افغانستان و امریکا؛ طرح دوستی در زمینه دشمنی؟

حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین گفته‌است که امریکا باید با دولت طالبان کار کند. او تاکید کرد که افغانستان می‌خواهد با امریکا دوست باشد؛ اما حملات هوایی‌اش را نمی‌پذیرد.
 
آقای کرزی که در سال‌های آخر ریاست جمهوری‌اش از منتقدان سرسخت حملات شبانه نظامیان امریکایی بود در مصاحبه به بی‌بی‌سی گفت که «اگر آنها (امریکا) در خاک افغانستان هواپیماهای شان را به پرواز دربیاورند یا نیروی نظامی در خاک ما بیاورند، اشتباه است. ما می‌خواهیم با امریکا دوست باشیم، متحد باشیم؛ اما میان دوستی و پرواز کردن هواپیمای جنگی در کشور ما تفاوت وجود دارد.»
 
کرزی افزود: «همه افغان ها قربانی شده‌اند، خارجی‌ها افغانستان را به نام طالبان بمباران کردند. روستاهای ما ویران شد، اطفال کشته شدند، خانواده‌ها پاشیدند و همه طرف‌های ما آسیب دیدند و در نهایت، افغان ها آسیب دیدند.»
 
حامد کرزی به عنوان کسی که حدود ۱۳ سال بر افغانستان حکومت کرد و در راس هرم قدرت قرار داشت به خوبی می داند که حاصل اشغال، تجاوز و جنایت های هولناک امریکا و متحدانش در افغانستان چیست. او در مصاحبه تازه اش بار دیگر تاکید کرده که هزینه های تجاوز نظامی غرب به رهبری امریکا برای مردم افغانستان تا چه اندازه سنگین بوده و ادامه این رویکرد یعنی حملات هوایی غیرمسئولانه و متجاوزانه امریکا به بهانه‌های مختلف از جمله مبارزه با داعش و سرکوب تروریزم، نتیجه ای جز تکرار و استمرار همان هزینه ها و پیامدها نخواهد داشت.
 
البته در این میان خود آقای کرزی نیز به دلیل آنکه با حمایت امریکایی ها به قدرت رسید و ادامه ریاست جمهوری اش را نیز مرهون حمایت‌های پیدا و پنهان سفارت امریکا در کابل و مداخلات غیرمشروع آن در روندهای انتخاباتی بود در برابر بی عدالتی ها ستم ها و جنایت هایی که از جانب امریکا و دیگر نیروهای غربی بر مردم افغانستان صورت گرفت بی تقصیر نیست.
 
او کسی بود که پیمان استراتژیک با امریکا را علیرغم مخالفت های واضح مردم افغانستان امضا کرد و پیمان امنیتی با اعطای حق استعماری کاپیتولاسیون به نیروهای اشغالگر را نیز تا مرحله امضا پیش برد؛ اما در نهایت از امضای آن پرهیز کرد.
 
آقای کرزی در زمان قدرت اش شاهد جنایت های فجیع نیروهای امریکایی در حملات هوایی، عملیات شبانه و سوء رفتارهای ضد انسانی علیه مردم بی دفاع افغانستان بود؛ اما هرگز اقدامی برای جلوگیری از آن به عمل نیاورد.
 
شاید این یکی از دلایلی باشد که طالبان او را «برادر» خود نمی‌دانند اگرچه رئیس جمهوری پیشین همچنان تاکید می کند که طالبان برادران او هستند.
 
در این میان، پیشنهاد تازه رییس جمهوری پیشین به جو ‌بایدن؛ رئیس جمهوری کنونی امریکا مبنی بر لزوم برقراری ارتباط و کار با دولت جدید افغانستان به رهبری طالبان اگرچه شاید ریشه در اهداف و نیات او برای کمک به طالبان داشته باشد؛ اما این امر بدون پذیرش سلطه و هژمونی امریکا امکان پذیر نیست.
 
