نبرد گانگسترها

وال استریت ژورنال گزارش داده‌است که ایالات متحده در مبارزات 20 ساله خود برای تغییر افغانستان شکست خورد؛ اما شرکت‌ها و پیمان‌کاران خصوصی برنده این جنگ شدند و به پول‌های هنگفتی دست یافتند.

این روزنامه امریکایی به عنوان نمونه از یک تاجر کالیفرنیایی نام برده که در قرقیزستان یک قهوه‌خانه داشت؛ اما با توجه به شرایط افغانستان تجارت مواد سوختی را راه‌اندازی کرد و به میلیاردها دالر رسید.

وال استریت ژورنال گزارش داده‌ که از تولیدکنندگان اسلحه تا کارآفرینان، همه از جنگ افغانستان سود برده و به منافع بزرگی دست یافته‌اند.

اکنون امریکا در حال ارزیابی درس‌هایی است که باید از این جنگ آموخته شود. برخی از مقامات و گروه‌های ناظر گفته‌اند که یکی از چیزهایی که از آن می‌توان آموخت، رابطه میان اتکا به پیمان‌کاران میدان نبرد و افزایش هزینه‌های جنگ است.

صرف نظر از اینکه تحقیقات جاری درباره علت های شکست امریکا در افغانستان و درس‌هایی که باید از آن آموخت به چه نتیجه ای می انجامد، شاید یکی از عوامل شکست شرم آور امریکا و متحدانش در جنگ ۲۰ ساله افغانستان، استفاده از نیروهای نیابتی، پیمانکاران امنیتی، ارتش های خصوصی و مزدوران جنگی باشد؛ نیروهایی که در برابر قوانین جنگ پاسخگو نبودند، خون غیرنظامیان برای شان اهمیتی نداشت، به قوانین ملی، سنت های اجتماعی و اعتقادات و باورهای دینی مردم افغانستان و دیگر سرزمین های تحت اشغال شان اهمیت نمی دادند، به هیچ مرجع حقوقی داخلی و خارجی پاسخگو نبودند، مسئولیت اعمال جنایتکارانه شان را نمی پذیرفتند، بی‌پروا دست به جنایت و کشتار و خونریزی می‌زدند و تنها در برابر پولی که دریافت می کردند به اجرای وظیفه می‌پرداختند و فراتر از آن هیچگونه تعهد اخلاقی در قبال ماموریت جنگی شان نداشتند.

به عنوان نمونه، سازمان بدنام و جنایتکار بلک واتر که یکی از طرف های قرارداد ارتش امریکا برای اعمال دشوارترین ماموریت‌های نظامی در افغانستان و عراق بود، بارها مرتکب شنیع ترین جنایت های ضد انسانی و نقض آشکار قوانین جنگی شده بود؛ اما هیچیک از نیروها و مسئولان این سازمان در برابر اعمال جنایتکارانه شان مسئول شناخته نشدند و مورد مؤاخذه و مجازات قرار نگرفتند.

بربنیاد ارزیابی های انجام شده، اغلب نیروهای تشکیل دهنده ارتش های خصوصی و شرکت‌های امنیتی غیردولتی در امریکا و دیگر نقاط جهان را تبهکاران سابقه دار، مجرمان حرفه ای، زندانیان پیشین، جنایتکاران بالفطره و عناصر بی رحمی تشکیل می‌دهند که سوابق مجرمانه فراوانی دارند.

شاید از نظر ارتش های غربی تنها چنین نیروهایی می‌توانند در برابر یک جنگ مهیب و مخوف علیه تروریزم بین المللی و دشمنان آنها در سرزمین های ناشناخته و دور، وارد نبردهای مرگبار شوند. این در حالی است که هزینه اصلی استخدام چنین نیروهایی را مردم غیرنظامی می پردازند که در مناطق جنگی آماج حملات بی رحمانه نیروهای نیابتی ارتش های اشغالگر غربی قرار می گیرند؛ چیزی که در طول ۲۰ سال اشغال افغانستان از سوی قدرت‌های غربی بارها شاهد آن بودیم؛ کشتارهای بی رحمانه غیرنظامیان، عملیات بحث‌برانگیز شبانه، شکنجه های مخوف بازداشت شدگان، حملات غیرمسئولانه، عدم پایبندی به قوانین واضح جنگ و زیر پا گذاشتن رسوم و سنت ها و اعتقادات کشور از مواردی بود که در جریان اشغال ۲۰ ساله افغانستان توسط نیروهای خارجی از سوی ارتش های رسمی و مزدوران جنگی تحت استخدام آنها بارها صورت گرفت.

با این حال اگرچه هزینه نبرد گانگستری جنایتکاران مزدور ارتش امریکا را مردم بی دفاع افغانستان و عراق پرداختند؛ اما در نهایت شکست اصلی را ارتش امریکا و متحدان آن متحمل شدند؛ شکستی شرم آور و فاجعه بار که پیامدهای آن می تواند تا ده ها سال دیگر بر اقتدار، سلطه و هژمونی ایالات متحده در سراسر جهان سایه افکنده و موجب قدرتمند شدن دشمنان و رقبای استراتژیک آن گردد.

افزون بر این، بخش قابل توجه از بیش از دو تریلیون دالری که امریکا در جنگ ویرانگر افغانستان هزینه کرد به جیب ارتش های خصوصی، شرکت‌های امنیتی غیردولتی و مزدوران جنگی تحت استخدام ارتش ایالات متحده رفت و به این ترتیب مالیات دهندگان امریکایی نیز در کنار مردم بی دفاع افغانستان از دیگر قربانیان نبرد گانگستر ها بودند؛ گانگسترهایی که به جای امریکا، ناتو، مردم و نظام پیشین افغانستان، برندگان اصلی و واقعی آن جنگ جنون آمیز و جنایتکارانه به حساب می آیند.

عبدالمتین فرهمند - جمهور