جمهور - آزادی بیان از نگاه طالبان؛ تبلیغات بازرگانی ممنوع!

آزادی بیان از نگاه طالبان؛ تبلیغات بازرگانی ممنوع!

گروهی که محدودیت های رسانه ای را از ممنوعیت تبلیغات بازرگانی شروع کرده، چگونه می تواند به آزادی بیان به مثابه یک دستاورد درخشان ۱‍۸ سال مبارزه، پایبند بماند و به آن ارزش قایل شود؟

گروه طالبان به رسانه‌هایی که پیام‌های تبلیغاتی دولتی با محتوای «مخالفت افکار عامه با طالبان» را نشر می‌کنند، هشدار داده که نشر این اعلانات بازرگانی را متوقف کنند؛ در غیر آن، رسانه‌ها و کارمندان آن مصون نخواهند بود.

گروه طالبان گفته‌است که در این پیام‌ها که زیر نام «اعلانات تجارتی» نشر می‌شود، مردم علیه این گروه برانگیخته می‌شوند و با «استفاده استخباراتی» از رسانه‌ها، تلاش می‌شود از جنگ جاری طالبان در کشور جلوگیری شود. این گروه جنگ خود را در افغانستان «جهاد» خوانده‌است.

در این هشدار که از سوی کمیسیون امور نظامی این گروه صادر شده، به رسانه‌ها یک هفته فرصت داده‌شده که نشر این اعلانات دولتی را متوقف کنند.

اعلامیه طالبان افزوده که اگر ظرف یک‌هفته رسانه‌ها از این کار جلوگیری نکنند، گروه طالبان آنان را به‌حیث رسانه‌ها نه؛ بلکه به‌حیث «لانه‌ دشمن» می شناسد و در مرکز، ولایات، شهرها و اطراف آن هدف قرار خواهند گرفت.

انتشار پیام های سفارشی نهادهای دولتی در قبال دریافت پول از سوی رسانه های خصوصی و مستقل، رویداد تازه ای نیست. این روند سال ها است که جریان دارد. شماری از این پیام ها نیز حاوی حمایت از نیروهای امنیتی و بعضا نیز ضدیت با طالبان هستند.

بربنیاد قوانین مربوط به آزادی مطبوعات و رسانه ها، آنها حق دارند بدون توجه به محتوای تبلیغات ارائه شده و مشروط به اینکه این تبلیغات، ناقض قوانین موضوعه و ارزش های فرهنگی حاکم نباشند، آن را در قبال دریافت پول به عنوان یک پیام بازرگانی نشر کنند.

مسؤولیت محتوای این پیام ها هم پیش از آنکه متوجه رسانه هایی باشد که آن را نشر می کنند، به مراجع ارائه دهنده تبلیغ، مربوط می شود؛ اما این اصول و رسوم، برای گروهی مانند طالبان که هیچ اعتقادی به آزادی بیان و رسانه ندارد، ارزش و اعتباری ندارد و موجه نیست.

طالبان آشکارا می گویند که آنچه مخالف ما باشد، ممنوع است. این بدان معناست که کسی حق ندارد، مشروعیت «جهاد» برساخته آن گروه را زیر سؤال ببرد و مبانی توجیهی آن بربنیاد اصول شریعت را مورد پرسش و تردید قرار دهد. کسی نمی تواند اعمال و رفتارهای جنایتکارانه طالبان را زیر سؤال ببرد و مشروعیت دینی و توجیه آن براساس احکام شرعی را به چالش بکشد.

موضوع ترسناک تر این است که دستور تهدیدآمیز تازه شورای نظامی طالبان، تنها یک گام کوچک برای آغاز رسمی یک کارزار بزرگ و طولانی برای سرکوب و استبداد باشد.

گروهی که محدودیت های رسانه ای را از ممنوعیت تبلیغات بازرگانی شروع کرده، چگونه می تواند به آزادی بیان به مثابه یک دستاورد درخشان ۱‍۸ سال مبارزه، پایبند بماند و به آن ارزش قایل شود؟

این پرسش، پیش از آنکه معطوف به طالبان به عنوان یک گروه غیرمسؤول باشد، متوجه کسانی است که راست یا دروغ، از حفظ بی قید و شرط «دستاوردهای ۱۸ ساله» در توافق صلح با طالبان، سخن می گویند و آن را خط سرخ خود می خوانند.

تهدید تازه شورای نظامی طالبان اما نشان می دهد که این هدف، محقق نخواهد شد؛ زیرا طالبان علیرغم ژست های فریبکارانه سیاسی در گفتگوهای صلح، در اصول باورها و سیاست های شان تغییری ایجاد نکرده اند.

گروهی که یکی از بدترین کارنامه ها در مواجهه با رسانه ها و خبرنگاران آزاد و منتقد را در پرونده خود دارد، بدیهی است که حتی پیام های ساده بازرگانی را هم تحمل نمی کند.

بنابراین، حفظ دستاوردهای ۱۸ ساله، اگر دروغ نباشد، به اندازه ای سنگین و دشوار و پرچالش است که حتی می تواند کلیت روند صلح با طالبان را به بن بست بکشاند و به تنهایی، جنگ جاری در افغانستان برای سال های سال، تمدید و تشدید کند؛ مگر آنکه عقبگرد رسانه ها و خبرنگاران هم به عنوان بخشی از امتیازهای صلح با طالبان، به آن گروه واگذار شود و همه چیز برای احیای رژيم ضد آزادی «امارت» طالبان فراهم شود.

عبدالمتین فرهمند - جمهور