داعشی‌های بازداشتی کجا می‌روند؟

اداره استخبارات طالبان می‌گوید یک عضو کلیدی داعش را در ننگرهار بازداشت کرده است که مسئول جذب و امور مالی این گروه است.
 
در ویدیویی که ریاست استخبارات طالبان از این فرد منتشر کرده، او می‌گوید که افرادی را برای داعش در افغانستان «جذب» می‌کرده و مسئول جمع‌آوری کمک مالی برای داعش از کشورهای خارجی از جمله «آلمان، اکراین و اسپانیا» بوده است.
 
مقام‌های محلی  طالبان در ننگرهار خبر می‌دهند که حدود ۶۰ عضو گروه داعش سلاح‌های خود را بر زمین گذاشته و خود را به طالبان تسلیم کرده است.
 
طالبان گفته‌اند بزرگان قومی در ننگرهار واسطه تسلیم‌شدن این افراد داعش به طالبان شده‌اند.
 
یک مقام طالبان گفته که تاکنون ۶۵۰ عضو داعش تسلیم آنان شده‌اند.
 
این در حالی است که در تازه‌ترین حمله انتحاری به مرکز آموزشی کاج در منطقه عمدتا هزاره نشین دشت برچی کابل، بنا به آمار دفتر سازمان ملل در کابل «۵۳ کشته از جمله ۴۶ دختران و زنان جوان و ۱۱۰ زخمی» برجا گذاشت.
 
اگرچه هیچ گروهی مسئولیت کشتار فجیع کابل را برعهده نگرفته؛ اما رسانه‌های جریان اصلی و برخی از مقام‌های طالبان، انگشت اتهام را به طور ضمنی به سمت داعش نشانه رفته‌‌اند؛ گروهی که در گذشته نیز مسئولیت کشتار شیعیان را بر عهده می‌گرفت.
 
حمله اخیر کابل از سوی دیگر، فشارهای فزاینده‌ای را بر طالبان تحمیل کرده‌، روایت آن‌ها از امنیت و ثبات را زیر سؤال برده و حتی بر صداقت، تعهد واقعی و اراه راستین‌شان در زمینه مبارزه با تروریزم و تامین امنیت شیعیان و همه اقوام کشور، عمیقا خدشه وارد کرده‌است.
 
واکنش انفعالی و سطح پایین طالبان به کشتار اخیر غرب کابل نیز خشم عمومی را دوبرابر کرد؛ زیرا وزارت داخله طالبان، سه روز بعد، آن‌هم پس از این‌که یکی از سخنگویان طالبان نسبت به عدم بازدید مقام‌های ارشد آن وزارت از دشت برچی اعتراض کرد، هیاتی دون‌پایه را به غرب کابل فرستاد تا به کشته‌ها و زخمی‌ها پول بدهد!
 
وزارت معارف طالبان هم سه روز بعد از حادثه، یک اعلامیه کوتاه، مبهم و فاقد هرگونه تعهد برای پی‌گیری عوامل کشتار فاجعه‌بار دانش‌آموزان هزاره منتشر کرد.
 
مجموعه این اقدامات و واکنش‌ها در کنار این‌که هیچ گروهی مسئولیت حمله را قبول نکرد، گمانه‌زنی‌ها درباره دخالت عناصر داخلی طالبان در این کشتار را تشدید کرد و بر دامنه فشارها علیه دولت آن‌ها افزود.
 
به این ترتیب، دستگیری‌ها و تسلیمی‌های اخیر اعضای داعش که از سوی ریاست استخبارات طالبان، اعلام شده و با انتشار یک ویدیوی غیرقابل تایید از یک عنصر ناشناخته هم مستندسازی شده، این برداشت را برانگیخته که طالبان با این اقدامات در صدد مدیریت افکار عمومی به نفع خود هستند و می‌خواهند به منتقدان‌شان بگویند که با داعش مبارزه می‌کنند و انتقام خون کسانی که قربانی حملات داعش می‌شوند را خواهند گرفت.
 
با این حال، یک مساله مهم و بزرگ در این زمینه همچنان حل نشده‌ باقی مانده‌است و آن این‌که بازداشتی‌ها و تسلیمی‌های داعش کجا می‌روند؟
 
این پرسشی بود که در زمان نظام دست نشانده جمهوری و حضور نیروهای اشغالگر غربی هم وجود داشت و هرگز پاسخی به آن داده نشد؛ زیرا علیرغم کشتارها و جنایت‌های منسوب به داعش، نه یک رهبر، فرمانده یا عضو عادی داعش، محاکمه و مجازات شد و نه کسی از ادامه بازداشت آنان اطلاعی داشت.
 
این در حالی بود که در آن زمان بارها ادعا شد که عالی‌‌ترین رهبران و فرماندهان داعش توسط نیروهای امنیتی پیشین، دستگیر شده‌اند!
 
با تسلط طالبان نیز دروازه‌های زندان‌ها به طور بی‌پروا به روی همه زندانیان طالب و غیرطالب باز شد و در نتیجه، ظاهرا صدها داعشی هم توانستند از زندان‌ها بگریزند و دوباره صفوف خود را سازمان‌دهی کنند. در این میان، مشخص نیست که رهبر پاکستانی داعش و دیگر فرماندهان ارشد آن گروه که علی‌القاعده باید زندانی می‌بودند پس از تسلط طالبان کجا رفتند.
 
در حال حاضر هم هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که بربنیاد آن، داعشی‌های بازداشتی یا تسلیم‌شده براساس قانون و «شرع» مجازات و محاکمه شوند. این در شرایطی است که آن‌ها همچنان مانند گذشته، مرتکب فجیع‌ترین کشتارها علیه مردم و حتی خود طالبان می‌شوند و نزدیک‌ترین حامیان، فرماندهان و مقام‌های طالبان را ترور می‌کنند.
 
بر این اساس تنها نمایش‌های فلم‌های سرگرم‌کننده از دستگیری «عناصر کلیدی» داعش یا تسلیم‌شدن ده‌ها عضو آن گروه اهریمنی کافی نیست و نمی‌تواند اعتماد و اطمینان مردم افغانستان از عزم و اراده طالبان برای مبارزه با تروریزم و انتقام خون قربانیان حملات تروریستی را احیا کند. طالبان اگر راست می‌گویند باید برای محاکمه و مجازات سریع، صریح و سنگین این تروریست‌های خون‌آشام اقدام کنند.
 
مساله مهم دیگر متوجه سران قومی است که گفته می‌شود در ننگرهار میان داعش و طالبان وساطت کرده‌ و ده‌ها داعشی را از پنج ولسوالی آن ولایت وادار به تسلیم کرده‌اند. این سران قومی چه کسانی هستند؟ چگونه می‌توانند به سادگی با گروه‌های تبهکار تروریستی، تعامل برقرار کنند؟ بر چه اساسی از این قدرت برخوردار اند که اگر تروریست‌ها بار دیگر به جنگ بازگشتند خانه‌های‌شان را آتش بزنند و از منطقه بیرون‌شان بیاندازند؟ آیا این قدرت سران قبایل، خود تهدیدی برای امنیت ملی نیست؟ آ‌ن‌ها باید به عنوان حامیان و پناه‌دهندگان و پشتیبان‌های داعش و تروریزم در قبال جنایت‌ها و کشتارهایی مانند فاجعه غرب کابل، پاسخگو قرار داده شوند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور