فروپاشی بزرگ آغاز شد

ادامه این شرایط بدون شک چشم انداز فعالیت بانکی در کشور را به شدت تحت تاثیر قرار می ‌دهد و حتی خطر آن وجود دارد که روند ورشکستگی بانک‌ های کشور نیز شروع شود. از هم اکنون گزارش هایی درباره اعلام ورشکستگی دست کم یکی از بانک ‌ها منتشر شده است. این بدان معناست که دولت طالبان نتوانسته بحران فراگیر اقتصادی را مهار کند و به نگرانی های عمیق در این باره پاسخ مساعد ارائه دهد.

بخش بزرگی از این رویداد مربوط به بحران سیاسی و بی ثباتی امنیتی است. طالبان تصور می ‌کردند که با ساقط کردن دولت پیشین، همه چیز به نفع آنان رقم خواهد خورد؛ اما در حال حاضر این تنها آنها هستند که باید در برابر سیلی از مطالبات ملی پاسخگو باشند و بحران های فراگیر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را مهار کنند. اگر آنها از عهده کنترل این وضعیت رقت انگیز برنیایند بدون شک همان سرنوشتی در انتظار شان خواهد بود که دولت فاسد پیشین را درهم کوبید و متلاشی کرد.

طالبان باید درک کنند که یکی از عوامل اصلی شکست دولت قبلی، فساد، فاشیزم، تبانی و خیانت بود. آنها نتوانستند از امکانات گسترده ای که در اختیارشان قرار داشت، اعتماد بزرگ جامعه جهانی، کمک های سخاوتمندانه قدرت‌ ها و سازمان ‌های بین ‌المللی و حمایت گسترده مردم افغانستان در راستای اقتدار ملی، استحکام و استقرار نظم و ثبات و آرامش در همه حوزه ها استفاده بهینه به عمل آورند.

اکنون که دولت پیشین سرنگون شده و طالبان بر کشور مستقر گردیده اند، همین خطر آینده آنها را نیز تهدید می کند. طالبان باید به طور مسئولانه با بحران ‌های جاری رو به رو شوند و به مردم اطمینان دهند که همه چیز به زودی مهار خواهد شد. با این حال، هیچ نشانه ‌ای مبنی بر ظرفیت و قابلیت و مسئولیت ‌پذیری دولت طالبان مشاهده نمی شود؛ در حالی که مردم افغانستان شاهد فروپاشی بزرگ اقتصادی اند، قیمت ‌ها به طور نجومی افزایش پیدا کرده، ارزش پول ملی رو به سقوط است و بانک ‌ها با بحران بزرگ نقدینگی رو به رو هستند و قادر به تأمین مطالبات مردم و پرداخت بدهی‌ ها و سپرده‌ های آنها نیستند، رهبران طالبان همچنان در سرمستی مدهوش کننده ناشی از سقوط ناگهانی و پیروزی بادآورده بر دولت فاسد پیشین و قدرت های متجاوز غربی به سر می برند.

کارشناسان اقتصادی، سازمان های امدادرسان و موسسات مالی بین المللی اما پیوسته هشدار می دهند که پیامد سنگین فروپاشی بزرگ، وقوع فاجعه انسانی خواهد بود؛ چیزی که تنها مردم را قربانی نمی کند؛ بلکه حیات و حاکمیت طالبان را نیز در معرض تهدید قرار خواهد داد.

به این ترتیب، طالبان در برابر یک آزمون سنگین و بزرگ قرار گرفته اند. آنها در حالی که تصور می کنند از مسیر نظامی بر امریکا پیروز شده و در داخل کشور نیز همه رقبای جدی خود را از میدان بیرون رانده اند، حتماً باید نشان دهند که در جنگ اقتصادی با امریکا نیز دست برتر را دارند؛ اما اگر مردم افغانستان قربانی یک فاجعه انسانی مهیب شوند، اقتصاد کشور فروبپاشد و نظم بانکی متلاشی شود، این امریکا خواهد بود که طالبان را شکست داده است.

این نکته مهم بارها تذکر داده شده که میلیون ها مردم فقیر و گرسنه افغانستان که به احتمال قوی از قربانیان اصلی موج اول فاجعه انسانی خواهند بود، تنها کسانی نیستند که در مسیر این فروپاشی عظیم قربانی می ‌شوند اگر حاکمان کنونی کشور اراده، قابلیت و توانایی کافی برای مهار و مدیریت بحران را نداشته باشند قربانی بعدی خود آنها خواهند بود.

پس یکی از راه های غلبه بر بحران جاری، بازگشت به مردم و بازگرداندن آنان به صحنه سرنوشت است. آنها باید تنها مرجع مشروعیت بخش به حاکمیت و قدرت باشند. مردم باید خود را در آیینه قدرت ببینند و اقتدارگرایان فاتح نیز با مردم آشتی کنند. در آن صورت، جهان ناگزیر است انتخاب و اراده مردم افغانستان را به رسمیت بشناسد و حقوق بنیادین آنها از جمله دسترسی به منابع مالی، ذخایر ارزی و دارایی های ملی شان را تامین کند.

نرگس اعتماد - جمهور