ایران و امریکا در آستانه جنگی تمام‌عیار در عراق

ارتش امریکا در برخی پایگاه‌هایش در عراق سیستم ضد موشکی پاتریوت مستقر کرد. همزمان عادل عبدالمهدی؛ نخست وزیر موقت عراق علیه هرگونه اقدام نظامی تهاجمی از خاک عراق بدون اجازه دولت این کشور هشدار داده است.
 
جنرال کنت فرانک مکنزی؛ فرمانده نیروهای سنتکام (ستاد فرماندهی مرکز امریکا) هم حدود دو هفته پیش رسما تایید کرد که امریکا سیستم ضد موشک‌های بالستیک در عراق مستقر می‌کند و هدف از آن را محافظت از نیروهای امریکایی در برابر حملات بالقوه ایران خواند.
 
او در عین حال تاکید کرد که در پی ترور جنرال قاسم سلیمانی امریکا با اعزام نیروهای بیشتر به منطقه و حضور محسوس نظامی در برابر ایران یک نوع قدرت "بازدارندگی تقریبی" برقرار کرده است.
 
روزنامه نیویارک تایمز اخیرا گزارش داد که پنتاگون در حال تهیه طرح نابودی کتائب حزب‌الله عراق است؛ اما جنرال رابرت پی. رایت؛ فرمانده نیروهای امریکایی در عراق هشدار داده که این طرح ممکن است به جنگ تمام عیار با ایران بیانجامد.
 
با توجه به فاکت های مورد اشاره، وضعیت در عراق به سرعت به سمت بحرانی شدن می رود. تمهیدات و تحرکات امریکا حاکی از آن است که پنتاگون برای یک اقدام ماجراجویانه بزرگ، آماده می شود. از مدت ها پیش به اینسو، امریکا سرگرم خارج کردن شهروندان، کاهش دیپلمات ها، ادغام پایگاه های نظامی و خروج بخشی از نیروهای خود از عراق است و در مقابل، سیستم های ضد موشک، ضد تانک و توپخانه و... را در دو پایگاه اصلی عین الاسد و اربیل، مستقر کرده است.
 
در جانب دیگر، هزاران شبه نظامی وابسته به کتائب حزب الله عراق نیز هفته پیش یک مانور نظامی گسترده را در جنوب بغداد برگزار کردند. کتائب حزب الله همان گروهی است که گفته می شود امریکا در حال تدارک و اجرای طرح «نابودی» آن است و یکی از رهبران پرنفوذ و کاریزماتیک آن، ابومهدی المهندس به همراه جنرال قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد توسط امریکایی ها ترور شد.
 
افزون بر این، نیروهای حشدالشعبی نیز در تدارک یک مانور نظامی دیگر در عراق است.
 
همه این تحرکات نشان می دهد که وضعیت، عادی نیست و تنش های به سرعت اوج می گیرد. این شرایط در حالی رخ می دهد که به دنبال حملات موشکی ایران به پایگاه های نظامی امریکا در عراق که در پاسخ به ترور جنرال قاسم سلیمانی صورت گرفت و پس از آن، امریکا از پاسخ متقابل به ایران، خودداری کرد، بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند که تنش ها میان دوطرف تخاصم، فروکش کند و از وقوع یک جنگ تمام عیار، پیشگیری شده باشد.
 
با اینهمه، تصور می شود که واشنگتن در تلاش است تا پس از یک دوره خویشتن داری محافظه کارانه در قبال ایران، بار دیگر آتش تنش را شعله ور سازد. تندروهای مستقر در واشنگتن همه روزه بر ترامپ فشار می آورند تا دستور سرکوب نیروهای هوادار ایران در عراق را صادر کند. آنها حتی اخیرا وقتی دو امریکایی و یک بریتانیایی بر اثر حمله موشکی به یک پایگاه نظامی خارجی در عراق کشته شدند، طرح حمله بر نظامیان ایرانی در خلیج فارس را نیز به ترامپ ارائه کردند؛ اما ترامپ در نهایت با این طرح مخالفت کرد. در حال حاضر نیز گفته می شود که ترامپ اجازه آغاز عملیات نابودی کتائب حزب الله عراق را به پنتاگون نداده؛ اما از این نهاد خواسته است که طرح این عملیات را آماده کند.
 
این در حالی است که عراق یکی از دشوارترین فصول سیاست خود را پشت سر می گذارد. گروه های مختلف عراقی تلاش می کنند تا بر جریان انتخاب نخست وزیر، تأثیر بگذارند؛ جریانی که ماه هاست به بن بست کشیده شده و مشخص نیست که در نهایت، کدام چهره، جانشین عادل عبدالمهدی خواهد شد. رقابت اصلی، مثل همیشه میان جریان های نزدیک به ایران و نیروهای هوادار غرب است که از حمایت کردها، سنی ها و ناسیونالیست‌های وابسته به رژيم های عربی مخالف ایران نیز برخوردار اند.
 
شماری از کارشناسان می گویند که اقدامات واشنگتن برای تحرکات نظامی در عراق و تشدید فشار بر حشدالشعبی، تلاشی سیاسی برای تأثیرگذاشتن بر سازوکار انتخاب نخست وزیر است؛ زیرا واشنگتن می داند که اگر یک نخست وزیر نزدیک به ایران روی کار بیاید، مصوبه پارلمان عراق برای خروج همه نظامیان خارجی از عراق به اجرا درخواهد آمد؛ اما اگر یک عنصر سکولار همسو با غرب یا اعراب روی کار بیاید، وضعیت به نفع امریکا تغییر خواهد کرد.
 
هدف دوم امریکا ایجاد فاصله میان ارتش عراق و نیروهای حشدالشعبی خوانده می شود که بازوی قدرتمند ارتش عراق در مبارزه با داعش محسوب می شود.
 
شاید امریکا می خواهد با افزایش تهدیدهای نظامی، ارتش عراق را علیه حشدالشعبی برانگیزد و به این ترتیب، قدرت این نیروی مردمی را تضعیف کند.
 
به هر حال، در صورت هرگونه اقدام نظامی امریکا علیه نیروهای حشدالشعبی، خطر یک درگیری مرگبار و تمام عیار میان ایران و امریکا در عراق و چه بسا سراسر منطقه، چندین برابر تشدید خواهد شد؛ چیزی که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری امریکا و بحران ناشی از شیوع مرگبار کرونا در آن کشور نه به نفع ترامپ است و نه اگر رخ دهد، همانگونه که فرمانده نیروهای امریکایی در عراق هم هشدار داده، پایان آن در اختیار امریکا خواهد بود؛ زیرا ممکن است عواقب فاجعه باری داشته باشد که هرگز در استراتژي پنتاگون برای مواجهه با کتائب حزب الله، پیش بینی نشده است.
 
حتی اگر جنگی بزرگ میان ایران و امریکا نیز بنا به هر دلیلی رخ ندهد، هرگونه درگیری مستقیم و جدی میان امریکا و حشدالشعبی، به نفع ایران تمام خواهد شد؛ زیرا تهران بدون آنکه درگیر جنگی رویارو با واشنگتن شود، هدف خود یعنی اخراج نیروهای امریکایی از عراق را به وسیله نیروهای حامی اش در عراق عملیاتی خواهد کرد؛ زیرا حمله امریکا موجب متحد شدن نیروهای مختلف عراقی شده، خشم شدید مردم آن کشور برخواهد انگیخت و حتی ممکن است واکنش شدید ارتش عراق را به همراه داشته باشد که در آن صورت، هیچ جایی برای بقای امریکا در عراق باقی نخواهد ماند.
 
محمدرضا امینی - جمهور