پس از قدرت گیری دوباره طالبان در افغانستان، ترس از گسترش افراط گرایی و صدور تروریزم از افغانستان به کشورهای همسایه و منطقه هرگز تا این حد، جدی و عمیق و گسترده نبوده است.

آجندرا بهادر سینگ؛ مقام ارشد نیروی دریایی هند: خروج امریکا از افغانستان بار دیگر در منطقه را بی ثبات کرده‌است.
 
وزیر خارجه تاجیکستان: افغانستان به سرعت به پناهگاه تروریست‌ها و گسترش افراط‌گرایی در منطقه مبدل می‌شود.
شبه نظامیان آسیای مرکزی برای بی ثبات کردن منطقه، به شمال افغانستان انتقال یافته اند و در پی ایجاد تنش‌ در نزدیک مرز تاجیکستان اند.
 
شهباز شریف؛ نخست وزیر پاکستان: در نگرانی جهان درباره تبدیل شدن افغانستان به کانون فعالیت های تروریستی، شریک هستیم.
 
بلاول بوتو زرداری؛ وزیر خارجه پاکستان: انزوای اقتصادی افغانستان زیر تسلط طالبان، سبب رشد افراطگرایی در این کشور خواهد شد.
 
منیر اکرم؛ نماینده پاکستان در سازمان ملل متحد: طالبان باید مانع گروه‌های تروریستی شوند.
 
حسین امیرعبداللهیان: وزیر خارجه ایران: تروریزم و تقویت افراط گرایی در افغانستان به منشأ نگرانی جدی برای کشورهای منطقه تبدیل شده است.
 
این تنها بخشی از اظهار نظرها و مواضع کشورهای همسایه و منطقه درباره قدرت گیری افراط گرایی و تبدیل دوباره افغانستان به کانون تروریزم است که تنها در همین چند روز اخیر مطرح شده است.
 
شاید این میزان از ابراز نگرانی و اظهار موضع هماهنگ از سوی کشورها درباره وضعیت حاکم بر افغانستان، کم سابقه باشد و این هرگز حامل پیام مثبت برای افغانستان و طالبان نیست.
 
بسیار واضح است که بخشی از این نگرانی به عملکرد طالبان در مبارزه با افراط گرایی و تروریزم بازمی گردد؛ عملکردی که پس از تسلط دوباره طالبان، از همان آغاز هم تردیدهایی جدی درباره آن وجود داشت و در ادامه، وقتی افراط گرایان و تروریست ها به سرعت افزایش یافتند و از نوعی مصونیت غیررسمی هم برخوردار شدند، اوج گرفت و تشدید شد و اکنون به اندازه ای فراگیر شده که حتی دشمنان سنتی در شبه قاره هند یعنی پاکستان و هند را نیز در یک موضع مشترک قرار داده است.
 
در چنین شرایطی، این تصور بسیار خوش بینانه است که تنها تردید و تکذیب طالبان در قبال این موضع گیری ها بسنده باشد و از پیامدهای وضعی این هراس فراگیر در سطح منطقه بکاهد.
 
به نظر می رسد طالبان باید اقدامات مهم تری را روی دست بگیرند. یکی از این اقدامات می تواند برگزاری یک نشست بزرگ منطقه ای با حضور وزرای دفاع یا مشاوران امنیت ملی یا نمایندگان ویژه و با صلاحیت کشورهای همسایه و منطقه برای رایزنی درباره ابعاد و گستره تهدیدهای واقعی و بالفعل و نیز بسترهای ایجاد خطرات بالقوه برای امنیت و ثبات در منطقه از مبدأ افغانستان است تا راه های مقابله با آن به طور جدی مورد ارزیابی و تحلیل قرار بگیرد و تصمیماتی صورت بگیرد و اقداماتی روی دست گرفته شود.
 
اگرچه پس از تسلط طالبان بر کشور، نشست های متعددی حول این محور در کشورهای مختلف برگزار شده؛ اما یا طالبان در آن مشارکت نداشته اند و یا اگر داشته اند، مقطعی و حاشیه ای و غیرمؤثر بوده و فراگیر و مستمر نبوده است.
 
نکته دیگر اینکه پس از قدرت گیری دوباره طالبان در افغانستان، ترس از گسترش افراط گرایی و صدور تروریزم از افغانستان به کشورهای همسایه و منطقه هرگز تا این حد، جدی و عمیق و گسترده نبوده است. وحدت مواضع قدرت های متخاصمی مانند هند و پاکستان که از دو رویکرد کاملا متعارض در قبال طالبان، پیروی و نمایندگی می کنند درباره خطر شیوع تروریزم و افراط گرایی از افغانستان به منطقه، بیانگر این است که این هراس فراگیر شده و همه کشورهای پیرامونی را در بر گرفته است.
 
از سوی دیگر، شاید کشورها به این نتیجه رسیده باشند که اگر همین امروز، جلو رشد و شیوع افراط گرایی و تروریزم در افغانستان را نگیرند، فردا این تهدید، دامن همه را خواهد گرفت و برای مهار و انهدام آن دیر خواهد شد.
 
بنابراین، طالبان به جای رد و تکذیب موضع گیری های مورد اشاره در بالا باید مسئولانه با این وضعیت رو به رو شوند و برای آن راه حل های اطمینان بخش ارائه کنند؛ این انتظاری است که کشورهای همسایه و منطقه دارند و شاید تنها در این صورت باشد که روابط طالبان با همسایگان و جهان، دستخوش تحولات مهم و مثبت خواهد شد و انزوای کنونی طالبان تا حدودی کاهش خواهد یافت.
 
از جانب دیگر، سردمداران کنونی کابل، صرف نظر از اینکه در گذشته چه پیوندها و زد و بندهایی با تروریست ها و افراط گرایان داشته اند و حتی بی توجه به اینکه همین چند هفته پیش، ایمن الظواهری؛ رهبر شبکه تروریستی القاعده در کابل کشته شد، باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که افراط گرایی و تروریزم دیگر نمی تواند به نفع آنان باشد و بقا و دوام شان را تضمین کند. آنها اگر می خواهند همچنان در قدرت بمانند و مشروعیت کسب کنند، باید مسئولیت بپذیرند، از تروریزم فاصله بگیرند، کانون های تبلیغ و ترویج افراط گرایی را برچینند و به عنوان یک دولت مسئول به سمت صیانت از منافع مشترک افغانستان و جهان حرکت کنند.
 
محمدرضا امینی - جمهور