وقتی پوتین به کمک طالبان می‌آید

ولادیمیر پوتین؛ ‏رییس‌ جمهوری روسیه گفته است که برای مبارزه با بحران انسانی، خرید تجهیزات پزشکی، دارو و پشتیبانی از کودکان در افغانستان، پول‌های منجمد شده افغانستان باید آزاد شود.
 
او در انجمن سرمایه‌گذاری مسکو گفته که طالبان از پول‌های مسدود شده برای خرید اسلحه استفاده نمی‌کنند، چرا که به ارزش میلیاردها دالر اسلحه برای طالبان باقی مانده است.
 
او همچنین وضعیت کنونی افغانستان را «بسیار دشوار» خواند.
 
موضع گیری ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهوری روسیه درباره لزوم آزادی پول های منجمد شده افغانستان از سوی امریکا در حالی صورت می ‌گیرد که هیات بلندپایه طالبان به رهبری مولوی امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت امور خارجه هم اکنون در دوحه پایتخت قطر به سر می ‌برد و در حال مذاکرات جدی با امریکایی ‌ها به منظور دستیابی به این هدف است.
 
به این ترتیب با توجه به روابط پیچیده ای که میان طالبان و روسیه وجود دارد به نظر نمی رسد که درخواست آقای پوتین برای آزادی پول های منجمد شده افغانستان بدون پیشنهاد طالبان به مسکو به منظور ابراز این موضع‌ در زمان کنونی صورت گرفته باشد. این به معنای آن است که طالبان از همه اهرم‌ هایی که در اختیار دارند برای دستیابی به هدف بزرگ شان یعنی دسترسی به میلیاردها دالر از دارایی ‌های مسدود شده افغانستان استفاده می کنند.
 
با این وجود با توجه به روابط وخیم، سرد و تنش آلودی که میان امریکا و روسیه وجود دارد انتظار نمی ‌رود که درخواست آقای پوتین، موضع کنونی واشنگتن در قبال طالبان را تغییر دهد و سرنوشت پول‌ های مسدود شده افغانستان را به نفع طالبان رقم بزند؛ بلکه بالعکس حتی پیش بینی می شود که امریکا با توجه به نگرانی های عمیقی که درباره نفوذ روسیه و چین در افغانستان تحت سلطه طالبان دارد از اهرم پول های منجمد شده و فشار حداکثری اقتصادی و ادامه تحریم های سنگین و همه جانبه بر دولت طالبان استفاده خواهد کرد تا اجازه ندهد که با خروج ناتو از افغانستان، رقبای سنتی و راهبردی آن به بازیگران اصلی عرصه سیاست، امنیت و اقتصاد کشور تبدیل شوند.
 
با این حال حتی اگر واشنگتن تغییر موضع دهد و مذاکرات جاری میان طالبان و امریکا در قطر به همان نتیجه ‌ای بیانجامد که طالبان در نظر دارند یعنی پول های منجمد شده افغانستان از سوی امریکا آزاد شود و طالبان بتوانند با استفاده از آن وضعیت نابسامان، وخیم و بحرانی اقتصاد کشور را تغییر دهند و نیازهای شدید مالی خود به مثابه یک دولت مستقر را برطرف سازند نباید امید داشت که این اتفاق لزوماً به نفع روسیه و چین و دیگر دشمنان راهبردی امریکا تمام شود و واشنگتن بدون دستیابی به هیچگونه امتیازی از موضع کنونی خود عقب نشینی کند.
 
بر بنیاد گزارش‌ ها درست همزمان با آنکه امریکا و طالبان وارد مذاکرات جدی برای تعیین سرنوشت پول‌های بلوک شده شده اند، شماری از خانواده ‌های قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر با طرح پیشنهادی، دولت امریکا و دستگاه قضایی آن کشور را تحت فشار قرار داده اند تا دست کم ۷ میلیارد دالر از سرمایه های افغانستان را به منظور غرامت از طالبان به آنها واگذار کند.
 
بسیار بعید است که این اقدام صرفاً کار خودانگیخته خانواده ‌های قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر باشد؛ بلکه تصور می‌ شود که خود دولت امریکا نیز آنها را ترغیب کرده است تا این پیشنهاد را ارائه کنند و انتظار می رود که به زودی دولت جو بایدن در این باره تصمیم بگیرد.
 
بنابراین هم امریکا و هم طالبان در حال استفاده از اهرم های فشار همه جانبه خود برای تاثیرگذاری بر موضع طرف مقابل هستند تا در مذاکرات جاری برنده شوند. با این حساب بسیار بعید است که طالبان تنها از طریق مذاکرات مستقیم یا استفاده از اهرم هایی مانند موضع گیری رئیس جمهوری روسیه، رئیس جمهوری پاکستان و سایر متحدان شان بتوانند از واشنگتن امتیاز بگیرند؛ مگر آنکه رویکردها، سیاست‌ها و رفتارهای شان را به گونه‌ ای تغییر دهند که امریکا می‌ خواهد، و این یعنی پذیرش سلطه غیرمستقیم واشنگتن بر افغانستان که طالبان ادعا می کنند اکنون با شکست امریکا و ناتو به استقلال و آزادی واقعی دست یافته است.
 
عبدالمتین فرهمند – جمهور