اینکه آمریکایی‌ها تصمیم برخروج دارند همه همسایگان باید متحد شوند.

حال که امریکا تصمیم قطعی برای خروج از افغانستان اتخاذ کرده است، بر همسایه های افغانستان است  تا در چوکات روابط سیاسی و اقتصادی و نظامی جدید منطقه ای مناسبات جدید را برقرار و با تجدید نظر درروابط گذشته، روابط منطقه ای شان را در حوزه های مختلف از سر تعریف نمایند.

امروز امریکایی ها هم به این نکته متوجه شده اند و درک کرده اند که ضعف آنان در افغانستان در چه چیزی نهفته است. چنان که ترامپ رئیس جمهور در این اواخر گفته است، حضور امریکا در افغانستان به سود طالبان است و بدین و به بهانۀ این جنگ پول بدست می آورند. این که ترامپ چگونه پس از نوزده سال جنگ و وارد شدن خسارات هنگفت به امریکا این سخنان را گفته است که تاکنون در حدود سه هزار سرباز این کشور در این جنگ کشته شده و درحدود نهصد تریلیون دالر دراین جنگ هزینه کرده و بیشتر از 140  تریلیون دالر هم در بخش های نظامی و بازسازی به افغانستان داده است. ممکن است ترامپ خواسته تا شکست افتضاح بار امریکا در افغانستان را با این سخنان پنهان کند و بر بازی های  استخباراتی و هزار پهلوی کاخ سفید در افغانستان پرده بکشد. هر طوری که است، امریکا تصمیم جدی برای خروج از افغانستان را دارد و از تصمیم های شتاب زدۀ ترامپ فهمیده می شود که شاید امریکا بر اهداف استراتیژیک  پیشین خود که همانا ماندن در افغانستان بود تا از برتری جویی های اقتصادی چین و تفوق طلبی های نظامی روسیه پیش گیری کند، تجدید نظر  کرده باشد و ممکن هم شکست و ریختی که کرونا بر اقتصاد امریکا وارد کرده است و از سویی هم قرضداری های امریکا از مرز نوزده هزار میلیارد دالر و کسر بودیجۀ اش هم از سرحد 1500  میلیارد دالر عبور کرده است. این ها دست به دست هم داده توان رویارویی جهانی امریکا را به چالش کشیده است.

مانور امریکا با آسترالیا بدون جاپان و کوریای جنوبی پرده از راز های ناگفته ای بیرون کرد که توانایی های راکتی چین را با راکت بورد بیشتر از پنخهزار کیلومتری به نمایش نهاد. در کنار این تلاش های مشترک روسیه و چین و ایران برای ایجاد پول مشترک که بتواند، جانشین دالر شود. این ضربۀ محکمی بر پیکر مالی امریکا است و بر بازار های بورس امریکا تاثیر ناگوار برجا می گذارد که بهای دالر در بازار های دنیا کاهش قابل توجهی خواهد نمود. تردیدی نیست که این تحولات تازه و تحولاتی که در شرف وقوع اند، بر تصمیم امریکا در پیوند به خروج نیرو هایش از افغانستان تاثیر حتمی دارد. مگر  امریکا بپیش از این نمی فهمید که نظامیان پاکستان طالبان را کمک می کنند و طالبان حیثیت بازوی ارتش پاکستان را دارد.

 پس حالا چگونه شده است که ادارۀ استخباراتی پنتاگون تحت نام دی آی ای تازه در یک گزارش تحقیقی گفته که یافته های این اداره نشان می دهد که پاکستان هرچند طالبان را برای گفت و گو ترغیب کرده است و اما هیچ گاهی فشار لازم را بر طالبان وارد نکرده است تا دست از خشونت ها برداشته و با حکومت و مردم افغانستان وارد مصالحه شوند. این در حالی است که سرتاج عزیز سه سال پیشتر در یک گفت و گوی بی پیشینه و غیر مترقبه پرده از پنهان کاری های پاکستان برداشت و گفت که پاکستان نفوذ کافی بر طالبان دارد، زیرا خانواده های آنان در پاکستان است و رهبران شان از خدمات صحی در پاکستان برخوردار هستند.  

از سویی هم از سال ها پیش بدون سو مقام های امریکایی به تکرار گفته اند که شبکۀ حقانی بازوی ارتش پاکستان است و کشور های اروپایی از گذشته ها بدین سو هم صدا با حکومت و مردم افغانستان بوده اند و گفته اند پناه گاه های طالبان در پاکستان است و موجودیت این پناه گاه ها را سبب احیا و بقای طالبان خوانده اند. مگر امریکایی ها نمی دانستند که پاکستان در افغانستان دنبال اهداف راهبردی و عمق استراتیژی در رقابت با هند است. پس اظهارات ترامپ مبنی بر این که حضورنیرو های امریکایی به سود طالبان است، بهانه ای است برای خروج و پرده پوشی بر شکست افتضاح بار امریکا در افغانستان. آشکار است که  این خروج بر تمامی معادله بندی های سیاسی و نظامی و اقتصادی در منطقه تاثیر جدی برجا می گذارد.

حال که امریکا تصمیم قطعی برای خروج از افغانستان اتخاذ کرده است، بر همسایه های افغانستان بویژه پاکستان و ایران و پس از آن بر روسیه است  تا در چوکات روابط سیاسی و اقتصادی و نظامی جدید منطقه ای مناسبات جدید را برقرار و با تجدید نظر درروابط گذشته، روابط منطقه ای شان را در حوزه های مختلف از سر تعریف نمایند. کشور های همسایۀ افغانستان باید فهمیده باشند و درک کرده باشند که یک افغانستان باثبات بحیث محور اتصال کشور های منطقه برای همکاری های منطقه ای در عرصه های گاز، انرژی  برق و نقل و انتقال کالا ها بحیث کانال ترانزیت برای آنان سودآور تر از هر رویکرد تروریست پرورانه است.

فیض فرهمند- خبرگزاری جمهور