آيا صلح جایگزین انتخابات می‌شود؟

اشرف‌غنی؛ رییس حکومت وحدت ملی می‌گوید که صلح و انتخابات بدیل هم نه؛ بلکه متمم یکدیگر است.
 
آقای غنی این سخنان را روز سه‌شنبه، ۱۸ سرطان در نشست کابینه بیان کرد و گفت که این دو پروسه به هیچ‌وجه بدیل هم بوده نمی‌تواند. او گفت که انتخابات باید در زمان معین آن برگزار شود.
 
آقای غنی همچنین تأمین امنیت انتخابات و برگزاری آن را نکته‌ای کلیدی در وظایف نهادهای امنیتی و ملکی توصیف کرد و افزود که هیچ مقام دولتی و نیروهای امنیتی حق مداخله در انتخابات را ندارند.
 
رییس حکومت وحدت ملی همچنین شک و شبهه برخی سیاسیون و نهادها نسبت به برگزاری انتخابات را رد ‌کرد و گفت: «در مورد برگزاری انتخابات هیچ نوع شک و شبهه‌ ای وجود نداشته ‌‌باشد، این وظیفه‌ ملی ما است، این وجیبه‌ قانونی ما است و تعهد اخلاقی ما است.»
 
این تأکید یکبار دیگر نشان می دهد که تردیدهای عمیقی درباره سرنوشت انتخابات وجود دارد. تشدید و تسریع روند صلح آشکار به این تردیدها دامن زده و ابهام و آشفتگی در فرایند انتخابات را افزایش داده است.
 
طالبان در نشست اخیر دوحه، بندی را بر آن افزودند که در افغانستان به شدت واکنش برانگیز شد و حساسیت های زیادی را به وجود آوردند. به اصرار طالبان، تأکید بر ایجاد نظام اسلامی در قطعنامه پایانی نشست دوحه، درج شد. این تأکید، واکنش صریح و سریع حکومت افغانستان، شورای ملی، شماری از مردم و ناظران را در پی داشت. آن‌ها تصریح کردند که نظام افغانستان «اسلامی» است.
 
سخنگویان حکومت و معاون دوم ریاست جمهوری هم اعلام کردند که هیچ توافق صلحی نمی‌ تواند خارج از چارچوب های تعریف شده در قانون اساسی برای نوعیت نظام، دستاوردهای ۱۸ ساله و حقوق اساسی شهروندان به امضا برسد. با اینهمه از نظر کارشناسان، این موارد، مانع اصلی هرگونه توافق صلح با طالبان است؛ زیرا نمی توان انتظار داشت که از یکسو با طالبان، صلح کرد و راه را برای بازگشت آن گروه به عرصه رقابت های آرام و صلح آمیز سیاسی برای کسب قدرت فراهم نمود و از جانب دیگر، پیش شرط ها و ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیک آنها درباره نوعیت نظام، ساختار قدرت و... را نپذیرفت.
 
بربنیاد برخی گزارش ها از درون نشست اخیر دوحه، نمایندگان دولت و جریان های سیاسی و فعالان مدنی افغانستان با طالبان در خصوص درج برخی تعابیر و واژه ها در متن قطعنامه، دچار تنش و درگیری لفظی شده اند.
 
این نشان می دهد که دستیابی به یک توافق صلح به ویژه زمانی که کار اجرایی و پروسه عملیاتی چنین توافقی آغاز شود، هرگز آسان نخواهد بود و در این میان، یکی از مواردی که به شدت در معرض تهدید قرار دارد، انتخابات پیش روی ریاست جمهوری است.
 
تا همینجا هم قدرت های خارجی که اصلی ترین حامی مالی و سیاسی انتخابات افغانستان محسوب می شوند، با دلسردی و بی میلی این روند را دنبال کرده اند. بربنیاد ارزیابی شماری از نهادهای ناظر انتخاباتی، هنوز بودجه لازم برای برگزاری انتخابات از سوی مراجع کمک کننده، تأمین نشده است؛ این در حالی است که کمیسیون های انتخاباتی، مصارف عمده این روند را مشخص کرده اند.
 
به نظر می رسد که روند صلح، پروسه انتخابات را تحت الشعاع قرار داده است و تأکید افرادی مانند اشرف غنی که انتخابات را تنها زمینه ممکن برای تمدید قدرت خود و متضمن آینده سیاسی خویش می دانند، بر برگزاری انتخابات علیرغم پیشبرد روند صلح، واقعیت های نه چندان گوارای موجود در این زمینه را تغییر نخواهد داد.
 
بدیهی ترین واقعیت قابل تصور در این زمینه این است که طالبان، حاضر به مشارکت در یک روند دموکراتیک برای تصاحب قدرت نیستند؛ بنابراین، باید صلح بتواند بدیل دیگری برای انتخابات ارائه کند تا این روند به سرانجامی موفق برسد.
 
علی موسوی - جمهور