کوچی گری یکبار برای همیشه باید حل و فصل شود، برای آن راهکارهای قانونی و مشروع مبتنی بر توافق و تراضی طرفینی به وجود بیاید و مهم تر از همه، کوچی ها خلع سلاح شوند، دسترسی شان به اسلحه، محدود و ممنوع گردد.

گزارش‌ها حاکی است که مناطق مرکزی ولایت غزنی از جمله ولسوالی ناهور، هدف تهاجم گسترده کوچی ها قرار گرفته و خطر بروز درگیری قومی در این مناطق وجود دارد.
 
مهدی راسخ؛ عضو مجلس نمایند‌گان پیشین ادعا کرده که کوچی‌های «مسلح» در ولسوالی ناهور ولایت غزنی، جنگ قومی اعلام کرده‌، دست به سرکوب، خشونت و کشتار مردم زده و باشند‌گان محلی را وادار به «کوچ اجباری» کرده‌اند.
 
به گفته او، در قریه‌های قاش عمران و بخارا کوچی‌ها مستقیما بر مردم شلیک کرده و به خانواده‌ها مهلت تعیین کرده اند که قریه‌های‌شان را ترک کنند.
 
همچنین گفته می شود از چندی به این‌سو کوچی‌های مسلح به ولسوالی‌های حصه اول و ولسوالی مرکز بهسود نیز سرازیر شده و با باشند‌گان منطقه به درگیری پرداخته‌اند.
 
این در حالی است که ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان قبلا گفته بود که «امارت اسلامی» عدالت را میان ده‌نشینان و کوچی‌ها برقرار می‌کند و به کوچی‌ها اجازه‌ ظلم بر روستانشینان و به روستانشینان اجازه‌ ظلم بر کوچی‌ها را نمی‌دهد.
 
در این شکی نیست که کوچی ها یک واقعیت اجتماعی افغانستان هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند، حقوق شان مانند هر طیف اجتماعی و قومی دیگری تامین شود و از امتیازات مشروع و قانونی برخوردار باشند. در این زمینه باید برنامه های اساسی و عملی روی دست گرفته شود، به ویژه در حوزه جامعه پذیری، تحصیل، تعامل شان با سایر اقشار جامعه، تمکین و تعهدشان به قانون و رعایت حقوق و حدود مربوط به زندگی و مالکیت دیگران.
 
اما این یک بخش ماجرا است. موضوع مهم دیگر، معضل کوچی گری و مساله امنیت ملی است. این باید جدی گرفته شود. امنیت افغانستان به شدت شکننده و آسیب پذیر است. تقریبا همه کشورهای همسایه تلاش می کنند راهی برای رخنه در آن پیدا کنند و به بی ثباتی و بحران در کشور ما دامن بزنند؛ بنابراین، شیوه زندگی کوچی ها و رفت و آمد بین فصلی شان میان دو کشور افغانستان و پاکستان، به سادگی امکان تبدیل شدن آنها به ابزاری برای رخنه کشور همسایه در امنیت ملی ما را فراهم می سازد.
 
این امر به ویژه زمانی جدی تر می شود که گزارش ها و مستندات فراوانی درباره دسترسی کوچی ها به سلاح وجود دارد و در گذشته، درگیری های مسلحانه آنان با ساکنان بومی و محلی، موجب بروز خون ریزی های مرگبار شده است. این در حالی است که تردد کوچی ها میان افغانستان و پاکستان اصولا نباید دسترسی آسان و بی درد سر آنها به سلاح را توجیه کند و وقتی علیرغم همه حساسیت های امنیتی که در این باره وجود دارد، آنها به وضوح، مسلح هستند، این یعنی دست های توانمندی در هر دو کشور، در مسلح سازی کوچی ها همکاری می کنند و یک برنامه ضد امنیتی پیچیده در پشت این رویداد وجود دارد.
 
این در حالی است که اگر زیست بوم کوچی ها و چراگاه های مواشی شان مشخص باشد و آنها در شیوه زندگی شان تابع قوانین ملی کشور باشند و به آن احترام بگزارند و عمل کنند، نه روستاییان بومی حق دارند، مانع از گشت و گذارشان به زیست بوم خود در طول فصول شوند و نه تنش قومی میان کوچی ها و بومی ها بروز می کند و این تنش ها منجر به درگیری های خونین قومی یا ستم یکجانبه کوچی ها با ساکنان محلی و کوچ اجباری و شلیک مستقیم بر غیرنظامیان و... می شود.
 
پس در شعاع ابراز نظر ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان مبنی بر اینکه «امارت اسلامی» عدالت را میان ده‌نشینان و کوچی‌ها برقرار می‌کند و به کوچی‌ها اجازه‌ ظلم بر روستانشینان و به روستانشینان اجازه‌ ظلم بر کوچی‌ها را نمی‌دهد، کوچی گری یکبار برای همیشه باید حل و فصل شود، برای آن راهکارهای قانونی و مشروع مبتنی بر توافق و تراضی طرفینی به وجود بیاید و مهم تر از همه، کوچی ها خلع سلاح شوند، دسترسی شان به اسلحه، محدود و ممنوع گردد و این امر، از منطر امنیت ملی و خطر رخنه و نفوذ یک نیروی خارجی مورد توجه بنیادین قرار بگیرد. در غیر آن صورت اگر همچنان مثل گذشته، حکومت مرکزی، از منظر قومی به این مساله نگاه کند و به طور یکجانبه چشم خود را بر خطرات کوچی های مسلح برای امنیت ملی کشور ببندد، بحران روز به روز ریشه دارتر می شود و این معضل همچنان لاینحل باقی می ماند.
 
نرگس اعتماد - جمهور