القاعده، قمار صلح ترامپ و طالبان را تهدید می‌کند

وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) طالبان را به ادامه همکاری با شاخه القاعده در شبه قاره هند متهم کرده است.
 
بنا بر توافق صلح امریکا و طالبان،‌ طالبان پذیرفتند که اجازه ندهند مناطق تحت کنترل این گروه به پایگاه امن گروه هایی نظیر القاعده برای حمله به امریکا تبدیل شود.
 
با این حال، در گزارش تازه پنتاگون آمده است که گروه‌های منطقه‌ای وابسته به القاعده روابط نزدیكی با طالبان برقرار می کنند و "منافع پایداری" در حمله به سربازان امریكایی و سایر کشورها دارند.
 
پنتاگون می گوید: «با وجود پیشرفت‌های اخیر در روند صلح، شاخه القاعده در شبه قاره هند روابط نزدیکی را با طالبان در افغانستان که احتمالا برای محافظت و آموزش است حفظ می کند.»
 
پنتاگون می گوید که شاخه القاعده در شبه قاره هند به طور مرتب با اعضای «رده پایین طالبان» برای تضعیف دولت افغانستان همکاری می کند.
 
گزارش تازه وزارت دفاع امریکا که به کنگره آن کشور ارائه شده، یکبار دیگر خطرات قمار صلح ترامپ با طالبان را مورد تأکید قرار می دهد؛ خطراتی که ۱۹ سال پیش با وقوع حمله ۱۱ سپتامبر، نظامیان امریکایی را به افغانستان کشاند تا امریکا در نبرد با «تروریزم» از امنیت ملی اش در برابر تهدیدهای تروریستی محافظت کرده باشد.
 
ترامپ اما می گوید که از این پس، طالبان به جای امریکا با «تروریزم» مبارزه می کنند. یکی از مصادیق مورد نظر امریکا از تروریزم، شبکه القاعده است که به باور امریکایی ها طراح و مجری اصلی حملات ۱۱ سپتامبر بوده است.
 
گزارش پنتاگون، توجیه ترامپ برای قمار صلح با طالبان را رد می کند و به منتقدان این توافق می گوید که القاعده زنده است، وجود دارد و پیوندهای عمیق و پایدار آن با طالبان نیز همچنان برقرار است.
 
محتوای این گزارش می تواند به نگرانی های شایع در امریکا درباره چشم انداز صلح ترامپ با طالبان، به نحو گسترده ای دامن بزند و بی اعتمادی نسبت به دورنمای صلح با طالبان را تشدید کند.
 
انتشار این گزارش تقریبا همزمان می شود با مخالفت سناتوران امریکایی با طرحی موسوم به «قانون افغان» که بر بنیاد آن، امریکا می توانست روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را کامل کند. این طرح، شکست خورد و به این ترتیب، کار ترامپ برای به سرانجام رساندن قمار صلح اش با طالبان، سخت تر شد.
 
این امر می تواند برخلاف اراده ترامپ، روی موقعیت او در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر، تأثیر منفی بگذارد؛ زیرا صلح با طالبان را در معرض شکست قرار می دهد یا دست کم با غلبه نگرانی های شایع درباره خطرات این صلح برای امنیت ملی امریکا، از اعتبار و اقبال عمومی آن خواهد کاست.
 
صرف نظر از اینکه صلح ترامپ با طالبان در سایه روابط طالبان با القاعده، چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، حفظ یا توسعه روابط طالبان با القاعده، پیام ها و پیامدهای دیگری نیز دارد. القاعده شاخه شبه قاره، یکی از جناح های نوظهور این شبکه است که می تواند هند و منافع راهبردی دهلی نو در منطقه و داخل آن کشور را تهدید کند و به خطر بیاندازد. اطمینانی وجود ندارد که این جناح از شبکه القاعده نیز مانند جناح اصلی آن از حمایت های گسترده و مستقیم پاکستان، برخوردار نباشد. این در حالی است که هند از همین اکنون، صلح امریکا با طالبان و بازگشت احتمالی آن گروه به قدرت را تهدیدی علیه منافع و امنیت خود می شمارد و نگران است.
 
«شهید» خطاب کردن بن لادن توسط عمران خان نیز ضمن آنکه به این نگرانی دامن می زند، بر حفظ ارتباط طالبان با القاعده، زیر نظر پاکستان، صحه می گذارد.
 
به این ترتیب، حتی صرف نظر از گزارش پنتاگون، ارتباط طالبان با شبکه القاعده به ویژه شاخه شبه قاره آن، امری طبیعی و قابل انتظار محسوب می شود.
 
افزون بر این، همانطور که در گزارش پنتاگون هم تصریح شده، طالبان هنوز به ارتباط با القاعده به منظور آموزش و... نیاز دارد. القاعده همچنین از گذشته تاکنون یکی از بزرگترین شریان های مالی طالبان بوده است. اعراب ثروتمند خاور میانه و پترودالرهای نفتی برخی رژيم های عربی، از منابع اصلی تأمین نیازهای مالی شبکه های تروریستی مانند القاعده هستند. طالبان هم از این رهگذر، به منابع عظیم و پایداری دست یافته اند. استقرار دفتر سیاسی آن گروه در کشور ثروتمند قطر هم بی ارتباط به این مسایل نیست؛ ضمن آنکه طالبان و القاعده در دیگر کشورهای حوزه خلیج نیز حامیان مالی قدرتمندی دارند.
 
بر اینها می توان اضافه کرد اشتراکات ریشه دار ایدئولوژيک و آرمان های مبارزاتی مشترک میان القاعده، طالبان و دیگر شاخه های افراط گرایان در سراسر منطقه را. رهبران القاعده افزون بر اینکه در زمان قدرت ملا عمر، با او به عنوان «امیرالمؤمنین» بیعت کرده بودند، یک شبکه مستحکم خویشاوندی هم در سطوح عالی رهبری میان دو گروه، برقرار شده بود.
 
همه اینها از موانع عمده گسست ارتباط طالبان با القاعده است؛ موضوعی که می تواند القاعده را به بزرگترین تهدید علیه قمار صلح ترامپ و طالبان تبدیل کند.
 
محمدرضا امینی - جمهور