پشتوانه اصلی داعش در افغانستان چیست؟

شورای امنیت ملی می‌گوید که افغانستان به تنهایی قادر به شکست گروه داعش نیست؛ چرا که داعش ابعاد جهانی دارد.
 
جاوید فیصل؛ سخنگوی شورای امنیت ملی بر ضرورت ایجاد اجماع جهانی در سرکوب گروه داعش تاکید کرده است.
 
او افزود:‌ «داعش یک گروه جهانی تروریستی است. ضرور است که در برابر این گروه در افغانستان و خارج از افغانستان، یعنی در منطقه و جهان، مبارزه دوام‌دار صورت گیرد. این [تهدید] ابعاد جهانی دارد و افغانستان به تنهایی نمی‌تواند این گروه را شکست دهد.»
 
سخنگوی شورای امنیت ملی گفت هرچند این گروه در افغانستان شکست خورده و توان جنگیدن ندارد؛ ولی فعالیت این گروه، تهدید امنیتی شمرده می‌شود.
 
از سوی دیگر، روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال دو هفته قبل نوشت که شاخه خراسان داعش در افغانستان پس از عراق و سوریه، گروهی نیرومند شناخته شده است.
 
این روزنامه به نقل از یک مقام امریکایی نوشت که داعش در افغانستان از سوریه و عراق، حمایت مالی می‌شود.
 
صرف نظر از اینکه موضع تازه شورای امنیت ملی مبنی بر اینکه افغانستان به تنهایی قادر به شکست داعش نیست در تضاد با ادعاهای پیشین مقام های عالیرتبه دولتی و امنیتی قرار دارد که مدعی بودند نیروهای مسلح کشور، توان مبارزه با تروریزم و مهار داعش را دارند و داعش در سراشیبی شکست و فروپاشی قرار دارد، پرسش مهم و جدی این است که پشتوانه اصلی داعش در افغانستان چیست که افغانستان به تنهایی قادر به شکست آن گروه نیست؟
 
داعش در افغانستان نه مرکزی مستقر و مستحکم دارد، نه یک نیروی جنگی آموزش دیده و مجهز دارد، نه به سان سوریه و عراق به توپ و تانک و تسلیحات سنگین و منابع نفتی دسترسی دارد، نه همانند طالبان در زمان سلطه آن رژيم، از حمایت هوایی بمب افکن های یک کشور دیگر برخوردار است و نه به لحاظ بومی و اجتماعی، از حمایت مردم کشور بهره دارد و یا دارای یک پایگاه ایدئولوژيک بسیار قوی و ریشه دار است که به آن امکان می دهد به سادگی نفوذ کند و توسعه پیدا کند.
 
آنچه تاکنون از داعش در افغانستان شاهد بوده ایم، شماری از نیروهای بیگانه و البته طالبان تغییر هویت‌یافته ای است که به سلاح های سبک، دسترسی دارند. شکست و نابودی چنین نیرویی به طور طبیعی، نیاز به تشکیل یک ائتلاف جهانی دیگر به رهبری امریکا ندارد و اگر دولت اراده کند، در یک روز به گونه ای بساط آن را برچیند که هیچ نشانی از شاخه خراسان خلافت خودخوانده داعش در افغانستان باقی نماند؛ اما چرا این اتفاق رخ نمی دهد؟ چرا داعش علیرغم نارسایی های مورد اشاره، مدام بزرگنمایی می شود؟ چرا این مترسک مرده، عمدا بزرگ و بزرگتر می شود تا ترسناک تر به نظر آید و شکست اش سخت تر جلوه کند؟
 
این پرسش ها همان ابهام هایی است که مانع از دیده شدن واقعیت داعش در افغانستان می شود. هرگز  قرار نیست داعش در افغانستان شکست بخورد. این پروژه همان گونه که به طوری کاملا معجزه آسا، کلید خورد، به همان صورت نیز باید ادامه پیدا کند و توسعه یابد. بنابراین، قدرت اصلی داعش، دامن زدن آگاهانه به ابهام ها و پرسش هایی است که مانع از دیده شدن ماهیت و قدرت واقعی این گروه می شود.
 
سؤال بعدی این است که چه کسی می خواهد قدرت داعش در افغانستان بزرگنمایی شود و نیروهای دولتی در مقابل آن، کم رمق و ناتوان نشان داده شوند؟
 
پاسخ این سؤال در سؤال دیگری نهفته است: اینکه چرا علیرغم حضور امریکا و ده ها کشور هم پیمان آن در افغانستان، بازهم داعش وجود دارد و دولت با وجود حضور و حمایت «متحدان استراتژيک» خود از مقابله با آن گروه ابراز ناتوانی می کند؟
 
کاملا روشن است که اراده ای بزرگتر اجازه نمی دهد که در افغانستان با داعش مبارزه شود؛ همان اراده ای که در ۱۹ سال گذشته، هیچوقت نخواست نیروهای دولتی به اندازه ای قدرتمند شوند که حداقل توان شکست یک گروه تروریستی فراری، آماتور، بیگانه و غیر بومی را داشته باشند. این همان پشتوانه اصلی داعش در افغانستان است که نمی گذارد این گروه شکست بخورد و نابود شود.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور