریستی در افغانستان یک خطر جدی است.
 
ماریا زاخارووا؛ سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز چهارشنبه، ۲۰ میزان با ابراز نگرانی از  وجود گروه‌های تروریستی در افغانستان گفت: مشکل تروریزم در افغانستان حل نشده. او وجود این گروه‌ها در افغانستان را یک خطر جدی خواند.
 
او همچنین افزود: افغانستان در یک بحران اقتصادی و انسانی قرار دارد، چون در ۲۰ سال گذشته ویران شد.
 
او دو دهه حضور امریکا در افغانستان را بی‌نتیجه خوانده افزود تلاش واشنگتن برای تحمیل اجباری دموکراسی در افغانستان هم با شکست مواجه شد.
 
سخنگوی وزارت خارجه روسیه، بار دیگر خواهان آزادسازی دارایی‌های افغانستان شد و گفت که مسئولیت کامل وضعیت کنونی افغانستان بر عهده واشنگتن است.
 
به گفته خانم زاوخارووا، روسیه با طالبان روابط نزدیک دارد و تاکید ورزید که امریکا از تعهدات خود برای بازسازی افغانستان پس از جنگ طفره می‌رود.
 
این تنها روسیه نیست که نگران گسترش تروریزم در افغانستان است. بسیاری از کشورهای دور و نزدیک، تقریبا همه روزه در این باره اظهار نظر می کنند. گزارش های سازمان ملل متحد و ارزیابی های اطلاعاتی کشورها نیز این برداشت را تایید می کنند که اکنون بیش از هر زمان دیگری در گذشته، بسترهای لازم برای رشد تروریزم در افغانستان فراهم است.
 
اگرچه این برداشت هرگز از سوی طالبان پذیرفته نمی شود. آنها پیوسته پافشاری می کنند که «امنیت کامل» تامین شده و هیچ نیرویی حق استفاده از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر را ندارد. به تازگی، این موضع بار دیگر از سوی عبدالسلام حنفی؛ معاون رییس الوزرای طالبان تکرار شد و او حتی از کشورهای منطقه و جهان خواست که از این «امنیت» استقبال کنند و آن را «غنیمت بشمارند».
 
این اظهارات تنها چند روز پس از حمله خونین بر یک مرکز آموزشی در غرب کابل صورت گرفت که در آن ده ها دانش آموز شیعه، قتل عام شدند.
 
طالبان در قبال آن رویداد، واکنشی بسیار ساده و معمولی نشان دادند. نه عزای عمومی اعلام شد و نه حتی یک نشست فوق العاده امنیتی تشکیل گردید. هیات وزارت داخله طالبان که توسط سراج الدین حقانی کنترل می شود و مسئول اصلی تامین امنیت است، سه روز بعد به محل رویداد رفت تا به خانواده های شهدا و زخمی ها پول بدهد!
 
این نشان می دهد که طالبان تاکنون نگرانی مشترک مردم افغانستان و همه کشورها و سازمان های جهانی درباره رشد و شیوع دوباره تروریزم در افغانستان را جدی نگرفته اند. برای آنها نسل کشی هزاره ها یک پروژه تبلیغاتی رسانه ای است که از سوی کشورهای خارجی، هدایت می شود. این دیدگاهی بود که امروز معاون دستگاه استخبارات طالبان در نشستی با حضور علمای شیعه در کابل مطرح کرد.
 
با این حال، ساده انگاری طالبان نسبت به تروریزم که به احتمال زیاد، ناشی از پیوندها و اشتراکات فراوان خود آنها در گذشته است، تنها یک طرف ماجرا است. قدرت های جهانی نیز در این زمینه مسئول اند.
 
به عنوان نمونه، روسیه که سفارت آن در کابل برای نخستین بار طی دو دهه اخیر، آماج یک حمله انتحاری مرگبار قرار گرفت و دو دیپلمات ارشد روس در کنار ده ها شهروند افغان کشته شدند، مدام درباره رشد تروریزم در افغانستان ابراز نگرانی می کند؛ اما در عین حال، از روابط گرم و عالی اش با طالبان سخن می گوید و خواستار آزادی پول های مسدودشده به نفع طالبان است؛ بدون آنکه در قبال این رویدادها خواستار تعهد واقعی طالبان در مبارزه با تروریزم و ایجاد امنیت و ثبات پایدار و مشروع باشد.
 
در سوی دیگر قدرت جهانی، امریکا و متحدانش نیز رفتاری مشابه دارند. آنها در حالی که می دانند که تعهدات مندرج در توافقنامه استعماری دوحه به طور مکرر نقض می شود و تروریست ها در افغانستان در حال قدرت گیری اند؛ اما در طول یک سال گذشته بیش از یک میلیارد دالر به طور نقدی به طالبان کمک کرده اند و این کمک ها هر هفته بیشتر می شود.
 
این به معنای آن است که قدرت های جهانی در قبال خطر تروریزم در افغانستان، کاملا منفعل و بی برنامه اند و یا اولویت های دیگر مانند جنگ اوکراین، تنش در تایوان و اعتراضات در ایران، سبب شده تا به تعبیر جوزپ بورل؛ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، افغانستان دیگر سرخط خبرهای جهان نباشد و از چشم جامعه جهانی بیافتد؛ وضعیتی که یادآور اشتباه فاجعه بار جهان پس از فروپاشی رژيم کمونیستی و تسلط مجاهدین بر افغانستان در دهه ۷۰ است و در میان‌مدت می تواند به چالشی عمیق و خطرناک برای امنیت جهانی تبدیل شود.