به بیان دیگر بسیار ساده لوحانه خواهد بود که از امریکا انتظار داشته باشیم که به افغانستان کمک های مالی و اقتصادی کند و روابط دیپلماتیک خود را با دولت طالبان برقرار سازد بدون آنکه بخواهد بر مقدرات سیاسی و امنیتی و استخباراتی کشور مسلط باشد و سلطه و هژمونی دایمی اش بر افغانستان همچنان برقرار بماند.
 
شاید یکی از اهداف آقای کرزی از مخالفت صریح او با ادامه حملات هوایی امریکا در افغانستان این باشد که او ارتباط و دوستی افغانستان با امریکا را بدون پذیرش سلطه و هژمونی ایالات متحده خواستار است؛ اما حملات هوایی تنها نماد سیطره اشغالگرانه امریکا بر ملت های دیگر نیست. امریکا می‌تواند در قبال اعطای بسته‌های اقتصادی، مشوق‌های مالی و حمایت های سیاسی و دیپلماتیک از دولت ها در اشکال دیگر سیطره و هژمونی خود را بر آنها تحمیل کند و سرنوشت ملت ها را در اختیار خود بگیرد؛ کاری که با بیش از نیمی از کشورهای جهان می کند.
 
آقای کرزی شاید بهتر از هر رهبر سیاسی دیگر می داند که امریکا دشمن مردم افغانستان است. این دشمنی نه تنها در طول اشغال ۲۰ ساله کشور به وضوح ثابت شد؛ بلکه در طول تاریخ همواره وجود داشته و غیرقابل انکار بوده است.
 
رئیس جمهوری پیشین در حالی خواستار تعامل و ارتباط امریکا با دولت طالبان می شود که امریکا و طالبان ۲۰ سال با هم دشمنی کرده و در برابر همدیگر جنگیدند.
 
ایالات متحده حتی در زمانی‌ که تظاهر به دوستی استراتژیک با افغانستان می کرد به طور عامدانه و آگاهانه با مردم افغانستان دشمنی می ورزید و هرگز به اصول روابط راهبردی اش پایبند نبود. به همین دلیل آقای کرزی به عنوان امضاکننده پیمان استراتژیک با واشنگتن خود شاهد بود که ایالات متحده چگونه بدون اطلاع از موضع و نظر طرف مقابل، اصول این پیمان را نقض کرد و بی توجه به اطلاع و اجازه کابل با طالبان وارد مذاکره شد، صلح کرد، بخش های مهم پیمان‌نامه صلح‌اش را از دیدرس دولت و مردم افغانستان پنهان نگه داشت و در نهایت تصمیم به خروج غیرمسئولانه از افغانستان گرفت تا به این ترتیب، زمینه سقوط نظام جمهوری و استقرار دولت طالبان را فراهم ساخت.
 
اکنون آقای کرزی به عنوان امضاکننده پیمان استراتژیک باید از امریکا بپرسد که چرا به تعهدات خود در آن پیمان عمل نکرد؟ همان پرسشی که اشرف غنی هم به عنوان امضاکننده پیمان امنیتی باید از سران واشنگتن بپرسد.
 
پاسخ هر دو پرسش اما بسیار واضح است: امریکا دشمن مردم افغانستان است و هرگز نمی خواهد با آنها صادقانه دوستی کند. بنابراین درخواست دوستی بدون پذیرش هژمونی واشنگتن، درخواستی ساده‌لوحانه و غیرواقع بینانه است.
 
در این میان به نظر می‌رسد که طالبان نیز دچار اشتباه محاسباتی می شوند آنها خواستار دوستی با امریکا هستند بدون آنکه بخواهند سیطره ایالات متحده بر سرنوشت افغانستان را بپذیرند. این امکان پذیر نیست و انتظار نمی رود که مذاکرات جاری میان طالبان و امریکا در دوحه بدون تحقق اهداف هژمونیک واشنگتن به نتیجه مطلوب طالبان برسد.

محمدرضا امینی - جمهور