۰

آتش بس سه روزه؛ لطفا واقع‌بین باشید!

يکشنبه ۴ جوزا ۱۳۹۹ ساعت ۱۶:۲۰
بسیار ساده لوحانه است اگر تصور کنیم که آتش بس سه روزه می تواند گام مهمی در مسیر پایان دادن به جنگی ۴۰ ساله باشد و افغانستان را به صلح به مثابه یک رویای چندده ساله نزدیک کند.
آتش بس سه روزه؛ لطفا واقع‌بین باشید!
رئیس جمهور یکبار دیگر از اعلام آتش بس توسط طالبان استقبال کرد و گفت که شب گذشته به نیروهای دولتی دستور داده تا متقابلا آتش بس را رعایت کنند و در حالت دفاعی قرار بگیرند.
 
او در عین حال گفت: «بعضی حلقات به طالبان این فهم را دادند که آتش بس موجب تضعیف آنها می‌شود و اگر آتش‌ بس دوام یابد، وزن سیاسی خود را از دست می‌دهند، من می‌خواهم واضح بسازم که طالبان یک واقعیت جامعه افغانستان است و در میز مذاکره، وزن سیاسی تثبیت می‌شود نه در میدان جنگ.»
 
آقای غنی گفت که اعلام آتش بس نشانه قوت است نه نشان از ضعف.
 
عبدالله عبدالله؛ رئیس شورای عالی مصالحه نیز از اعلام آتش بس توسط طالبان استقبال کرده و "آن را یک گام مثبت در راه برقراری صلح در کشور" خوانده است.
 
او ابراز امیدواری کرده که این تصمیم به تسریع تبادل زندانیان، ادامه‌ کاهش خشونت‌ها پس از عید و آغاز هرچه زودتر مذاکرات بین‌الافغانی منجر شود.
 
علیرغم خوش بینی های ابرازشده، اعلام آتش بس سه روزه نمی تواند کمکی قابل اعتنا به پیشرفت در روند صلح و نزدیک شدن به تحقق نهایی آن کند.
 
در این زمینه، چند دلیل محکم وجود دارد. یکی اینکه طالبان این پیشنهاد را به منظور نشان دادن تعهد و حسن نیت خود نسبت به صلح، ارائه نکرده اند؛ چه اگر این امر برای آنها اهمیتی داشت، در طول ماه رمضان باید آتش بس اعلام می کردند، بر مردم رحم می کردند و حتی پیش از ماه رمضان، در شرایطی که کشور را کرونا فراگرفته، همچنان خیره سرانه بر ادامه جنگ، تاکید نمی کردند. در یک نگاه کلی تر، حتی فراتر از این مسایل، طالبان اگر پروای صلح را داشتند، پس از امضای توافقنامه با امریکایی ها دلیلی برای ادامه جنگ وجود نداشت؛ زیرا آنها با کسانی که «اشغالگر» می خواندند و علیه آنان اعلام «جهاد» کرده بودند به صلح رسیدند و ادامه جنگ با دولتی که نه «اشغالگر» است و نه «کافر» هیچ توجیهی ندارد.
 
موضوع دوم این است که این آتش بس بسیار محدود است و تنها برای سه روز اعتبار خواهد داشت. پس از آن، طالبان دوباره به جنگ بازمی گردند؛ جنگی که استمرار آن مانعی بزرگ در مسیر صلح است. با این حساب، چگونه می توان نتیجه گرفت که آتش بس سه روزه، به تحقق و استقرار صلح درازمدت کمک می کند؟
 
نکته بعدی هم است که طالبان پیش از نیز آتش بس اعلام کرده یا خشونت ها را کاهش داده اند. یکبار در سال ۱۳۹۷ خورشیدی و در ایام عید فطر و بار دوم در آستانه امضای توافقنامه صلح با امریکا در زمستان سال گذشته.
 
اکنون مدت ها از هر دو تجربه می گذرد؛ اما افغانستان همچنان در آتش شعله های جنگی می سوزد که طالبان به دستور پاکستان برافروخته اند و با حمایت دیگر متحدان خود از جمله القاعده و داعش روز به روز بر دامنه و گستره آن می افزایند.
 
مساله دیگر این است که طالبان این آتش بس را در پاسخ به درخواست های مکرر دولت اعلام نکرده اند. این تصمیم، رأسا و مستقیما از سوی هیأت رهبری آن گروه و بر اساس منافع و اهداف خاص خود شان گرفته شده و لزوما جواب طالبان به پیشنهادهای پیوسته دولت برای آتش بس نیست.
 
با توجه به این واقعیت ها بسیار ساده لوحانه است اگر تصور کنیم که آتش بس سه روزه می تواند گام مهمی در مسیر پایان دادن به جنگی ۴۰ ساله باشد و افغانستان را به صلح به مثابه یک رویای چندده ساله نزدیک کند.
 
بنابراین، رهبران سیاسی و کارگزاران صلح باید سیاست های خود در این زمینه را بر بنیاد واقعیت های جاری بنا کنند، از ماهیت طالبان، غفلت نکنند، وابستگی و آبشخور استخباراتی آنها را نادیده نگیرند، شرایط دشوار و مرگبار پیش از اعلام آتش بس سه روزه طالبان را از یاد نبرند و مهم تر از همه اینکه بدانند که صلح بر اساس احساس و التماس و ابراز امیدواری و خوش بینی های مفرط فاقد معنا و مبنا به دست نمی آید. این مأمول، نیازمند تدوین یک برنامه آینده نگرانه و عاقبت اندیشانه و کارشناسی شده مبتنی بر یک نگاه ملی و استراتژيک است و نمی توان آن را بر پایه مواضع مقطعی، تحولات موسمی و تصمیم های مناسبتی، استوار کرد و بعد با شاید و ایکاش، منتظر نتیجه نشست.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین