کمیسیون تصفیه؛ تدبیر امارت برای مقابله با خلافت؟

طالبان به تازگی کمیسیونی را تحت عنوان «تصفیه» تشکیل داده اند که بر اساس اعلام رسمی دولت طالبان، هدف از ایجاد آن، شناسایی و اخراج عناصر «نامطلوب» از صفوف این گروه می باشد.
 
به جز این، هیچ توضیح روشن دیگری درباره اهداف، مسئولیت ها و صلاحیت های این کمیسیون ارائه نشده است. با این حال برخی منابع نزدیک به طالبان ادعا کرده اند که هدف از ایجاد این نهاد، مقابله با عناصر نفوذی داعش و همچنین بقایای دولت سرنگون شده اشرف غنی در میان گروه طالبان است.
 
شماری از کارشناسان هم احتمال داده اند که ایجاد این کمیسیون شاید انگیزه ‌های سیاسی و جناحی داشته باشد.
به باور آنها تنش های قبیله ای، رقابت های سیاسی، جنگ قدرت و همچنین گرایش‌ های بحث برانگیز و متعارض شماری از رهبران جناح‌ های داخلی طالبان به هریک از قدرت های خارجی، اختلافات عمیق و پیچیده ای را میان آنها به وجود آورده و شاید یکی از ماموریت های کمیسیون تصفیه، پایان دادن به این اختلافات به نفع یکی از جناح‌ های نیرومند مسلط بر هسته مرکزی قدرت طالبان در افغانستان باشد.
 
با این وجود، انکار نمی توان کرد که انگیزه اصلی از ایجاد این کمیسیون، استحکام بنیان های امنیتی و ایجاد تضمین های قوی برای بقای حاکمیت گروه طالبان در افغانستان است و کمیسیون یادشده ماموریت سنگینی بر عهده دارد تا همه چالش‌ های داخلی فراراه حاکمیت دوم طالبان را از میان بردارد و با تهدیدهای بالفعل و بالقوه به طور قاطعانه مقابله کند.
 
در این میان، مواجهه با داعش خلافت خواه در درون امارت طالبان، یکی از بزرگترین دردسرهای طالبان پس از استقرار حکومت آنها در افغانستان به حساب می آید. به دنبال پیروزی طالبان بر حکومت پیشین، عملیات نظامی، بمبگذاری های مرگبار، تیراندازی های مسلحانه، حملات انتحاری و دیگر اقدامات ضد امنیتی منسوب به داعش علیه طالبان به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
 
در تازه ‌ترین مورد نیز فرمانده پولیس طالبان برای ولسوالی شیگل ولایت کنر در شهر اسدآباد؛ مرکز این ولایت آماج یک بمب گذاری مرگبار قرار گرفت و کشته شد.
 
اگرچه تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این رویداد را برعهده نگرفته و حتی شماری از منتقدان سرسخت طالبان، مدعی شده اند که ممکن است انفجار کنر، نخستین گام عملی کمیسیون تصفیه برای از میان برداشتن عناصر نامطلوب باشد؛ زیرا به باور آنها استفاده از بمب گذاری برای از میان برداشتن مخالفان، از تاکتیک های شناخته شده خود طالبان در گذشته بوده است؛ اما آگاهان امنیتی با اشاره به اقدامات مرگبار اخیر داعش علیه طالبان و مردم افغانستان می گویند که این حمله احتمالاً کار آن گروه بوده و نشان می دهد که طالبان دست کم تاکنون در مهار حمله هایی که از قضا با استفاده از تاکتیک های معمول خودشان علیه نیروهای شان صورت می‌گیرد ناتوان و ناکام هستند.
 
مساله دیگر این است که مقابله امارت با خلافت در زمین افغانستان صرفاً جنگ قدرت میان دو گروه جهادی نیست و نمی توان انتظار داشت که کمیسیون تصفیه طالبان به تنهایی از عهده این ماموریت دشوار برآید.
 
 اخیراً شماری از رهبران قدرت‌ های منطقه از جمله ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهوری روسیه نیز اعلام کردند که پیکارجویان جهادی از سوریه و عراق به سرعت به سمت افغانستان در حرکت اند و به نظر می‌رسد که این پروژه از سوی قدرت‌ها و سازمان‌های استخباراتی حامی تروریزم در منطقه و جهان قویا حمایت می‌ شود.
 
بربنیاد این برداشت، افغانستان به سرعت از سوی حامیان نامدار تروریزم تکفیری به میدان جنگ میان طالبان و دیگر نیروهای جهادی به رهبری داعش تبدیل می شود؛ همان چیزی که می توان از آن به مصاف امارت با خلافت تعبیر کرد.
 
به این ترتیب، آیا ایجاد کمیسیون تصفیه طالبان یا هر تدبیر دیگری که به منظور مهار موج خرابکاری های تروریزم داعشی روی دست گرفته شده، می‌تواند نبردی که تازه در مراحل آغازین قرار دارد را به نفع امارت و به زیان خلافت به پایان ببرد؟

عبدالمتین فرهمند - جمهور