>> جمهور - چشم در چشم دشمن؛ چشم‌انداز پرچالش گفتگوهای صلح
 
۰

چشم در چشم دشمن؛ چشم‌انداز پرچالش گفتگوهای صلح

جمعه ۲۱ سنبله ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۰۰
جمهوریت و امارت، قابل جمع نیستند؛ دو دیسکورس، دو ایدئولوژی و دو نظام ارزشی که ۲۰ سال علیه همدیگر جنگیده اند برای نخستین بار می خواهند از میانه بن بست جنگ، راهی برای آشتی باز کنند و یک نظام «فراگیر» تشکیل دهند که همزمان هردو جریان را در خود جای دهد.
چشم در چشم دشمن؛ چشم‌انداز پرچالش گفتگوهای صلح
شورای عالی مصالحه اعلام کرده که هیات دولت به رهبری عبدالله عبدالله؛ رئیس این شورا، همراه با شماری دیگر از مقام‌های دولتی جمعه ۲۱ سنبله عازم دوحه قطر می‌شود.
 
سعادت نادری؛ وزیر دولت در امور صلح و حنیف اتمر؛ سرپرست وزارت خارجه، هیات مذاکره کننده را همراهی خواهند کرد.
 
گفته شده که مراسم افتتاحیه مذاکرات صلح روز شنبه (۲۲ سنبله) در دوحه آغاز می‌شود.
 
دونالد ترامپ؛ رئیس جمهوری امریکا هم تایید کرده که مایک پومپئو؛ وزیر خارجه اش، برای شرکت در شروع این گفتگوها به دوحه می رود.
 
آقای پومپئو در بیانیه‌ای گفت که امریکا از شروع مذاکرات استقبال می‌کند و آماده حمایت از این فرایند است.
 
او گفت: "من مذاکره کنندگان را تشویق می‌کنم از خود عمل گرایی، خویشتن داری و انعطاف پذیری نشان دهند، چون موفقیت این فرایند به آن بستگی خواهد داشت. ایالات متحده طبق درخواست ها آماده حمایت است."
 
به این ترتیب، شمارش معکوس برای یک لحظه تاریخی آغاز شده است. دشمنان ۲۰ ساله برای نخستین‌بار به طور رسمی دور یک میز مذاکره، چشم در چشم هم قرار می گیرند و مطالبات راهبردی خود برای آینده جنگ افغانستان را روی میز می گذارند.
 
این رویداد در نوع خود قابل ستایش و امیدبخش است و انتظارات زیادی را پدید خواهد آورد. حضور هیات های بلندپایه دولت افغانستان و طالبان در این رویداد تاریخی نشان می دهد که این گفتگوها اهمیت بسیار بزرگی دارد.
 
امریکا هم نماینده بلندپایه خود را به قطر اعزام می کند تا بر اهمیت این «فرصت تاریخی» تأکید کند و به دوطرف این پیام را برساند که گفتگوها امکانی بی نظیر برای رسیدن به یک توافق پایدار درباره صلح و امنیت و ثبات در افغانستان است.
 
حضور پومپئو در این مراسم در عین حال، این نکته را بازتاب می دهد که ادامه مذاکرات از اعمال نفوذ، نظر و فشارهای پیوسته واشنگتن برای رسیدن به توافق، برکنار نخواهد بود و دوطرف در صورتی که نتوانند اراده، اهداف و منافع راهبردی افغانستان را در اولویت قرار دهند، ممکن است به سادگی، مرعوب و مغلوب خواسته های واشنگتن شوند و یک توافق نامناسب، شکننده و ناپایدار شکل بگیرد.
 
اما این تنها چالش در برابر چشم انداز غبارآلود این فرایند نیست. دولت و طالبان از دو اردوی متخاصم و متعارض، وارد گفتگو می شوند. ادامه مذاکرات نشان خواهد داد که تفاوت های عمیق و در برخی موارد، غیر قابل جمعی میان دوطرف گفتگو وجود دارد که چه بسا ممکن است ادامه این مسیر را با خطر رو به رو کند.
 
جمهوریت و امارت، قابل جمع نیستند؛ دو دیسکورس، دو ایدئولوژی و دو نظام ارزشی که ۲۰ سال علیه همدیگر جنگیده اند برای نخستین بار می خواهند از میانه بن بست جنگ، راهی برای آشتی باز کنند و یک نظام «فراگیر» تشکیل دهند که همزمان هردو جریان را در خود جای دهد.
 
نکته ای که به نگرانی ها دامن می زند این است که توافق امریکا و طالبان همچنان پایه و اساس اصلی این مذاکرات محسوب می شود؛ توافقی که دولت و مردم افغانستان در آن هیچ سهم و نقشی نداشته اند و در نتیجه، منفعتی در آن ندارند. بر این اساس، این خطر جدی است که واشنگتن و طالبان به کمک سایر طرف های مؤثر از جمله پاکستان و قطر ممکن است سعی کنند اصول کلی توافقنامه امریکا و طالبان را بر فرایند گفتگوهای دولت با طالبان نیز تحمیل کنند.
 
با این حساب، هیأت دولت، مأموریت سخت و پیچیده ای خواهد داشت. این هیأت اول اینکه باید بتواند استقلال و اقتدار خود را در طول مذاکرات، حفظ کند، فشارهای فزاینده طرف های مختلف را مهار کند و از ارزش ها، اصول و دستاوردهای غیر قابل معامله ای صیانت کند که به قیمت خون هزاران نفر به دست آمده است.
 
طالبان هم البته ادعای مشابهی دارند. آنها نیز بر اصول خود به گونه ای پای خواهند فشرد که «آرمان های» جنگجویان و رهبران مقتول و مرده شان، تحقق یابد.
 
در چنین وضعیتی رسیدن به توافق هرگز آسان نیست و نباید انتظار داشت که سخنرانی های احتمالا به شدت خوش بینانه روز نخست مذاکرات، بازتاب دهنده فضای سراسر مثبت این رویداد باشد و این فضای مثبت در طول فرایند گفتگو همچنان حفظ شود.
 
با توجه به این مسایل، چشم انداز بسیار پرچالشی در پیش خواهد بود و مواجهه دو دشمن دیرین در میز مذاکره، فرای اهمیت نمادین آن به مثابه یک رویداد تاریخی، همزمان آبستن تنش ها، کینه‌توزی‌ها، برتری‌جویی ها و تعارض های نفسگیر منافع و ارزش ها هم خواهد بود.
 
علی موسوی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین