امریکا، افغانستان و تروریزم؛ ماجرا ادامه دارد

مایک پومپئو؛ وزیر خارجه پیشین امریکا هشدار داده که یکسال پس از خروج سربازان امریکایی از افغانستان، این کشور در برابر حمله احتمالی تروریستی مانند ۱۱ سپتامبر از افغانستان «آسیب‌پذیرتر» شده است.
 
پومپئو گفته است: «احتمال اینکه مورد حمله‌ای مانند نیویارک، ۲۰ سال پیش قرار بگیریم بیشتر شده، امروز بیشتر از یکسال پیش، احتمال دارد از [افغانستان] مورد حمله قرار بگیریم.»
 
او جو بایدن را مقصر این امر قلمداد کرد و گفت: «مردم افغانستان به هواپيماهای امريكایی چسپيده بودند كه ما از آن كشور خارج شديم.»
 
پومپئو این ارزیابی منفی را در حالی ارائه می‌کند که توافقنامه صلح با طالبان در حضور او به امضا رسید.
 
این در حالی است که جو بایدن دو روز پیش تاکید کرد: «حالا ما فشار علیه تهدیدات تروریستی را حفظ می‌کنیم بدون اینکه هزاران سرباز (امریکایی) را در افغانستان در معرض آسیب قرار دهیم... دولت من به تعقیب تروریست‌هایی که در پی آسیب رساندن به ایالات متحده هستند، هر جایی که باشند، ادامه خواهد داد.»
 
به نظر می رسد که ابراز اطمینان آقای بایدن به توافقات پنهانی واشنگتن با اسلام آباد درباره ایجاد پایگاه هوایی نظامی امریکا در خاک پاکستان برای نظارت بر افغانستان مربوط می شود؛ رویدادی که اعتراض طالبان را هم برانگیخته است.
 
با این حال، هم موضع پومپئو و هم اظهارات بایدن نشان می دهد که علیرغم خروج نظامیان امریکایی، داستان امریکا با تروریزم در افغانستان به پایان نرسیده و ایالات متحده همچنان می تواند از این ابزار برای ادامه سلطه نظامی و استخباراتی خود بر منطقه استفاده کند و مانع از تحقق رویاهای رقبا و دشمنان خود در افغانستان پساامریکا شود.
 
در این میان، جو بایدن در حال حاضر، رییس جمهور امریکا و فرمانده کل نیروهای مسلح آن کشور است. پس او باید در قبال امنیت کشورش مسئول باشد، به تمام نگرانی ها و پرسش ها در این زمینه پاسخ دهد و با همه تهدیدهای بالفعل و بالقوه، مقابله کند.
 
همین مسئولیت باعث می شود که حتی عنصری مانند مایک پومپئو که توافقنامه استعماری دوحه میان امریکا و طالبان در زمان او و توسط خودش به امضا رسید نیز دولت بایدن را مسئول به خطر انداختن امنیت امریکا با خروج نظامیان امریکایی از افغانستان بداند. این در حالی است که همه می دانند که بایدن همان توافقی را اجرا کرد که ترامپ تدوین کرده بود و پومپئو امضا کرد.
 
با اینهمه، تعارضات داخلی جناح های سیاسی امریکا هرگز به معنای این نیست که رویکردهای راهبردی آنها در حوزه امنیت ملی، تغییر ملموسی کرده و در این میان، افغانستان به عنوان کانون بالقوه جریان های جهادی فراملیتی به حال خود رها خواهد شد.
 
حضور پهپادهای امریکایی در پاکستان که ایده بایدن از زمانی است که او معاون باراک اوباما بود، یکی از مهم ترین گام ها در این مسیر است. در این میان، حتی خبرهایی مبنی بر احتمال «بازگشت» نظامیان امریکایی به افغانستان هم منتشر شده است.
 
‌با توجه به این رویدادها، این تصور که طالبان، حاکم بلامنازع افغانستان هستند، افغانستان به طور کامل از سلطه خارجی رهایی یافته و به «استقلال» رسیده و گروه های جهادی در کمال امنیت و مصونیت در سایه حمایت های «نظام اسلامی» می توانند به رشد و تقویت و توسعه خود ادامه دهند، یک برداشت کاملا خوش بینانه و ساده انگارانه است.
 
اینکه طالبان حتی نمی توانند حامی دیرینه خود یعنی پاکستان را به دست کشیدن از همکاری نظامی با امریکا برای حضور پهپادهای مرگبار امریکایی در قلمرو خود، راضی کنند و اینکه کشورهایی مانند ازبکستان با وجود روابط دوستانه با طالبان، همچنان حاضر نیستند جنگنده ها و هلیکوپترهای ارتش پیشین را به طالبان بازگردانند، خود نشانگر آن است که طالبان، روزهای دشواری در پیش دارند، افغانستان تا استقلال کامل، فاصله فراوانی دارد و ماه عسل پیکارجویان بین المللی در افغانستان عاری از نظامیان غربی به پایان رسیده است.
 
صرف نظر از اینکه وضعیت جاری و رخدادهای آینده همچنان مانند آنچه در سال های گذشته رقم خورده، هرگز به نفع مردم افغانستان نخواهد بود، بازیگران این نمایش، بدون اعتنا به این واقعیت تلخ به بازی در این آوردگاه مرگبار خواهند پرداخت و به این ترتیب، ماجرا ادامه دارد.
 
نرگس اعتماد - جمهور