صلح با امریکا، دوستی با القاعده، دشمنی با دولت

سازمان ملل متحد در یک گزارش تازه گفته است که شبکه القاعده در 12 ولایت افغانستان به شکل پنهانی کار می‌کند و رهبر این شبکه هم در افغانستان است.

اداره مستقل نظارت از محدودیت‌های وضع‌شده سازمان ملل گفته‌است که ایمن ‌الظواهری؛ رهبر شبکه القاعده در افغانستان است و نیز شمار جنگجویان این شبکه در افغانستان به 200 تا 600 نفر می‌رسد.

بر بنیاد این گزارش، رهبری القاعده ارتباط نزدیک خود را با شبکه حقانی حفظ کرده و در ماه فبروری سال جاری ایمن الظواهری؛ رهبر القاعده و یحیی حقانی؛ یکی از اعضای برجسته شبکه حقانی باهم دیدار کرده‌اند.

این اداره وابسته به سازمان ملل گفته که شبکه القاعده بخش شبه قاره هند هم زیر چتر طالبان فعالیت می‌کند.

این در حالی است که طالبان در توافقنامه صلح با امریکا تعهد کرده اند که روابط خود را با القاعده و داعش قطع می‌کنند.
 
با این حال و با توجه به گزارش تازه این نهاد وابسته به سازمان ملل، طالبان در کنار اینکه به دیگر تعهدات خود در توافق صلح با امریکا عمل نکرده اند، ارتباط خود را شبکه تروریستی القاعده را نیز در مقیاسی وسیع، حفظ کرده و به این ترتیب، عمده ترین پیش شرط امریکا برای صلح با آن گروه را هم زیر پا گذاشته اند.
 
این گزارش در شرایطی حفظ ارتباطات گسترده طالبان و شبکه مخوف حقانی با شبکه القاعده را تأیید می کند که دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری امریکا پس از امضای توافقنامه صلح با طالبان، با اعتماد به نفس شگفت انگیزی مدعی شده بود که از این پس، نیروهای طالبان به جای امریکایی ها با تروریزم مبارزه می کنند!
 
این ادعای ترامپ، افزون بر آنکه با موضع رسمی امریکا که طالبان را یک گروه «تروریستی» می دانست در تعارض قرار داشت، حتی بدیهی ترین ارزیابی ها از رویکرد و راهبرد طالبان در قبال القاعده را هم نادیده می گرفت و نشان می داد که امریکا پیمان صلح خود با طالبان را بر بنیاد انگاره های ساده لوحانه و به نحو مضحکی سطحی و بی بنیاد استوار کرده است.
 
گزارش اداره مستقل نظارت از محدودیت‌های وضع‌شده سازمان ملل تنها شاهد موجود درباره حفظ ارتباط تنگاتنگ طالبان با القاعده نیست؛ بلکه پیش از این، فرماندهان ارشد نظامی امریکا از جمله فرانک مکنزی؛ فرمانده سنتکام یا ستاد فرماندهی مرکزی ارتش امریکا هم این ارتباطات را تایید کرده اند.
 
افزون بر این، یافته های منابع امنیتی دولت افغانستان هم نشان می دهد که نیروهای طالبان، القاعده و حتی داعش در برخی مناطق از جمله بدخشان، علیه نیروهای دولتی، متحد شده اند.
 
به این ترتیب، پیمان صلح امریکا با طالبان، روز به روز اعتبار و مشروعیت خود را از دست می دهد و به نقطه شکست و فروپاشی نزدیک می شود؛ مگر آنکه دونالد ترامپ به عنوان یک سیاستمدار سنت‌شکن و پیش‌بینی ناپذیر، القاعده را نیز مانند طالبان، مشکل داخلی افغانستان بداند و خطر ارتباط این دو گروه برای امنیت ملی ایالات متحده و صلح جهانی را بی ارزش ارزیابی کند.
 
با اینهمه حتی اگر ترامپ کماکان چشم خود را بر تناقض های حیرت آور صلح با طالبان از جمله دوستی استراتژیک آن گروه با القاعده ببندد، امریکا نمی تواند از پیامدهای این سیاست، در امان و برکنار بماند. ایالات متحده و شرکایش ۲۰ سال پیش به دنبال انتقام حمله مرگبار ۱۱ سپتامبر که به القاعده نسبت داده شد، به افغانستان لشکرکشی نظامی کردند و این لشکرکشی عواقب فاجعه باری برای مردم افغانستان داشت. در آن زمان رژیم طالبان نیز به دلیل حمایت بی پرده از شبکه القاعده، سرنگون شد. امروزه اما بدون آنکه در تعهد طالبان در قبال القاعده، تردید و تغییری ایجاد شده باشد، امریکا با طالبان، صلح می کند و وحدت راهبردی آن دو گروه را نادیده می گیرد. به این ترتیب، واشنگتن باید در قبال جامعه بین المللی و افکار عمومی افغانستان و جهان و حتی مالیات دهندگان و قربانیان امریکایی و غیر امریکایی جنگ ۲۰ ساله افغانستان پاسخگو باشد که هدف اش از این جنگ بیهوده، طولانی و پرهزینه چه بود و چرا در نهایت، به همان نقطه ای منتهی شد که آغاز شده بود؟!
 
از سوی دیگر، دولت افغانستان نمی تواند نسبت به دغدغه ها و نگرانی های واقعی مردم در قبال حفظ پیوند طالبان با القاعده و دیگر گروه های تروریستی بی اعتنا باشد و این مهم را در روند مذاکرات صلح با آن گروه، دنبال نکند.
 
بنابراین، دوستی طالبان با القاعده ممکن است از نظر صلح امریکایی، مساله ای نداشته باشد؛ اما دشمنی آشکار این دو گروه با دولت و مردم افغانستان، موضوعی نیست که به سادگی قابل حل و هضم باشد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور