پیامد حمله به مراکز دیپلماتیک ایران برای طالبان

به دنبال حمله به کنسولگری ایران در هرات و گزارش‌ها از تعرض به سفارت این کشور در کابل، کاردار سفارت افغانستان در تهران به وزارت خارجه ایران احضار شده است.
 
رسانه های ایرانی می‌گویند در جریان احضار کاردار سفارت افغانستان در تهران، مدیرکل وزارت خارجه ایران با وی دیدار کرده و به او "به‌ شدت اعتراض کرده است".
 
پیشتر گزارش شده بود که وزارت خارجه ایران به اطلاع کاردار سفارت افغانستان رسانده که تا اطلاع ثانوی بخش‌های کنسولی نمایندگی‌های ایران در افغانستان فعالیت‌های خود را متوقف کرده‌اند؛ اما سخنگوی وزارت خارجه ایران دوباره گفته است که "کلیه نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در افغانستان باز بوده و به فعالیت خود ادامه می‌دهند."
 
همزمان نعیم‌الحق حقانی؛ رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در هرات گفته است: "در هرات مقابل کنسولگری ایران تعدادی شهروند به طور خودسر مظاهره کرده بودند که با دخالت نیروهای امنیتی امارت اسلامی افغانستان به طور عاجل این مظاهره پراکنده شده و وضعیت به طور کامل کنترل گردید".
 
با این حال، واقعیت این است که طالبان نخواستند یا نتوانستند مانع از حمله مهاجمان به کنسولگری و سفارت ایران در هرات و کابل شوند. در هرات، آشوبگران توانستند دروازه کنسولگری ایران را به آتش بکشند و به سمت آن سنگ پرتاب کردند. تصاویر حتی نشان می دهد که برخی از مهاجمان، مسلح هستند.
 
بنابراین، تظاهرات از همان ابتدا مسالمت آمیز نبوده و آشوبگران با قصد قبلی، مراکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار دادند.
 
افزون بر این، ویدیوهایی نیز منسوب به برخی فرماندهان مسلح طالبان منتشر شده که در آن، ایران و شهروندان ایرانی را تهدید می کنند و حتی از برنامه خود برای راه اندازی عملیات انتحاری در خاک ایران سخن می گویند.
 
به این ترتیب، مقصر و مسئول اصلی رویدادهای اخیر، دولت طالبان است؛ زیرا نخواست یا نتوانست به مسئولیت مستقیم خود در حفاظت از اماکن دیپلماتیک یک کشور خارجی عمل کند و امنیت این مراکز به طور جدی به خطر افتاد.
 
این در حالی است که طالبان در نخستین روزهای دستیابی شان به قدرت، پیوسته اعلام کردند که امنیت همه دیپلمات ها و مراکز دیپلماتیک خارجی را تامین و تضمین می کنند و هیچ خطری متوجه آنها نخواهد بود. شاید با اعتماد به همین مواضع اطمینان بخش بود که ایران، یکی از معدود کشورهایی بود که با وجود انتقال قدرت سیاسی و تغییر رژیم در کابل، سفارت و کنسولگری های خود را تعطیل نکرد و در اوج بحران و بی ثباتی سیاسی و امنیتی در کشور به ارائه خدمات کنسولی ادامه داد؛ در حالی که خاطره کشتار دیپلمات هایش در کنسولگری ایران در مزار شریف در دوره اول حاکمیت طالبان را همچنان به خاطر داشت.
 
به این ترتیب، هیچ تفاوتی نمی کند که طالبان از آشوب ها و فتنه انگیزی های اخیر در روابط افغانستان و ایران، حمایت می کنند یا نمی کنند، آنچه در عمل رخ داده، این است که آنها نخواسته یا نتوانسته اند به مسئولیت مستقیم خود در حوزه حفاظت از اماکن دیپلماتیک خارجی در کابل و شهرهای دیگر عمل کنند.
 
این در حالی است که آنها در موارد مشابه، به سادگی اعتراضات مدنی مردم را سرکوب می کنند، معترضان را مورد لت و کوب، بازداشت و شکنجه قرار می دهند و لیدرهای اعتراضات را می ربایند، زندانی می کنند و بی سر و صدا رهای شان می کنند به گونه ای که از تمام حقوق انسانی و مدنی برای ابراز اعتقادات شان محروم می گردند، این بار اما نشستند و تماشا کردند تا آشوبگران، مراکز شناخته شده یک کشور خارجی را مورد حمله قرار دهند، دروازه آن را به آتش بکشند، جان دیپلمات ها و کارمندانش را به خطر بیاندازند و با نشر کلیپ های تهدیدآمیز، فضای رابطه میان دو کشور را بیش از پیش خصمانه و پرتنش بسازند.
 
این یک بدنامی شرم آور برای دولت طالبان است، قدرت آنها را در کنترل آشوب ها و فتنه ها را زیر سؤال می برد، ایمنی و مصونیت مورد نیاز برای فعالیت امن دیپلمات های خارجی را از میان می برد، بی اعتمادی به وعده های طالبان در این زمینه را افزایش می دهد و سازمان ها و کشورهای دیگر را برای ادامه فعالیت و حضور در افغانستان زیر حاکمیت طالبان، با ترس و تردید رو به رو می کند.
 
در این میان، اگر مشخص شود که محافظان طالبان عمدا از آشوب ها جلوگیری نکرده و به آشوبگران امکان داده اند تا به طور مستقیم، مراکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار دهند، دامنه پیامدهای این اقدام به مراتب گسترش خواهد یافت و بر روابط دولت طالبان با کشورهای منطقه و جهان، تاثیر منفی عمیق و غیرقابل جبران خواهد گذاشت.
 
نرگس اعتماد - جمهور